આ શોખ કરવો હવે મોંઘો પડશે, સરકાર લેવા જઇ રહી છે મોટું પગલુ, હેલ્થ-નેશનલ સિક્યોરિટી સેસમાં થશે ધરખમ ફેરફાર!

હેલ્થ નેશનલ સિક્યોરિટી સેસ (Health National Security Cess) બિલ અંતર્ગત સરકારે તમાકુ અને તેના ઉત્પાદનો પર સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી વધારવાની દરખાસ્ત કરી છે, જેમાં તમાકુ આધારિત સિગારેટ અને પાઇપો અને સિગારેટ માટે વપરાતા ધૂમ્રપાન મિશ્રણ પર ધરખમ ટેક્સ વસુલાશે. આ નિર્ણયથી એક કે બે મહિનામાં જ્યારે ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ કમ્પેન્સેશન સેસ તેની ઉપયોગિતા પૂર્ણ થઈ જશે અને નાબૂદ કરવામાં આવશે, ત્યારે આ ઉત્પાદનો પર સમાન કરવેરો યથાવત રહેશે અને આવકમાં કોઈ નુકસાન નહીં થાય. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, નાણાં મંત્રાલય આ હેતુ માટે સોમવારે (1 ડિસેમ્બર, 2025) લોકસભામાં સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ (સુધારા) બિલ 2025 રજૂ કરશે.

પાન મસાલા ઉત્પાદન પર નવો ‘આરોગ્ય અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા’ સેસ

આ સિવાય સરકાર સોમવારે લોકસભામાં “હેલ્થ સિક્યોરિટી ટુ નેશનલ સિક્યુરિટી સેસ બિલ, 2025” પણ રજૂ કરશે, જે હેઠળ મશીનો અથવા પ્રક્રિયાઓ પર સેસ વસૂલવામાં આવશે. જેના દ્વારા ચોક્કસ માલનું ઉત્પાદન અથવા ઉત્પાદન કરવામાં આવે છે. આમાં પાન મસાલાનો સમાવેશ થાય છે, પછી ભલે તે મેન્યુઅલી અથવા હાઇબ્રિડ પ્રક્રિયા દ્વારા બનાવવામાં આવે. આ સેસ બે હેતુઓ માટે કામ કરશે – પ્રથમ, જાહેર આરોગ્ય માટે લક્ષિત ઉપયોગ સુનિશ્ચિત કરવા અને બીજું, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવા.

સેસ ખતમ થયા બાદ એક્સાઈઝ ડ્યુટી વધશે

• નવા એક્સાઇઝ બિલ મુજબ, સેસ ખતમ થયા બાદ આવક જાળવી રાખવા માટે એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં તોતિંગ વધારો કરશે.
• સરકારે 75 મીમીથી વધુ લંબાઈવાળી ફિલ્ટર સિગારેટ માટે 11,000 રૂપિયા પ્રતિ હજાર સ્ટીકનો દરનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે, જે હાલમાં 735 રૂપિયા પ્રતિ હજાર સ્ટીક્સ છે.
• તે જ સમયે, નોન-ફિલ્ટર સિગારેટ (65-70 મીમી) પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટી 18 ગણી વધારીને 250 રૂપિયાથી 4,500 રૂપિયા પ્રતિ હજાર સ્ટીક કરવાનો પ્રસ્તાવ છે.
• પાઇપ/સિગારેટ માટે ધૂમ્રપાન મિશ્રણ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટી હાલના 60 ટકાથી વધારીને 325 ટકા કરવામાં આવશે.

આ વિધેયકમાં તમાકુની પેદાશો પરની હાલની એક્સાઇઝ ડ્યુટીના દરોને બદલવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે, જે 2017માં જીએસટી લાગુ થયા પછી નીચા રાખવામાં આવ્યા હતા. વળતર સેસના બોજમાં ઉમેરાથી એકંદર કર દર પર મોટી અસર ન પડે તે માટે કેન્દ્રીય આબકારી દરમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો.

રાજ્યોને જીએસટી સિસ્ટમ અપનાવવા પ્રોત્સાહિત કરવાના હેતુથી વળતર સેસ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ અંતર્ગત જુલાઈ 2017માં જીએસટી લાગુ થયા બાદ પાંચ વર્ષ સુધી રાજ્યોને 14 ટકા વાર્ષિક આવક વૃદ્ધિની ગેરંટી આપવામાં આવી હતી. આની ભરપાઈ કરવા અને અછતને પહોંચી વળવા માટે, તમાકુ ઉત્પાદનો અને લક્ઝરી કાર અને સિન ગુડ્સ પર હજી પણ સેસ વસૂલવામાં આવે છે.

