જયપ્રકાશ એસ નાયડુ : ખેડૂતોની લોન માફી, મહિલાઓને વાર્ષિક રૂ. 15,000, ગેસ સિલિન્ડર પર સબસિડી, ભૂમિહીન મજૂરો માટે રૂ. 10,000, ડાંગર અને તેંદીના પાંદડાની ખરીદી માટે વધુ ભાવ, જૂની પેન્શન યોજના (OPS)નો અમલ… અને અન્ય યોજનાઓ. રાજ્યોમાં રાજકીય પક્ષો તેમની ગુડીઝની કોથળીઓ ખુલ્લી મુકી દીધી છે. છત્તીસગઢને આનું ઉત્તમ ઉદાહરણ ગણી શકાય.
હાલમાં નાણાકીય અંદાજ મુજબ છત્તીસગઢ સરકાર સામૂહિક રીતે રૂ. 89,000 કરોડ લેણી છે, જેમાં વાર્ષિક રૂ. 6,000 કરોડના વ્યાજનો સમાવેશ થાય છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સત્તાધારી કોંગ્રેસ દ્વારા લોન માફી સહિતના વચનો પૂરા કરવા માટે પ્રથમ વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા રૂ. 40,000 કરોડ અને ત્યારબાદ દર વર્ષે રૂ. 30,000 કરોડ હોવાનો અંદાજ છે. છત્તીસગઢનું વાર્ષિક બજેટ લગભગ 1 લાખ કરોડ રૂપિયા છે.
રાજ્યના તિજોરી પર કોંગ્રેસની વચનબદ્ધ યોજનાઓના બોજ વિશે પૂછવામાં આવતા, મુખ્ય પ્રધાન ભૂપેશ બઘેલે ગયા મહિને ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે, “લોન પરના કુલ વ્યાજ પ્રમાણે અમે માર્ગદર્શિકામાં છીએ. “16% પર અમારો ડેટ-GSDP રેશિયો પણ 25% ના (બેન્ચમાર્ક) થી નીચે છે.” OPS માં પુનઃરોકાણના ખર્ચ અંગે, જે 2030 થી શરૂ થતાં વાર્ષિક આશરે રૂ. 22,000 કરોડ હોવાનો અંદાજ છે, બઘેલે કહ્યું: “2070 પછી, થોડો બોજ આવશે. 50 વર્ષ સુધી કોઈ બોજ રહેશે નહીં.
કોંગ્રેસ દ્વારા વચન આપવામાં આવેલ એક વખતની કૃષિ લોન માફી પણ ભારે કિંમતે આવશે. જ્યારે 2019 માં, 19 લાખ ખેડૂતો માટે રાજ્ય સરકારને આશરે રૂ. 9,500 કરોડનો ખર્ચ થયો હતો, ત્યારે કોંગ્રેસની ખેડૂત તરફી નીતિઓને કારણે આમાં વધારો થવાની તૈયારી છે, જેમાં નોંધાયેલા ખેડૂતોની સંખ્યા 15.77 લાખથી વધીને હવે લગભગ 25 લાખ થઈ છે.
અગાઉ, જ્યારે મીડિયા દ્વારા એક પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો ત્યારે બઘેલે કહ્યું હતું કે, ‘જો ઉદ્યોગપતિઓના 14.50 લાખ કરોડ રૂપિયા માફ કરવામાં આવે છે, તો અમે ખેડૂતોની લોન કેમ માફ કરી શકતા નથી?’ અન્ય 3.55 લાખ ભૂમિહીન ખેતમજૂરોને દર વર્ષે રૂ. 10,000 મળશે, જેનાથી રાજ્યને પ્રતિ વર્ષ રૂ. 355 કરોડનો ખર્ચ થશે. તે પછી, મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો માટે લોન માફી છે, જેનો અંદાજીત ખર્ચ રૂ. 250 કરોડ છે, અને ટ્રાન્સપોર્ટ ઉદ્યોગપતિઓ માટે રૂ. 726 કરોડની માફી છે.
પ્રચાર દરમિયાન કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે જો તેઓ સત્તામાં આવશે તો પ્રથમ કેબિનેટ બેઠકમાં લોન માફીની જાહેરાત કરશે. રાહુલે એમ પણ કહ્યું કે રાજીવ ગાંધી કિસાન ન્યાય યોજના હેઠળ, રાજ્યએ એમએસપી સહિત રૂ. 2,500 પર 15 ક્વિન્ટલ ડાંગર ખરીદીને ખેડૂતોને ઇનપુટ સબસિડી તરીકે રૂ. 23,000 કરોડ આપ્યા હતા, જે દર વર્ષે વધે છે. હવે, કોંગ્રેસે રૂ. 3,200 (MSP સહિત)માં 20 ક્વિન્ટલ ડાંગર ખરીદવાનું વચન આપ્યું છે.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં 1.07 કરોડ મેટ્રિક ટન ડાંગર ખરીદવા માટે લગભગ રૂ. 8,700 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. ખેડૂતોની વધતી સંખ્યા અને વધારાના ડાંગરની ખરીદીના વચનને જોતાં દર વર્ષે ઓછામાં ઓછા રૂ. 10,000 કરોડની જરૂર પડશે.
મહિલાઓને દર વર્ષે રૂ. 15,000નો આર્થિક લાભ, ભાવિ કોંગ્રેસ સરકાર તેના પર શરતો લાદશે નહીં તેમ માનીને 1.02 કરોડ મહિલાઓને થશે. આ દર વર્ષે રૂ. 15,385 કરોડ થાય છે. ગેસ સિલિન્ડર પર રૂ. 500ની સબસિડીના પરિણામે સરકારને રૂ. 250 કરોડનું નુકસાન થઈ શકે છે, એમ માનીને કે તેમાં સામેલ 50 લાખ પરિવારો દર વર્ષે માત્ર એક ગેસ સિલિન્ડર ખરીદે છે.
