મનોજ સીજી , અકરમ એમઃ સિદ્ધારમૈયા અને ડીકે શિવકુમાર જેવા જ ગુરુવારે સવારે કેસી વેણુગોપાલના આવાસ પર નાસ્તા માટે પહોંચ્યા હતા ત્યારે કોંગ્રેસ નેતૃત્વએ રાહતનો શ્વાસ લીધો હતો. કર્ણાટક ચૂંટણી પરિણામ આવ્યા બાદ બંને નેતાઓ વચ્ચે વાતચીત બાદ એક સાથે નજર આવ્યા તો કોંગ્રેસ નેતૃત્વમાં હાસકારો થયો હતો. બંને નેતા બે દિવસથી દિલ્હીમાં હાજર હતા પરંતુ એકબીજા સાથે મુલાકાત કરી ન્હોતી. વાતચીતના ટેબલ પર બંને નેતાઓ જ્યારે બેઠા ત્યારે કોંગ્રેસ નેતૃત્વ પણ ડીકે શિવકુમારને એ શરત પર તેમને ઉપમુખ્યમંત્રી પદ માટે મનાવવા માટે કામયાબ થયા કે તેઓ એકમાત્ર ડેપ્યુટી સીએમ હશે. જ્યારે સિદ્ધારમૈયા મુખ્યમંત્રી પદ માટે આલાકમાને પહેલાથી જ પસંદગી બનાવી હતી. કોંગ્રેસ નેતૃત્વ ના તો શિવકુમાર માટે એકલા છોડવા માગતા હતા ના તા હાજર રહેવા માંગતા હતા. શિવકુમારને નજર અંદાજ કરવામાં આવતા હતા.
ગુરુવારે વહેલી સવાર સુધીમાં જોકે, કોંગ્રેસ નેતૃત્વ આખરે 61 વર્ષીય શિવકુમારને નાયબ મુખ્યમંત્રી પદ સ્વીકારવા માટે સમજાવવામાં સફળ થયું, આ વચન પર કે તેઓ એકમાત્ર નાયબ મુખ્યમંત્રી હશે. કોંગ્રેસના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે શપથ ગ્રહણમાં લગભગ 20 મંત્રીઓને કેબિનેટમાં સામેલ કરવામાં આવશે. તેઓએ કહ્યું કે, સિદ્ધારમૈયા અને શિવકુમાર બંને કેમ્પના વફાદારોની સંખ્યાને લઈને કેબિનેટમાં સ્થાન આપવા માટે વાટાઘાટો ચાલી રહી છે.
કર્ણાટક સરકારની રચના અંગેની મડાગાંઠ વહેલી સવારે દિલ્હીમાં સમાપ્ત થઈ ગઈ કારણ કે સિદ્ધારમૈયા અને ડીકે શિવકુમાર – જેઓ છેલ્લા બે દિવસથી રાજધાનીમાં હોવા છતાં એક પણ વખત મળ્યા ન હતા – નાસ્તો કરવા માટે કેસી વેણુગોપાલના નિવાસસ્થાને પહોંચ્યા. બંને નેતાઓ નેતૃત્વની ફોર્મ્યુલા સાથે સંપૂર્ણ રીતે સહમત ન હતા જે કલાકો પહેલા સુધી બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા.
ગુરુવારે વહેલી સવાર સુધીમાં, જોકે, કોંગ્રેસ નેતૃત્વ આખરે 61 વર્ષીય શિવકુમારને નાયબ મુખ્યમંત્રી પદ સ્વીકારવા માટે સમજાવવામાં સફળ થયું, આ વચન પર કે તેઓ એકમાત્ર નાયબ મુખ્યમંત્રી હશે.
જ્યારે સિદ્ધારમૈયા, 75, સમગ્ર બે દિવસની વાટાઘાટો દરમિયાન સીએમ માટે હાઈકમાન્ડની પસંદગી રહ્યા. તે શિવકુમારના દાવાને અવગણવા માંગતા ન હતા અને તેમને ચિંતા અને ગુસ્સે છોડવા માંગતા ન હતા. બીજી બાજુ નેતૃત્વ તેની સંગઠનાત્મક કુશળતા માટે જાણીતા વોક્કાલિગા હેવીવેઇટને સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સરકારનો ભાગ બને તેવું ઇચ્છતા હતા.
