Sukrita Baruah : મણિપુરમાં બે સમુદાયો વચ્ચે ચાલતી અથડામણોએ મોટું સ્વરૂપ લીધું છે. પોલીસ સ્ટેશનોમાં સેંકડો એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી છે અને આ કેસોમાં અટકેલી તપાસ એ મુખ્ય પડકારો પૈકીનો એક પડકાર છે જેનો મણિપુર રાજ્ય પોલીસ સામનો કરી રહી છે, વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું હતું.
ફરિયાદી તેમના રહેઠાણના સ્થળ અથવા ગુનાની ઘટનાના સ્થાનને ધ્યાનમાં લીધા વિના કોઈપણ પોલીસ સ્ટેશનમાં શૂન્ય એફઆઈઆર (જાણવા જોગ અરજી) દાખલ કરી શકે છે. તે પછી, તેને તપાસ માટે સંબંધિત પોલીસ સ્ટેશનમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે.
જ્યાં લગભગ ત્રણ મહિનાની હિંસા થઇ રહી છેએવા રાજ્યમાં અને જ્યાં 50,000 થી વધુ લોકો વિસ્થાપિત થયા છે, શૂન્ય એફઆઈઆરએ એક નવો સ્કેલ મેળવ્યો છે. તે તાજેતરમાં જાણવામાં આવ્યું છે કે એક શૂન્ય એફઆઈઆર, ત્રણ કુકી-ઝોમી મહિલાઓને છીનવી લેવામાં આવી હતી અને મેઇતેઇ-પ્રભુત્વ ધરાવતા થૌબલ જિલ્લામાં જાતીય હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો, એક મહિના કરતાં વધુ સમય પછી સંબંધિત પોલીસ સ્ટેશનમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. એ જ રીતે, ઇમ્ફાલમાં બે યુવાન કુકી-ઝોમી મહિલાઓની હત્યા અને કથિત બળાત્કારની શૂન્ય એફઆઇઆર એ જ પોલીસ સ્ટેશન, સૈકુલમાં 16 મેના રોજ નોંધવામાં આવી હતી અને એક મહિના પછી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી.
આ પણ વાંચો: Kuno cheetahs : છ કુનો ચિત્તાઓના ગળામાંથી રેડિયો કોલર કાઢી નખાયા, બેમાં ‘ગંભીર ચેપ’, સારવાર માટે ખસેડાયા
આ 202 શૂન્ય એફઆઈઆરમાંથી બે છે જે હિંસાની શરૂઆતથી સાયકુલ પોલીસ સ્ટેશનમાં નોંધવામાં આવી છે, ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે જાણવા મળ્યું છે. સૈકુલ એ મેઇતેઈના પ્રભુત્વવાળા વિસ્તારોની સરહદે આવેલો તળેટી વિસ્તાર હોવાથી, સૈકુલ પોલીસ સ્ટેશનના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે મોટાભાગની શૂન્ય એફઆઈઆર પોલીસ સ્ટેશનના 20 કિમીની ત્રિજ્યામાં, ઇમ્ફાલના પૂર્વ જિલ્લામાં સગોલમંગ, યેંગનપોકપી અને થૌબલ ડેમ જેવા પોલીસ સ્ટેશનોના અધિકારક્ષેત્રમાંના કથિત ગુનાઓ માટે છે.
એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે,“આ મોટે ભાગે એવા કિસ્સાઓ છે કે જ્યાં કુકી-પ્રભુત્વવાળા વિસ્તારોમાં હિંસા થઈ છે, પરંતુ તે સરહદી વિસ્તાર હોવાથી, તેઓ ખીણ પોલીસ સ્ટેશનના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ આવે છે. કારણ કે કુકીઓ ખીણમાં જઈ શકતા નથી, તેના બદલે તેઓએ અહીં શૂન્ય એફઆઈઆર નોંધી છે. તમામ કેસ સંબંધિત પોલીસ સ્ટેશનોમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા છે.”