કોંગ્રેસે 200 યુનિટ સુધીની મફત વીજળી જેવા અન્ય વચનો પણ આપ્યા છે, જેનાથી રાજ્યની તિજોરીને દર વર્ષે ઓછામાં ઓછા રૂ. 3,000 કરોડનું નુકસાન થશે. ખેડૂતોને મફત વીજળી પર દર વર્ષે 1,000 કરોડ રૂપિયાનો વધારાનો ખર્ચ થાય છે.
ત્યારબાદ તમામ વિદ્યાર્થીઓ માટે મફત બસ સેવા, “KG થી PG (બાળવાડીથી પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન) સુધીનું મફત શિક્ષણ”, તમામ શાળાઓને અંગ્રેજી માધ્યમમાં રૂપાંતરિત કરવા, વન પેદાશો માટે વધારાના ભંડોળ અને તેંદુ પાંદડા માટે બોનસ જેવા વચનો છે. લગભગ 12.94 લાખ પરિવારો તેંદુના પાન એકત્રિત કરે છે, જેનો અર્થ છે કે દર વર્ષે રૂ. 517 કરોડ બોનસ મની તરીકે ખર્ચવામાં આવશે અને રૂ. 776 કરોડ તેંદુ સંગ્રહ પાછળ ખર્ચવામાં આવશે.
સરકારે ગરીબો માટે રૂ. 10 લાખ અને ગરીબી રેખા ઉપરના પરિવારોને રૂ. 5 લાખ સુધીની મફત સારવાર, કોઇ અકસ્માતમાં ઇજાગ્રસ્ત થાય તો મફત સારવાર, 17.50 લાખ લોકો માટે મુખ્યમંત્રી આવાસ યોજના અને વ્યવસાય શરૂ કરવા સબસીડીની પણ જાહેરાત કરી છે. જાહેરાત કરી.
નિષ્ણાતો ચેતવણી આપે છે કે કલ્યાણકારી યોજનાઓનું વધુ સારી રીતે આયોજન અને જરૂરિયાતમંદો તરફ લક્ષ્ય હોવું જોઈએ. રવીન્દ્ર બ્રહ્મે, પ્રોફેસર, પં. રવિ શંકર શુક્લા યુનિવર્સિટી, રાયપુર, જણાવ્યું હતું કે: “જે લોકોને તેની જરૂર નથી તેમને મફત વસ્તુઓ આપીને રાજ્યની તિજોરી પર બોજ ન નાખવો જોઈએ.”
છત્તીસગઢ સરકારના એક આર્થિક નિષ્ણાતે નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, “રાજ્ય પાસે પૂરતી આવક ન હોવાથી, આ વચનો પૂરા કરવા માટે તેણે અનિયંત્રિત ઋણનો આશરો લેવો પડે છે, જેનાથી દેવાનો બોજ વધે છે.” આ બદલામાં એક દુષ્ટ ચક્રનું કારણ બને છે, જે લોનની ચુકવણી માટે વધુ ઉધાર લેવાની જરૂરિયાત તરફ દોરી જાય છે. આ અર્થતંત્રમાં મંદી તરફ પણ દોરી જાય છે કારણ કે સંપત્તિ બનાવવા માટે મૂડી ખર્ચ માટે ભાગ્યે જ કંઈ બચ્યું છે.
કોંગ્રેસના સંચાર વડા સુશીલ આનંદ શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે વચનોને માત્ર મફત તરીકે જોવું ખોટું છે અને આનો હેતુ એક મજબૂત છત્તીસગઢ બનાવવાનો હતો. “નીતિઓની જરૂર છે કારણ કે આપણે હમણાં જ રોગચાળામાંથી બહાર આવ્યા છીએ, અને જ્યારે દેશ કેન્દ્ર સરકાર તરફથી વધતી કિંમતો અને કરવેરાથી પીડાઈ રહ્યો છે.
બીજેપીએ પરિણીત મહિલાઓ માટે પ્રતિ વર્ષ 12,000 રૂપિયા, ડાંગર માટે 21 ક્વિન્ટલ પ્રતિ એકરના ભાવે 3,100 રૂપિયા અને ગેસ સિલિન્ડર 500 રૂપિયાના દરે એકમ ચૂકવણી જેવા વચનો પણ આપ્યા છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું આનાથી પણ રાજ્યની તિજોરીને નુકસાન નહીં થાય. બીજેપીના પ્રવક્તા કેદાર ગુપ્તાએ કહ્યું કે, “ભાજપ મહિલાઓને આર્થિક મદદ આપવાનું પહેલું સ્ટેન્ડ લેતું હતું. અમે મહિલાઓનું જીવનધોરણ ઊંચું લાવવા અને તેમને આત્મનિર્ભર બનાવવા માંગીએ છીએ… અમારી ગેરંટી મોદી છે.
ઉપરાંત, અમે ક્યારેય ભ્રષ્ટાચારમાં લિપ્ત નથી અને 15 વર્ષમાં (ભાજપ સરકાર દરમિયાન) અમે રૂ. 30,000 કરોડથી ઓછી લોનમાં ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવ્યું, જ્યારે કોંગ્રેસ સરકારે રૂ. 55,000 કરોડથી વધુ ખર્ચ કર્યા અને કશું કર્યું નહીં. અમે પ્લાનિંગ કરીને કામ કરીએ છીએ અને છત્તીસગઢને ક્યારેય દેવામાં ડૂબવા દઈશું નહીં.
