તેલંગાણાના પૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન કે ચંદ્રશેખર રાવનું રાજકારણ હાલમાં મોટા રાજકીય આંચકામાંથી બહાર આવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. બીઆરએસએ તેનું એકમાત્ર રાજ્ય તેલંગાણા કોંગ્રેસ સામે ગુમાવ્યું છે. 10 વર્ષ સુધી સરકાર પર શાસન કર્યા પછી, કેસીઆરને આ રાજ્યમાં હેટ્રિકનું પુનરાવર્તન કરવાની તક ગુમાવી દીધી છે. આ ભૂલ હવે માત્ર તેલંગાણા પુરતી સીમિત નથી રહી, તેની અસર રાષ્ટ્રીય સ્તરે જોવા મળી રહી છે.
રાષ્ટ્રીય નેતા બનવાનું સ્વપ્ન કેવી રીતે તૂટી ગયું?
અહીં એ સમજવું જરૂરી છે કે, કેસીઆર લાંબા સમયથી લોકસભા ચૂંટણી માટે ત્રીજો મોરચો બનાવવાની વાત કરી રહ્યા હતા. મુખ્યમંત્રી તરીકે તેઓ એક નહીં પરંતુ અનેક વિપક્ષી નેતાઓને મળ્યા અને તેમને મનાવવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો. તેમના ત્રીજા મોરચા દ્વારા પણ કોંગ્રેસને હટાવવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી હતી. હવે કાગળ પર કેસીઆરની તૈયારી ઘણી સારી હતી કારણ કે, જો તેઓ તેલંગાણામાં જીતી ગયા હોત તો, એમ કહેવું ખોટું નહીં હોય કે કેસીઆરની સ્વીકૃતિ વધી રહી છે અને ભવિષ્યમાં તેઓ રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પણ સક્રિય ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
મોદીના કરિશ્માનું પુનરાવર્તન ન કરી શક્યા
રાજકારણમાં, તે પણ મહત્વનું છે કે, કયો નેતા કેટલા વર્ષ સુધી રાજ્ય પર શાસન કરે છે. તે સમજી શકાય છે કે, નરેન્દ્ર મોદી 12 વર્ષ સુધી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા, એટલે કે તે સમયે તેઓ પણ એક રાજ્ય પૂરતા મર્યાદિત હતા, પરંતુ રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેમની ઓળખ થવા લાગી. તેનું કારણ એ હતું કે, તેઓ એક રાજ્યના સીએમ હતા, આવી સ્થિતિમાં ઘણા નેતાઓ તેમને મળતા હતા, તેમનું એક મહત્વ હતું. એ જ રીતે ઓડિશામાં જઈએ તો, ત્યાં પણ નવીન પટનાયકનું શાસન છે. તેમની છબી હવે મજબૂત નેતાની બની ગઈ છે.
તેલંગાણામાં મોટા સપના નબળા પડી ગયા?
હવે કેસીઆર આ નેતાઓના કરિશ્મા ઈચ્છતા હતા, પરંતુ વાસ્તવમાં એવું બન્યું નથી. તેમણે ચોક્કસપણે તેમની પાર્ટીનું નામ ટીઆરએસથી બદલીને બીઆરએસ કર્યું, પરંતુ તેમની પહોંચ રાષ્ટ્રીય બની નથી. આના ઉપર તેલંગાણામાં તેમને જે હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે તે અણધાર્યો છે. તેનું એક કારણ એવું માનવામાં આવે છે કે, તેમણે રાષ્ટ્રીય સ્તરે મોટા બનવા પર ખૂબ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું, તેથી તેમણે પોતાનું રાજ્ય ગુમાવ્યું. મોટી વાત એ છે કે, તેઓ પોતે કામરેડ્ડીથી ચૂંટણી હારી ગયા હતા, જેનો અર્થ એ છે કે, રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેમનો આધાર નબળો હતો એટલું જ નહીં, તેલંગાણામાં પણ પીચ તૂટી ગઈ છે.
બદલાયા સમીકરણો, કોંગ્રેસ સાથે ભાજપની ટક્કર
હવે આગામી લોકસભા ચૂંટણીમાં કે ચંદ્રશેખર રાવ સામે પડકાર ઘણો મોટો છે. એક તરફ તાજેતરમાં જીતેલી કોંગ્રેસ ઉભી છે અને બીજી તરફ રાજ્યમાં આઠ બેઠકો જીતનાર ભાજપ પણ મજબૂત દેખાઈ રહી છે. નિષ્ણાંતોનું માનવું છે કે, આગામી લોકસભા ચૂંટણીમાં એવી ઘણી બેઠકો હોઈ શકે છે જ્યાં, કોંગ્રેસ અને ભાજપ વચ્ચે મુકાબલો થશે અને BRS પાછળ રહી જશે. કેસીઆર દરેક કિંમતે આ પરિસ્થિતિને ટાળવા માંગે છે, તેઓ દસ વર્ષ સુધી સરકાર ચલાવ્યા પછી તેમની પાર્ટીની આવી દુર્દશા જોઈ શકતા નથી.
