Women Reservation bill, president approval : મહિલા આરક્ષણ બિલને શુક્રવારે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ મંજૂરી આપી હતી. હવે તે કાયદો બની ગયો છે. રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી મળ્યા બાદ તરત જ કેન્દ્ર સરકારે ગેઝેટ નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું છે. આ એક ઐતિહાસિક બિલ છે જેનો અમલ લાંબા સમયથી ચાલી રહ્યો હતો. આ મહિનાની શરૂઆતમાં સંસદમાં વિશેષ સત્ર દરમિયાન લોકસભા અને રાજ્યસભામાં તમામની સંમતિથી તેને પસાર કરવામાં આવ્યો હતો.
રાષ્ટ્રપતિને સંમતિ માટે મોકલવામાં આવે તે પહેલાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરે ગુરુવારે (28 સપ્ટેમ્બર) સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા બંધારણ સુધારા બિલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
શું છે આ કાયદો, ક્યારે લાગુ થશે?
આ બિલને ‘નારી શક્તિ વંદન એક્ટ’ કહેવામાં આવ્યું છે, જેને હવે બંધારણમાં કલમ 334A તરીકે સામેલ કરવામાં આવશે. આ કાયદો લોકસભા અને રાજ્યની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓને 33 ટકા અનામત આપે છે. જો કે તેનો અમલ થવામાં થોડો સમય લાગશે. આ જ પ્રશ્નને લઈને વિપક્ષે અનેક સવાલો ઉઠાવ્યા હતા, કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ સંસદમાં સવાલ ઉઠાવ્યા હતા કે સરકારે તેને લાગુ કરવામાં વિલંબ ન કરવો જોઈએ.
- મહિલા અનામત બિલની માંગ છેલ્લા 27 વર્ષથી કરવામાં આવી રહી હતી. હવે સંસદ અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓ માટે 33 ટકા સીટો આરક્ષિત હશે.
- આ બિલ મુજબ, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ માટે અનામત બેઠકોમાંથી એક તૃતીયાંશ SC-ST સમુદાયમાંથી આવતી મહિલાઓ માટે અનામત રાખવામાં આવશે.
આ પણ વાંચોઃ- lok sabha election : શું માયાવતી I.N.D.I.A. નો ભાગ બનશે? ભાજપને ‘ગુપ્ત સમર્થન’ની શું ચર્ચા છે, સમજો
3. આ અનામત બેઠકો રોટેશન સિસ્ટમ દ્વારા રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિવિધ પ્રદેશોમાં ફાળવવામાં આવી શકે છે. મહિલા અનામત વિધેયક અનુસાર મહિલાઓ માટે સીટો અનામત માત્ર 15 વર્ષ માટે રહેશે.
4.આ બિલમાં દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે કે લોકસભાની દરેક ચૂંટણી પછી અનામત બેઠકો ફેરવવી જોઈએ. રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં વિવિધ મતવિસ્તારોમાં રોટેશન દ્વારા અનામત બેઠકો ફાળવવામાં આવી શકે છે. પરંતુ આ બહુ જલ્દી નહીં બને, ખાસ કરીને 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં નહીં. આગામી વસ્તી ગણતરી અને ત્યારપછીના સીમાંકન પછી જ આ શક્ય બનશે.