નાના પરિવારો માટે 5 બેસ્ટ અફોર્ડેબલ કાર, માઈલેજ 35Km અને 6 એરબેગ, કિંમત માત્ર ₹3.50 લાખથી શરૂ

આ સેસ મૂળરૂપે જૂન 2022માં સમાપ્ત થવાનો હતો, પરંતુ કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન રાજ્યોને ટેકો આપવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા લેવામાં આવેલી લોનની ચુકવણી કરવા માટે માર્ચ 2026 સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો. એવું માનવામાં આવે છે કે આ તમામ લોન માર્ચ 2026 પહેલા એક કે બે મહિના પહેલા સેસમાંથી પ્રાપ્ત રકમમાંથી સંપૂર્ણ રીતે ચૂકવવામાં આવશે.

સરકારે કહ્યું છે કે કોવિડ -19 સમયગાળા દરમિયાન લેવામાં આવેલી તમામ લોન ચૂકવવામાં આવે કે તરત જ તમાકુ અને તમાકુ ઉત્પાદનો પરનો વળતર સેસ નાબૂદ કરવામાં આવશે, જે માર્ચ 2026 સુધીમાં અપેક્ષિત છે.

એક સરકારી સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, તમાકુ અને તમાકુ ઉત્પાદનો પર સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી વધારવા અને કરની ઘટનાઓને સુરક્ષિત કરવા માટે સરકારને નાણાકીય જગ્યા આપવા માટે આ સુધારો જરૂરી છે.

ભારતની અર્થવ્યવસ્થામાં જોરદાર ઉછાળો, વર્ષના બીજા ક્વાર્ટરમાં GDP વૃદ્ધિ દર 8.2 ટકા રહ્યો

સપ્ટેમ્બર 2025માં GST ફ્રેમવર્કને સરળ બનાવવામાં આવ્યું હતું, જેમાં 5%, 12%, 18% અને 28%ના મલ્ટિ-ટાયર સ્ટ્રક્ચરને ઘટાડીને માત્ર બે સ્લેબ – 5% અને 18% કરવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે તમાકુ અને લક્ઝરી માલ જેવા ડિમેરિટ માલ પર 40 ટકાનો વિશેષ ટેક્સ લગાવવામાં આવ્યો હતો.

આ ફેરફારને કારણે રોજિંદા વપરાશની વસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો થયો હતો અને એફએમસીજી, ઓટોમોબાઇલ્સ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ફાર્માસ્યુટિકલ્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં કુલ 375 વસ્તુઓ પર લાગુ પડ્યો હતો.

મોટાભાગની વસ્તુઓ માટે આ ફેરફારો 22 સપ્ટેમ્બરથી અમલમાં આવ્યા હતા, પરંતુ તમાકુ ઉત્પાદનોને નવા માળખામાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યા હતા. આ ઉત્પાદનો હજુ પણ 28% GST તેમજ સેસ અને અન્ય ચાર્જને આધિન છે.

હેલ્થ નેશનલ સિક્યોરિટી બિલ: વધુ ઉત્પાદન વધુ ટેક્સ

નવા “આરોગ્ય રાષ્ટ્રીય સલામતી” બિલમાં 10 ગ્રામથી વધુ વજનવાળા 2.5 ગ્રામથી 500 સેશેટ પ્રતિ મિનિટ ઉત્પાદન કરતા મશીનો પર માસિક સેસ લાદવાનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે.

• આવા મશીનો માટે માસિક સેસ ₹1 કરોડથી ₹8.49 કરોડ સુધીની હશે.
• જે મશીનો પ્રતિ મિનિટ 501 થી 1000 પાઉચનું ઉત્પાદન કરે છે તેના પર મશીન દીઠ ₹2.02 કરોડથી ₹16.98 કરોડ સુધીનો માસિક સેસ લાગશે.
• એ જ રીતે 1001-1500 પાઉચ અને 1500થી વધુ સેશેટ પ્રતિ મિનિટ બનાવતા મશીનો પર સેસની રકમ વધુ વધશે.
• સંપૂર્ણ મેન્યુઅલ પ્રક્રિયા માટે ₹11 લાખનો માસિક સેસ સૂચવવામાં આવ્યો છે.

તમાકુ અને તેના સંબંધિત ઉત્પાદનો અને પાન મસાલા ઉપરાંત, વળતર સેસ હવે અન્ય ડિમેરિટ માલ પર પણ લાગુ છે. આમાં કાર્બોનેટેડ અને કેફીનેટેડ પીણાં, વ્યક્તિગત ઉપયોગ માટેના વિમાન અને મનોરંજન અથવા રમતગમતની પ્રવૃત્તિઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા વાસણોનો પણ સમાવેશ થાય છે.