શું KCR INDIA સાથે જોડાણમાં જશે?
આ કારણોસર, સવાલ એ થાય છે કે, શું KCR ત્રીજા મોરચાનું સપનું છોડી દેશે અને INDIA ગઠબંધન સાથે હાથ મિલાવશે? હવે આ પ્રશ્નનો જવાબ કેસીઆરના પક્ષમાંથી હા હોઈ શકે છે કારણ કે, તે વિપક્ષી સમૂહમાં એવા ઘણા નેતાઓનો સમાવેશ થાય છે જેમને તે પોતે પોતાના ત્રીજા મોરચાનો ભાગ બનાવવા માંગતા હતા. અખિલેશ યાદવથી લઈને અરવિંદ કેજરીવાલ સુધી હાલમાં ઈન્ડિયા ગઠબંધન સાથે છે. પરંતુ સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે, કોંગ્રેસ પોતે બીઆરએસ સાથે આરામદાયક નથી.
કોંગ્રેસ શું સંમત થશે?
જેમ બંગાળમાં મમતાને ડાબેરીઓ સાથે સમસ્યા છે, તેવી જ સ્થિતિ તેલંગાણામાં કોંગ્રેસ અને બીઆરએસ વચ્ચે ચાલી રહી છે. જે રીતે રાહુલ ગાંધીએ ઘણી સભાઓમાં કેસીઆર અને તેમની પાર્ટી પર નિશાન સાધ્યું છે, જે રીતે તેઓ વારંવાર તેમને બીજેપીની બી ટીમ કહી રહ્યા છે, તે સ્થિતિમાં તેમના માટે INDIA ગઠબંધનમાં જોડાવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. આના ઉપર જો તેઓ INDIA ગઠબંધનમાં જોડાય તો પણ તેમના માટે તેલંગાણામાં વધુ સીટો મેળવવી મુશ્કેલ બની જશે. તાજેતરમાં, આ પાર્ટી પર જનતાનો જબરદસ્ત ગુસ્સો જોવા મળ્યો છે, આવી સ્થિતિમાં, INDIA ગઠબંધન કોઈ પણ સંજોગોમાં તે ગુસ્સાને તેની આશા બગાડવા નહીં દે.
NDA સાથે જવાના ચાન્સ શું છે?
જો કે ચંદ્રશેખર રાવ પાસે એનડીએ સાથે જવાનો વિકલ્પ પણ છે. કોઈપણ રીતે, કોંગ્રેસ લાંબા સમયથી તેમની પાર્ટીને ભાજપ સાથે જોડી રહી છે. પરંતુ અહીં સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે, કેસીઆરને ભાજપ સાથે જવા માટે તેમના રાષ્ટ્રીય સપનાનું બલિદાન આપવું પડશે. તે સ્થિતિમાં તેઓ અન્ય રાજ્યોમાં વિસ્તરણ કરી શકશે નહીં. તેમની રાજકીય સીમાઓ માત્ર તેલંગાણા સુધી જ સીમિત રહેશે અને ત્યાં પણ તેમને ભાજપ સાથે સારી સંખ્યામાં બેઠકો વહેંચવી પડશે. તે સ્થિતિમાં, એક પક્ષ તરીકે કેસીઆર માટે આ એક મોટું નુકસાન સાબિત થઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો – Ram Temple Ayodhya: અદ્ભુત, અલૌકિક, અવિસ્મરણીય… અયોધ્યાના રામ મંદિરના ગર્ભગૃહની પ્રથમ તસવીર સામે આવી
ખરાબ પરિસ્થિતિમાં ફસાયા KCR, તેઓ ફરી કેવી રીતે ઊભા રહેશે?
મતલબ કે INDIA ગઠબંધનના દરવાજા લગભગ બંધ થઈ ગયા છે, ભાજપમાં જોડાવા માટે કોઈએ મોટુ બલિદાન આપવું પડશે, અહીં-તહીં કૂવા-ખાડાઓની સ્થિતિ છે. તેલંગાણાની હારથી કેસીઆર એક વિચિત્ર મૂંઝવણમાં મૂકાઈ ગયું છે, તેમનું રાજકીય ભવિષ્ય અંધકારમય લાગે છે. જોકે, એ અલગ વાત છે કે, કેસીઆર ઘણી વખત નિષ્ફળતાઓમાંથી શીખીને જોરદાર વાપસી કરી ચૂક્યું છે. તેલંગાણા બનાવવાની ચળવળ દરમિયાન, તેમની મજબૂત અને ક્યારેય ન કહે-મરી જવાની છબી બતાવી રહી હતી કે, આ નેતા પાસે શક્તિ છે!
