ભારતે બાંગ્લાદેશને આપ્યો મોટો ઝટકો, પ્લાસ્ટિક અને રેડીમેડ ગારમેન્ટની આયાત પર પ્રતિબંધ

India Bans On Bangladesh Import: ભારત સરકારે બાંગ્લાદેશને મોટો ફટકો આપ્યો છે. ભારત સરકારે શનિવારે પૂર્વોત્તર ભારત અને વિદેશમાં નિકાસ થતા બાંગ્લાદેશી પેદાશો પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્ણય કર્યો છે. બાંગ્લાદેશ ભારતીય નિકાસ પર નોન ટેરિફ અવરોધો મૂકી રહ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં, ભારતની આ ચાલ તેની પ્રતિક્રિયા પર જોવા મળી રહી છે. મુશ્કેલીઓ સામે ઝઝૂમી રહેલા બાંગ્લાદેશ માટે ભારતનું આ પગલું મુશ્કેલ બની શકે છે.

હકીકતમાં, ભારતમાં કેન્દ્રીય વાણિજ્ય મંત્રાલય હેઠળના વિદેશ વેપાર મહાનિર્દેશાલયે શનિવારે એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું છે. તેમાં ઉમેરવામાં આવ્યું છે કે આ પ્રતિબંધો બાંગ્લાદેશ માંથી ભારતમાં માછલી, એલપીજી, ખાદ્ય તેલ અને ક્રશ કરેલા પથ્થરની આયાત પર લાગુ થશે નહીં. આ પ્રતિબંધો ભારત થઈને નેપાળ/ભૂતાનમાં બાંગ્લાદેશની નિકાસ પર પણ લાગુ પડતા નથી, એમ તેમાં જણાવાયું હતું.

મોહમ્મદ યુનુસે ચીનમાં આપ્યું નિવેદન

બાંગ્લાદેશની વચગાળાની સરકારના મુખ્ય સલાહકાર મુહમ્મદ યુનુસે બેઇજિંગમાં કહ્યું હતું કે ઉત્તરપૂર્વીય ભારત “જમીનથી ઘેરાયેલું છે અને ઢાકા સમગ્ર પ્રદેશ માટે સમુદ્રનો એકમાત્ર રક્ષક છે” – “ચીની અર્થવ્યવસ્થાના વિસ્તરણ” માટે હાકલ કર્યાના દોઢ મહિના પછી આ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.

ભારતે શું આદેશ આપ્યો?

ભારતે આસામ, મેઘાલય, ત્રિપુરા અને મિઝોરમમાં તમામ લેન્ડ કસ્ટમ્સ સ્ટેશનો (એલસીએસ) અથવા ઇન્ટિગ્રેટેડ ચેક પોસ્ટ્સ (આઇસીપી) મારફતે અને ઉત્તર બંગાળમાં ચાંગરબંધા અને ફૂલબારી મારફતે ભારતને બાંગ્લાદેશી નિકાસ પર બંદર પ્રતિબંધ લાદવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ ઉત્પાદનોમાં રેડીમેડ ગાર્મેન્ટ્સ, વૂડન ફર્નિચર, પ્લાસ્ટિક અને પીવીસી ફિનિશ્ડ ગુડ્ઝ, ફ્રૂટ અને કાર્બોનેટેડ ડ્રિંક્સ, બેકડ ગુડ્ઝ, સ્નેક્સ, ચિપ્સ અને કન્ફેક્શનરી આઇટમ્સ અને સુતરાઉ યાર્ન વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

આ ઉપરાંત, રેડીમેડ ગાર્મેન્ટના કિસ્સામાં, બંદર પરનો પ્રતિબંધ બાંગ્લાદેશથી તમામ જમીન બંદરો પર ભારતમાં નિકાસ પર લાગુ થવાની ધારણા છે, જે ફક્ત કોલકાતા અને ન્હાવા શેવા બંદરો દ્વારા આયાતને મંજૂરી આપે છે. ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં શેખ હસીના સરકાર પડી ભાંગ્યા બાદ ઢાકા સામે ભારત સરકારની આ સૌથી મજબૂત જવાબી કાર્યવાહી છે.

ભારતે શા માટે પ્રતિબંધ લાદયો?

પૂર્વોત્તરમાં પ્રતિબંધોનું કારણ એ છે કે ભારતે અગાઉ કોઈપણ બિનજરૂરી પ્રતિબંધો વિના તમામ એલસી અને આઈસીપી અને બંદરો દ્વારા બાંગ્લાદેશી માલની નિકાસની મંજૂરી આપી હતી. બાંગ્લાદેશે ભારતીય નિકાસ પર બંદર પ્રતિબંધો લાદવાનું ચાલુ રાખ્યું છે, ખાસ કરીને પૂર્વોત્તર રાજ્યોની સરહદે આવેલા એલસીએસ અને આઈસીપી પર, જ્યારે આ મુદ્દો લાંબા સમયથી તમામ સંબંધિત બેઠકોમાં ઉઠાવવામાં આવ્યો છે.

ભારત સરકારનું મૂલ્યાંકન છે કે બાંગ્લાદેશ દ્વારા ગેરવાજબી રીતે ઊંચા અને આર્થિક રીતે અનિવાર્ય પરિવહન શુલ્ક લાદવાને કારણે પૂર્વોત્તરમાં ઔદ્યોગિક વિકાસને ત્રણ ગણા જોખમનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે, જેના દ્વારા વ્યવહારમાં, દ્વિપક્ષીય પરિવહન સમજૂતીઓ હોવા છતાં, પૂર્વોત્તરને વ્યવહારમાં તેના ઉત્પાદિત માલ અને ઇનપુટ્સ માટે બાકીના ભારતમાં પ્રવેશથી વંચિત રાખવામાં આવે છે.