Copernicus Emergency Management Service, અલિંદ ચૌહાણ : ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈબ્રાહિમ રાયસીનું હેલિકોપ્ટર રવિવારે ક્રેશ થયું તેના થોડા સમય પછી, ઈરાન તરફથી મદદની વિનંતીને પગલે, યુરોપિયન યુનિયન (EU) એ શોધ પ્રયાસોમાં મદદ કરવા માટે તેની ઝડપી સેટેલાઇટ મેપિંગ સેવાને સક્રિય કરી દીધી છે.
ઈમરજન્સી મેનેજમેન્ટ સર્વિસ માટેના યુરોપિયન કમિશનર, જેનેઝ લેનાર્સિકે ટ્વિટર પર પોસ્ટ કર્યું: “સહાય માટે ઈરાનની વિનંતી પર અમે ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ અને તેના વિદેશ મંત્રીને લઈ જતા હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનાના પગલે EU ની @CopernicusEMS ઝડપી પ્રતિભાવ મેપિંગ સેવા તૈનાત કરી રહ્યા છીએ, તથા સક્રિય કરી રહ્યા છીએ.”
હિમવર્ષા જેવી સ્થિતિમાં રાતભર શોધખોળ કર્યા બાદ સોમવારે હેલિકોપ્ટરનો કાટમાળ મળી આવ્યો હતો
રેપિડ મેપિંગ સેવા એ ઇમરજન્સી મેનેજમેન્ટ સર્વિસ (ઇએમએસ) ના મહત્વના ઘટકોમાંનું એક છે, જે EU ના કોપરનિકસ પ્રોગ્રામ હેઠળ આવે છે. કોપરનિકસ ઇએમએસ શું છે અને તેની ઝડપી મેપિંગ સેવા કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
યુરોપિયન યુનિયનનો કોપરનિકસ કાર્યક્રમ ક્યાંથી શરૂ થાય છે?
કોપરનિકસ પ્રોગ્રામ યુરોપિયન યુનિયનના અવકાશ કાર્યક્રમનો એક ભાગ છે અને તેનો હેતુ સેન્ટીનેલ્સ નામના ઉપગ્રહોના સમૂહમાંથી ડેટા એકત્રિત કરીને પૃથ્વી અને તેના પર્યાવરણ પર દેખરેખ રાખવાનો છે. તે સિટુ અથવા નોન-સ્પેસ સ્ત્રોતોમાંથી ડેટા પણ મેળવે છે જેમ કે, યોગદાન મિશન (હાલના વ્યાપારી અને જાહેર ઉપગ્રહો) અને ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન.
મૂલ્યવર્ધિત માહિતી જનરેટ કરવા માટે ડેટાની પ્રક્રિયા અને વિશ્લેષણ કરવામાં આવે છે, જેનો ઉપયોગ ઘણા ક્ષેત્રોમાં વિશાળ શ્રેણીની એપ્લિકેશનો માટે થઈ શકે છે. યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ESA)ની વેબસાઈટ અનુસાર, તેમાં જમીન વ્યવસ્થાપન, દરિયાઈ પર્યાવરણ, વાતાવરણ, કટોકટી પ્રતિભાવ, સુરક્ષા અને આબોહવા પરિવર્તનનો સમાવેશ થાય છે. વેબસાઇટ કહે છે કે, યુઝર્સને જાણકારી “સંપૂર્ણ, ખુલ્લી અને મફત” ધોરણે માહિતી મળે છે.
1998 માં શરૂ કરાયેલ કોપરનિકસ પ્રોગ્રામને અગાઉ ગ્લોબલ મોનિટરિંગ ફોર એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોટેક્શન (GMES) કહેવામાં આવતું હતું. હાલમાં, તે ESA અને યુરોપિયન એન્વાયરમેન્ટ એજન્સી (EEA) ના સમર્થન સાથે યુરોપિયન કમિશન (EC) દ્વારા લાગુ કરવામાં આવે છે.
કોપરનિકસ ઇએમએસ શું છે?