આ ખાસ કરીને સાચું છે કે લોકસભાની ચૂંટણીને હવે માત્ર એક વર્ષ જ બાકી છે. એક સંયુક્ત ગૃહ પાર્ટી માટે તેની વિધાનસભા ચૂંટણીની જીતને લોકસભાની સફળતામાં અનુવાદિત કરવા માટે પૂર્વશરત હશે જે રાજ્યમાં 28 બેઠકો ધરાવે છે – જે મતવિસ્તારની દ્રષ્ટિએ દેશની સાતમી સૌથી મોટી છે.
પાર્ટીના અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને તેમના પુરોગામી સોનિયા ગાંધી બંનેનું માનવું હતું કે શિવકુમાર પાર્ટીમાં તેમના યોગદાન માટે અને તેને વિજય તરફ દોરી જવા માટે માન્યતાને પાત્ર છે. શિવકુમારને આટલા શબ્દોમાં સોનિયાએ આપેલું આશ્વાસન ક્લિનર સાબિત થયું હોવાનું કહેવાય છે. શિવકુમારને કહેવામાં આવ્યું કે તેમની પાસે સમય છે અને પાર્ટીએ તેમનામાં કર્ણાટકના ભાવિ નેતા જોયા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું કે અગાઉ બુધવારે રાહુલ ગાંધી અને ખડગે સાથેની બેઠક દરમિયાન શિવકુમારને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે સિદ્ધારમૈયા સીએમ બનશે. રાહુલે સ્પષ્ટ કર્યું કે CM બહુમતી ધારાસભ્યોના સમર્થન સાથે નેતા હશે, અને પાર્ટી તેમના મંતવ્યોનું સન્માન કરશે, શિવકુમાર માટે દિવાલમાં લખાણ સ્પષ્ટ કરે છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે રાહુલે શિવકુમારને સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે તેમણે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ (ખડગે) દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયને અનુસરવાની જરૂર છે અને વિરોધના કોઈપણ અવાજને ધીમો પાડવો જોઈએ.
શિવકુમારના પક્ષમાં અન્ય નકારાત્મક બાબત તેમની સામે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ અને સીબીઆઈના કેસ હતા.મોટા ભાગના ધારાસભ્યો સિદ્ધારમૈયા સાથે છે તે હકીકત ઉપરાંત, કોંગ્રેસ નેતૃત્વ પણ ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રીને પસંદ કરે છે કારણ કે તેઓ એવા સમયે શાસનનો વિશ્વસનીય રેકોર્ડ ધરાવે છે જ્યારે તે વિધાનસભા ચૂંટણીના આગલા તબક્કા પહેલા શાસનને એક તાકાત તરીકે દર્શાવવા માંગે છે, અને આવતા વર્ષે લોકસભાની મોટી લડાઈ. પાર્ટી તેના કલ્યાણના વચનોને શક્ય તેટલી વહેલી તકે અમલમાં મૂકવા માંગે છે અને તેનો લાભ લોકો સુધી જલ્દી પહોંચે તે સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે.