જો કે, અન્ય કેટલાક પોલીસ સ્ટેશનો કરતા સાયકુલમાં સંખ્યા ઘણી ઓછી છે. દાખલા તરીકે, ચુરાચંદપુર પોલીસ સ્ટેશનમાં 1,700 થી વધુ શૂન્ય FIR નોંધવામાં આવી છે. કાંગપોકપી પોલીસ સ્ટેશનમાં, આવી 800 થી વધુ FIR નોંધવામાં આવી છે, જે મોટાભાગે ઇમ્ફાલના વિવિધ ભાગોમાં ગુનાઓ માટે છે. તે જ રીતે, પોલીસ સ્ટેશનના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ઘાટીમાં શૂન્ય એફઆઈઆર નોંધાયા પછી 83 કેસ તેને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આ મોટાભાગે કાંગપોકપી નગરમાં રહેતા અને વિસ્થાપિત થયેલા મેઇતેઇ લોકો દ્વારા નોંધાયેલી આગની ફરિયાદો છે.
એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે આવી ટ્રાન્સફર કરાયેલી એફઆઈઆરના કેસોની તપાસ કરવી એ એક પડકારજનક પ્રક્રિયા છે, જે રાજ્યમાં તણાવને કારણે વધી ગઈ છે.
તેમણે કહ્યું કે,“પરિસ્થિતિને કારણે, એક સમુદાયના પોલીસ કર્મચારીઓ પણ બીજા સમુદાયના વિસ્તારમાં જઈ શકતા નથી. જેથી તેઓ ફરિયાદી પાસે જઈ શકતા નથી. ટ્રાન્સફર થયેલા કેસના સંબંધિત પીડિતના સંપર્કમાં રહેવાનો એકમાત્ર રસ્તો તેમને ફોન પર કૉલ કરીને છે. અહીં પણ, સ્થાનાંતરિત કેસમાં, વધુમાં વધુ અમે સ્થળ પર જઈને બળી ગયેલી મિલકતની તપાસ કરી શકીએ છીએ.”
મોટી સંખ્યામાં રાહત શિબિરો ધરાવતા વિસ્તારોના પોલીસ સ્ટેશનોમાં મોટી સંખ્યામાં શૂન્ય એફઆઈઆર છે: ચુરાચંદપુર જિલ્લાની સરહદની નજીક, મેઇતેઈ પ્રભુત્વ ધરાવતા બિષ્ણુપુરના મોઈરાંગ પોલીસ સ્ટેશનમાં, 1,257 શૂન્ય એફઆઈઆર પ્રાપ્ત થઈ છે. સ્ટેશનના એક અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, આ મુખ્યત્વે વિસ્થાપિત લોકોની ફરિયાદો છે જેઓ કેમ્પમાં રહેતા હતા, અને મોટાભાગે ચુરાચંદપુર જિલ્લાના પોલીસ સ્ટેશનોમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા છે. બદલામાં, તેની પાસે ચુરાચંદપુરથી લગભગ 80 કેસ ટ્રાન્સફર થયા છે.
એક વરિષ્ઠ મણિપુર પોલીસ અધિકારીએ કહ્યું કે,”રાજ્યભરમાં હજારો શૂન્ય એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી છે, રાજ્યમાં અત્યારે સિસ્ટમ્સ નથી. પોલીસના હાથમાં કંટ્રોલ રહ્યો નથી.”
અધિકારીએ કહ્યું કે,“પીડિતાને મળ્યા વિના તપાસમાં આગળ વધવું મુશ્કેલ છે. તમે ફોન પર વાત કરી શકો છો, પરંતુ તે સ્પષ્ટ પર્યાપ્ત માહિતી આપતું નથી. તે એક અસામાન્ય પરિસ્થિતિ છે.”
અધિકારીએ કહ્યું કે, પરંતુ સૌથી મોટો મુદ્દો એ છે કે રાજ્યમાં પોલીસ 6,000 થી વધુ એફઆઈઆરની તપાસની પ્રક્રિયામાં પણ આગળ વધી શકી નથી. પોલીસ અને અન્ય સુરક્ષા કર્મચારીઓ પરિસ્થિતિને વહેલી તકે કાબુમાં લેવામાં નિષ્ફળ ગયા હોવાથી, અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, પોલીસ કર્મચારીઓ હજુ પણ “આગ, ભીડ, આગચંપી, કૂચ, રેલીઓ, બંદૂકની લડાઈઓ, લડી રહ્યા છે.”
