G20 Summit : ભારતમાં G-20 મીટિંગમાં, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ મેગા ઇકોનોમિક કોરિડોર શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ પ્રોજેક્ટમાં ભારત, UAE, સાઉદી અરેબિયા, યુરોપિયન યુનિયન, ફ્રાન્સ, ઇટાલી, જર્મની અને અમેરિકા સામેલ છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને કહ્યું કે, આ ડીલ મોટી ડીલ છે. તેમણે કહ્યું કે, આ આર્થિક કોરિડોર આગામી દાયકામાં વિકસિત દેશોને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ લાભ આપશે.
એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, આજે આપણે બધા એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક ભાગીદારીમાં પહોંચ્યા છીએ. આવનારા સમયમાં ભારત, મધ્ય પૂર્વ અને યુરોપ વચ્ચે આર્થિક એકીકરણ માટે તે મુખ્ય માધ્યમ બની રહેશે. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, આ કોરિડોર સમગ્ર વિશ્વની કનેક્ટિવિટી અને ટકાઉ વિકાસને નવી દિશા આપશે.
ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ પ્રોજેક્ટ શું છે?
આ પ્રોજેક્ટ રેલ અને શિપિંગ કોરિડોર્સ ગ્લોબલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઇન્વેસ્ટમેન્ટ (PGII) માટેની ભાગીદારીનો એક ભાગ છે. આ પ્રોજેક્ટનો હેતુ વિકાસશીલ દેશોમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત કરવાનો છે. આ પ્રોજેક્ટમાં G-7 દેશો એકસાથે આવશે અને સહયોગી પ્રયાસ કરશે. પીજીઆઈઆઈ પ્રોજેક્ટને ચીનના બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટિવના વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે.
આ કોરિડોર યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ અને એશિયા વચ્ચે રેલવે અને સમુદ્ર દ્વારા જોડવામાં આવશે. આ મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો વ્યાપારી હબને જોડવા, સ્વચ્છ ઊર્જાના વિકાસ અને નિકાસને સમર્થન આપવા અને દરિયાની અંદરના કેબલ, એનર્જી ગ્રીડ અને ટેલિકોમ્યુનિકેશન લાઈનોનો વિસ્તાર કરવાનો છે.
ભારતને શું ફાયદો થશે?
ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ આર્થિક કોરિડોર વિકાસશીલ દેશો વચ્ચે ખાદ્ય સુરક્ષા અને પુરવઠા શૃંખલાને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરશે. એમઓયુ અનુસાર, આ કોરિડોરમાં ભારતને અરેબિયન ગલ્ફ સાથે જોડતો ઈસ્ટ કોરિડોર અને અરબી ગલ્ફને યુરોપ સાથે જોડતો નોર્થ કોરિડોર સામેલ હશે.
આ પ્રોજેક્ટમાં રેલ્વે નેટવર્કની સુવિધા હશે, જે હાલના દરિયાઈ અને રોડ રૂટને પૂરક બનાવશે. મુખ્યત્વે મધ્ય પૂર્વમાંથી પસાર થતા આ રેલ્વે માર્ગમાં ઈલેક્ટ્રિક કેબલ અને સ્વચ્છ હાઈડ્રોજન પાઈપલાઈન નાખવાની યોજનાનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ પ્રોજેક્ટનો ઉદ્દેશ્ય ઊર્જા ઉત્પાદનો સહિત સામેલ દેશો વચ્ચે વધુ વેપારને સક્ષમ કરવાનો છે. આ પ્રોજેક્ટને ચીનના વિશાળ બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ પ્રોજેક્ટના વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે. બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ પ્રોજેક્ટ હેઠળ ચીને વિશ્વના મોટાભાગના ભાગોને ચીનની અર્થવ્યવસ્થા સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.
PGII પ્રોજેક્ટ શા માટે ખાસ છે?
મીડિયા સાથે વાત કરતા રાષ્ટ્રપતિ બિડેનના પ્રિન્સિપલ ડેપ્યુટી નેશનલ સિક્યુરિટી એડવાઈઝર જ્હોન ફાઈનરે કહ્યું કે, કોરિડોર વિકસાવવા પાછળ ત્રણ મુખ્ય કારણો છે. પ્રથમ, તે ઊર્જાના વધતા પ્રવાહ અને ડિજિટલ સંચાર દ્વારા સામેલ દેશોમાં સમૃદ્ધિ વધારશે. બીજું, આ પ્રોજેક્ટ ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાં વિકાસ માટે જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના અભાવને દૂર કરવામાં મદદ કરશે. ત્રીજું, તે મધ્ય પૂર્વમાં ચાલી રહેલી અશાંતિ અને અસુરક્ષાને સમાપ્ત કરવામાં મદદ કરશે.