દલિતો, પછાત વર્ગો અને મુસ્લિમો વચ્ચે સિદ્ધારમૈયાની મજબૂત અપીલ એ બીજી વત્તા છે જે લોકસભાની ચૂંટણીમાં કામમાં આવી શકે છે. શિવકુમારના પક્ષે પાંચ વર્ષની મુદત દરમિયાન સિદ્ધારમૈયા સાથે સત્તાની ભાગીદારી માટે દબાણ કર્યું અને મુખ્ય શરત તરીકે તે અંગેની જાહેર જાહેરાત. તેમના સહયોગીઓએ કોંગ્રેસના ડેપ્યુટી સીએમના અપમાનજનક ભાવિનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો જેઓ છત્તીસગઢમાં પાર્ટીના બિનસત્તાવાર સત્તા-વહેંચણીના કરારના અંતમાં હતા, અને રાજસ્થાનમાં સીએમ અને ડેપ્યુટી સીએમ વચ્ચે ક્યારેય સ્થાયી થયેલા સત્તા સંઘર્ષનો ઉલ્લેખ કર્યો નથી.શિવકુમારે આ બાબત પર સખત સોદો કર્યો, પરંતુ કોંગ્રેસે તેને પ્રતિબદ્ધ કરવાનો અથવા તેના વિશે જાહેર જાહેરાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો. બેંગલુરુમાં સિદ્ધારમૈયાના નિવાસસ્થાનની બહાર ઉજવણી અને દિલ્હીમાં શિવકુમાર સમર્થકો દ્વારા સૂત્રોચ્ચાર સહિત, બુધવારના ઝડપી ગતિશીલ વિકાસને કારણે શિવકુમારના હાથની ફરજ પડી હતી, જે નેતૃત્વ દ્વારા ભ્રમિત કરવામાં આવી હતી.
જ્યારે શિવકુમારની નજીકના સૂત્રોએ ગુરુવારે આગ્રહ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું કે કરારમાં અઢી વર્ષની ટર્મ-શેરિંગ ફોર્મ્યુલા સામેલ છે, ત્યારે પક્ષનું નેતૃત્વ બિન-પ્રતિબદ્ધ હતું. છેલ્લો અવરોધ શિવકુમારનો આગ્રહ હતો કે તેઓ બે કે ત્રણ ડેપ્યુટી સીએમમાંથી એક નહીં બને. એવી ચર્ચા હતી કે કોંગ્રેસ લિંગાયત, દલિત અને મુસ્લિમ સમુદાયના એક-બે નેતાઓને પણ ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાનું વિચારી રહી છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું કે ખડગેએ પૂર્વ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ સોનિયા ગાંધી સાથે વાત કરી, જેઓ શિમલામાં છે , વિગતોની ઘોંઘાટ જાણવા માટે. એક પછી એક મોડી રાતની બેઠકો દરમિયાન, AICC સંગઠનના પ્રભારી જનરલ સેક્રેટરી કે.સી. વેણુગોપાલ અને કર્ણાટકના AICC પ્રભારી રણદીપ સુરજેવાલાએ શિવકુમારને ખાતરી આપી કે તેઓ એકમાત્ર ડેપ્યુટી સીએમ હશે.
શિવકુમાર આખરે ફોર્મ્યુલા સાથે સંમત થતાં વેણુગોપાલ અને સુરજેવાલા તેની સાથે સિદ્ધારમૈયાને મળ્યા. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સિદ્ધારમૈયા એક ડેપ્યુટી સીએમ ફોર્મ્યુલાથી ખુશ ન હતા કારણ કે તેમનો મત હતો કે પાર્ટીએ “સામાજિક સંતુલન” સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ. પરંતુ, “અનિચ્છાએ”, તે પણ સંમત થયો.
દરમિયાન જેમ જેમ સિદ્ધારમૈયા વેણુગોપાલ અને સુરજેવાલાને મળ્યા શિવકુમાર ખડગેના 10, રાજાજી માર્ગ પર સંક્ષિપ્ત ગૂંચવાડા માટે ગયા. બોર્ડમાં સિદ્ધારમૈયા અને શિવકુમાર બંને સાથે, વેણુગોપાલ અને સુરજેવાલા અંતિમ આગળ વધવા માટે ખડગેને મળ્યા. સવારે 2 વાગ્યાના થોડા સમય પછી, ગુરુવારે સાંજે બેંગલુરુમાં સીએલપીની બેઠક વિશે માહિતી આપતો શિવકુમારનો ધારાસભ્યોને પત્ર બહાર પાડવામાં આવ્યો.
શિવકુમારના ભાઈ અને લોકસભા સાંસદ ડીકે સુરેશ વસ્તુઓ કેવી રીતે બહાર આવી તે અંગે પોતાનો નારાજગી છુપાવી શક્યા નહીં. તેણે કહ્યું કે તે સંપૂર્ણ રીતે ખુશ નથી અને હજુ ઘણી લાંબી મજલ કાપવાની છે.