કોપરનિકસ ઇએમએસ 2012 થી કાર્યરત છે, અને કુદરતી આફતો, માનવસર્જિત કટોકટી અને માનવતાવાદી ઈમરજન્સીના સંચાલનમાં મદદ કરવા માટે ઉપગ્રહ રીમોટ સેન્સિંગ અને સીટુ ડેટા સ્ત્રોતોમાંથી મેળવેલી જીઓસ્પેશિયલ માહિતી પ્રદાન કરે છે.
સેવામાં બે ઘટકો છે: એક મેપિંગ ઘટક અને પ્રારંભિક ચેતવણી ઘટક. પ્રથમ સેટેલાઇટ ઈમેજના આધારે નકશાઓ અને વિશ્લેષણ પ્રદાન કરે છે; બાદમાં પૂર, દુષ્કાળ અને જંગલની આગ વિશે ચેતવણીઓ જાહેર કરે છે અને જંગલની આગની અસરોનું નજીકનું વાસ્તવિક-સમયનું મૂલ્યાંકન આપે છે.
મેપિંગ ઘટકમાં બે મોડ્યુલોનો સમાવેશ થાય છે: રેપિડ મેપિંગ (RM); રિસ્ક એન્ડ રિકવરી મેપિંગ (RRM). RM, જે ઈબ્રાહિમ રાયસીના ક્રેશ થયેલા હેલિકોપ્ટરને શોધવા માટે સક્રિય કરવામાં આવ્યું હતું, દુનિયામાં ગમે ત્યાં, તે માત્ર દિવસો કે કલાકોમાં ત્યાંનો નકશો પ્રદાન કરે છે. RRM એવા નકશાઓ પહોંચાડે છે, જે આપત્તિ વ્યવસ્થાપન માટે જરૂરી છે – અને માત્ર તાત્કાલિક પ્રતિસાદ માટે નહીં – અઠવાડિયા કે મહિનાઓમાં. તેનો ઉપયોગ નિવારણ, સજ્જતા, આપત્તિ જોખમ ઘટાડવા અને પુનઃપ્રાપ્તિ માટે થાય છે.
ઝડપી મેપિંગ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
ઝડપથી નકશા ઉપલબ્ધ કરવા માટે, સેવા ઉપગ્રહ છબીઓ, જીઓસ્પેશિયલ ડેટા અને સોશિયલ મીડિયાની જરૂરિયાત મુજબ હસ્તગત કરે છે, પ્રક્રિયા કરે છે અને તેનું વિશ્લેષણ કરે છે. કોપરનિકસ વેબસાઇટ અનુસાર, RM સેવા ચાર અલગ-અલગ “ઉત્પાદનો” સપ્લાય કરી શકે છે – તેમાંથી દરેક નકશા અને સંક્ષિપ્ત વિશ્લેષણ પ્રદાન કરે છે – જે સેવાની વિનંતી કરતી વખતે યુઝર્સ સમયની પસંદગી કરી શકે છે.
આ પણ વાંચો – ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈબ્રાહિમ રાયસી જે હેલિકોપ્ટરમાં હતા તેનું અમેરિકા સાથે શું કનેક્શન? બેલ 212 ચોપર કેટલું સુરક્ષિત?
Explained | ચિંતાનો વિષય ઈરાન સમર્થિત પ્રાદેશિક સમૂહ કોણ છે?
- સંદર્ભ ઉત્પાદન: તે ઈમરજન્સી/આપત્તિ આવે તે પહેલાં રસના વિસ્તાર અને મિલકતો વિશે ઝડપી માહિતી આપે છે.
- પ્રથમ મૂલ્યાંકન ઉત્પાદન: તે દુર્ઘટના થયા પછી સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત સ્થાનોનું ઝડપી મૂલ્યાંકન પ્રદાન કરે છે.
- ચિત્રાત્મક ઉત્પાદન: તે આપત્તિ પછીની પરિસ્થિતિ બાદની અસર, હદ અને અપડેટ કરેલી માહિતી પ્રદાન કરે છે.
- ઉત્પાદનનું ગ્રેડિંગ: તે આપત્તિ પછી આકારણી, અવકાશી વિતરણ અને નુકસાનની માત્રા પ્રદાન કરે છે.