Women Reservation Bill : નવા સંસદ ભવનમાં આજે પ્રથમ સત્ર પૂર્ણ થયું છે અને કાર્યવાહી આવતીકાલ સુધી સ્થગિત કરી દેવામાં આવી છે. આ ઐતિહાસિક ક્ષણોમાં કેન્દ્રીય મંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે મહિલા અનામત બિલ રજૂ કર્યું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય કેબિનેટે સોમવારે આ બિલને મંજૂરી આપી હતી. સંસદ અને રાજ્યની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓને 33% ક્વોટા આપવાની જોગવાઈ છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ કાયદો 2024 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં લાગુ નહીં થઈ શકે. કારણ કે સીમાંકન પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા બાદ જ તેનો અમલ કરવામાં આવશે અને 2029 ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં આવું થઈ શકે છે. હાલમાં, લોકસભાની કુલ 543 બેઠકોમાંથી, 82 ચૂંટાયેલા મહિલા સાંસદો છે જે કુલ સાંસદોની સંખ્યાના 14.36% છે.
આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે વિશ્વના 10 લોકશાહી દેશોની સંસદમાં મહિલાઓનું પ્રતિનિધિત્વ શું છે. આ ડેટા ઇન્ટર-પાર્લામેન્ટરી યુનિયન (IPU)માંથી લેવામાં આવ્યો છે.
દેશ કુલ બેઠકો મહિલા બેઠક ટકા અમેરિકા 435 125 28.7 બ્રિટન 649 224 34.5 દક્ષિણ આફ્રિકા 398 184 46.2 દક્ષિણ કોરિયા 299 57 19.1 જાપાન 462 46 10 જર્મની 736 258 35.1 ફ્રાન્સ 577 218 37.8 કેનેડા 336 103 30.7 બ્રાઝીલ 513 90 17.5 ઓસ્ટ્રેલિયા 151 58 38.4
આ બિલ લાગુ કરવાની માંગ ઘણી જૂની છે
મહિલા અનામત બિલની માંગ છેલ્લા 27 વર્ષથી ચાલી રહી છે. આ બિલ લાગુ થયા બાદ સંસદ અને રાજ્યની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓ માટે 33 ટકા સીટો અનામત રહેશે. આ બિલ અનુસાર, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ માટે અનામત બેઠકોમાંથી એક તૃતીયાંશ બેઠકો SC-ST સમુદાયમાંથી આવતી મહિલાઓ માટે અનામત રાખવામાં આવશે.
આ અનામત બેઠકો રોટેશન સિસ્ટમ દ્વારા રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિવિધ પ્રદેશોમાં ફાળવી શકાય છે. મહિલા અનામત વિધેયક અનુસાર મહિલાઓ માટે સીટોનું આરક્ષણ માત્ર 15 વર્ષ માટે રહેશે.
આ પણ વાંચો – Women Reservation Bill | મહિલા અનામત બિલઃ લોકસભામાં નારી શક્તિ વંદન એક્ટ રજૂ, કેટલી બેઠકો મહિલાઓ માટે રહેશે અનામત
આ બિલમાં દરખાસ્ત છે કે, લોકસભાની દરેક ચૂંટણી પછી અનામત બેઠકો ફેરવવી જોઈએ. રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં વિવિધ મતવિસ્તારોમાં રોટેશન દ્વારા અનામત બેઠકો ફાળવવામાં આવી શકે છે.