અંત સુધી કોઈ પણ તક છોડ્યા વિના, વેણુગોપાલ અને સુરજેવાલાએ પછી એક મિત્રતાનું ચિત્ર સુનિશ્ચિત કર્યું, સિદ્ધારમૈયા અને શિવકુમાર તેમની સાથે નાસ્તામાં જોડાયા. કર્ણાટકના બંને નેતાઓ અલગ-અલગ કારમાં ગયા હતા, પરંતુ ચારેય એકસાથે ખડગેના નિવાસસ્થાને ચાલ્યા ગયા હતા.
બાદમાં, સિદ્ધારમૈયા શિવકુમાર અને વેણુગોપાલ સાથે વિશેષ વિમાનમાં બેંગલુરુ પાછા ફર્યા. તે સહાયકો સાથે દિલ્હી આવ્યો હતો, જેમને બંને માટે જગ્યા બનાવવા માટે પાછા રહેવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. એવું પૂછવામાં આવ્યું કે શું સિદ્ધારમૈયા અને શિવકુમાર વચ્ચે સત્તા વહેંચણીની ફોર્મ્યુલા છે, વેણુગોપાલે ગુરુવારે કહ્યું: “(અમે) કર્ણાટકના લોકો સાથે સત્તા વહેંચીશું. માત્ર તે ત્યાં છે. બિજુ કશુ નહિ.” તેમણે એવી પણ જાહેરાત કરી કે શિવકુમાર કર્ણાટક કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ તરીકે ચાલુ રહેશે, “સંસદની ચૂંટણીઓ પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી” – જે સૂચવે છે કે તે પછી ફેરફાર થઈ શકે છે. અને તે સિદ્ધારમૈયા 20 મેના રોજ બપોરે 12.30 વાગ્યે મંત્રીઓના જૂથ સાથે શપથ લેશે.
વેણુગોપાલ અને સુરજેવાલાએ કહ્યું કે સિદ્ધારમૈયા અને શિવકુમાર બંનેમાં મુખ્યમંત્રી બનવાની અને રાજ્યનું નેતૃત્વ કરવાની ક્ષમતા છે. વેણુગોપાલે કહ્યું કે તેમને ટોચના હોદ્દા માટેના બંને દાવાઓમાં કંઈ ખોટું નથી દેખાતું. “દરેકની પોતાની ઈચ્છા હોય છે, સીએમ બનવાની પોતાની ઈચ્છા હોય છે… બંને તેને લાયક પણ હતા.”
પાર્ટી શપથ ગ્રહણ સમારોહને વિપક્ષી એકતા દર્શાવવા માટેનું પ્લેટફોર્મ બનાવવાની યોજના બનાવી રહી છે. ખડગેએ આ કાર્યક્રમમાં વિપક્ષના વરિષ્ઠ નેતાઓને આમંત્રણ આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે.બેંગલારુ શહેર પોલીસના પત્ર અનુસાર, શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં કોંગ્રેસ નેતા સોનિયા ગાંધી, રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા હાજર રહેશે. ખડગેએ પશ્ચિમ બંગાળના સીએમ મમતા બેનર્જીને , રાજસ્થાનના તેમના સમકક્ષો (અશોક ગેહલોત), છત્તીસગઢ (ભૂપેશ બઘેલ), બિહાર ( નીતીશ કુમાર ), તમિલનાડુ (એમકે સ્ટાલિન), હિમાચલ પ્રદેશ (સુખવિંદર સિંહ સુખુ), ઝારખંડ (હેમંત સોરેન)ને પણ આમંત્રણ આપ્યું છે. ) અને પુડુચેરી (એન રંગાસ્વામી) કાર્યક્રમમાં હાજરી આપશે.
Disclaimer : આ આર્ટિકલ ફાઇનાન્સિયલ એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, મૂળ આર્ટિકલ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
