Delhi-Noida kidney racket : દિલ્હી-એનસીઆરમાં કિડની રેકેટના કેસ વધી રહ્યા છે. આ દરમિયાન ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે તપાસ હાથ ધરતા ચોંકાવનારી માહિતી સામે આવી છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં દિલ્હી-એનસીઆરની બે લોકપ્રિય હોસ્પિટલોની સિસ્ટમમાં રહેલી ખામીઓનો ફાયદો ઉઠાવીને કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટના નામે બ્લેક માર્કેટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. પોલીસે 10 આરોપી અને એક સર્જનની સિન્ડિકેટની ધરપકડ કરી હતી. 50 વર્ષીય સર્જન ડો. વિજયા રાજકુમારીએ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં નોઈડાની એપોલો અને યથાર્થ હોસ્પિટલમાં 20 થી 25 બાંગ્લાદેશી દર્દીઓ પર કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કર્યા હતા.
પોલીસે 1 જુલાઈના રોજ સર્જનની ધરપકડ કરી હતી. જોકે હવે તે જામીન પર બહાર છે. તેણે કોર્ટમાં તમામ આરોપોને પણ નકારી કાઢ્યા છે. દરમિયાન, પોલીસે 2018 થી 2024 દરમિયાન નોઈડાની એપોલો અને યથાર્થ હોસ્પિટલોમાં બાંગ્લાદેશી દર્દીઓ પર કરવામાં આવેલા 125 થી 130 કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટની વિગતો માંગી છે.
ધરપકડ કરાયેલા લોકોમાં બે બાંગ્લાદેશી નાગરિકો અને ભારતમાં મેડિકલ ટુરિઝમમાં કામ કરતા એક અનુવાદકનો પણ સમાવેશ થાય છે. દિલ્હી પોલીસે આ રેકેટનો પર્દાફાશ કર્યો છે. એપ્રિલમાં જ કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે વિદેશીઓ માટે કરવામાં આવતા અંગ પ્રત્યારોપણ અંગે ચેતવણી જારી કરી હતી. આ પછી દિલ્હી પોલીસ સક્રિય થઈ અને કેસની તપાસ શરૂ કરી.
આ મામલે 17 જૂને ફરિયાદ નોંધવામાં આવી હતી. જે બાદ દિલ્હી પોલીસે ચાર્જશીટ તૈયાર કરી હતી. દિલ્હી હાઈકોર્ટે 23 ઓગસ્ટના રોજ ડોક્ટર રાજકુમારીને જામીન આપ્યા હતા. દિલ્હી પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, ડૉ. રાજકુમારી મુખ્યત્વે ઈન્દ્રપ્રસ્થ એપોલો હોસ્પિટલ સાથે સંકળાયેલા હતા.
નોઈડાની એપોલો હોસ્પિટલ અને દિલ્હીમાં ઈન્દ્રપ્રસ્થ એપોલો હૈદરાબાદ સ્થિત એપોલો ગ્રુપ ઓફ હોસ્પિટલ્સનો ભાગ છે. આ કેસમાં અન્ય આરોપીઓ પણ જામીન પર બહાર છે. 12 સપ્ટેમ્બરના રોજ, દિલ્હીની કોર્ટે છેતરપિંડી અને ગુનાહિત કાવતરા સહિત અને માનવ અંગોના પ્રત્યારોપણ અધિનિયમ, 1994 હેઠળ વિવિધ કલમો હેઠળ ચાર્જશીટની નોંધ લીધી હતી.
ભારતમાં અંગ પ્રત્યારોપણ એકદમ કડક રીતે નિયમન કરવામાં આવે છે અને માત્ર લોહીના નજીકના સંબંધો ધરાવતા લોકોને જ અંગોનું દાન કરવાની મંજૂરી છે. જેમાં માતા-પિતા, ભાઈ-બહેન, બાળકો, દાદા-દાદી, પૌત્ર-પૌત્રી અને પતિ-પત્નીનો સમાવેશ થાય છે. આ સિવાય અન્ય સંબંધીઓ ખાસ સંજોગોમાં જ દાન કરી શકે છે, જે સરકાર દ્વારા નિયુક્ત કમિટીની મંજૂરી પછી જ કરવામાં આવે છે.
જ્યારે વિદેશી નાગરિકોએ અંગોનું દાન કરવા માટે ફોર્મ 21 જમા કરાવવું પડશે. તે મૂળભૂત રીતે સંબંધિત વ્યક્તિના દૂતાવાસ તરફથી નો ઓબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ (NOC) છે. આમાં વ્યક્તિ સાબિત કરે છે કે અંગદાન પૈસા અને બળજબરીથી નહીં પરંતુ પ્રેમથી પ્રેરિત છે.
દિલ્હી-ઢાકા રેકેટમાં જે પ્રકાશમાં આવ્યો છે, પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, દરેક ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટે ફોર્મ 21 સુરક્ષિત બનાવવામાં આવ્યું હતું અને સિન્ડિકેટ દ્વારા કથિત રીતે નકલી પારિવારિક પૃષ્ઠભૂમિ અને ખોટા દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આનો ઉપયોગ કરીને, કિડની દાતા અને પ્રાપ્તકર્તા વચ્ચે સંબંધ બનાવવામાં આવ્યો. ફોર્મ 21નો આ પ્રકારનો દુરુપયોગ ભારતમાં પહેલીવાર થયો છે.
આ પણ વાંચોઃ- બાબા સિદ્દીકી જ નહીં પહેલા આ નેતાઓની હત્યાઓથી પણ હચમચી ગયું હતું મુંબઈ
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે સમગ્ર કેસના રેકોર્ડનું વિશ્લેષણ કર્યું. આ દર્શાવે છે કે ડૉ. રાજકુમારીએ કથિત રીતે 1 જાન્યુઆરી, 2018 અને માર્ચ 31, 2023 વચ્ચે નોઈડાની એપોલો હોસ્પિટલમાં બાંગ્લાદેશી દર્દીઓ સહિત કુલ 66 કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સર્જરી કરી હતી. જકુમારીએ 7 ઓગસ્ટ, 2022 અને મે 13, 2024 ની વચ્ચે નોઈડાની યથાર્થ હોસ્પિટલમાં વિદેશીઓ પર કથિત રીતે 78 સમાન ઓપરેશન કર્યા હતા અને તેમાં 61 બાંગ્લાદેશી દર્દીઓનો સમાવેશ થાય છે.
