India Russia relations : ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંબંધોની સફર લગભગ આઠ દાયકાઓ સુધી ફેલાયેલી છે, અને બંને દેશોએ હંમેશા સહકારના દરવાજા ખુલ્લા રાખ્યા છે. આ સંદર્ભમાં, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની ભારતની બે દિવસીય રાજ્ય મુલાકાત ભારત-રશિયા સંબંધોને એક નવું પરિમાણ આપવા માટે એક નવો સીમાચિહ્નરૂપ છે, જે પહેલાથી જ મજબૂત પાયા પર બંધાયેલા છે.
જોકે, પુતિન આ વખતે જે પરિસ્થિતિઓમાં ભારતની મુલાકાતે આવ્યા, ખુલ્લા મનથી ભારતની સ્થિતિને સમજીને અને સહયોગને મજબૂત કરવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા, તે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. તે કોઈ રહસ્ય નથી કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા દંડાત્મક ટેરિફ અને પ્રતિબંધોની તાજેતરની જાહેરાતથી એક જટિલ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ છે.
પરિણામે, આ પરિસ્થિતિથી પ્રભાવિત દેશો હવે નવા વિકલ્પો શોધવાના પડકારનો સામનો કરી રહ્યા છે. આ સંદર્ભમાં, ભારત અને રશિયા શુક્રવારે બંને દેશો વચ્ચે હાલની આર્થિક અને વેપાર ભાગીદારીને મજબૂત બનાવવા માટે પાંચ વર્ષીય યોજના પર સંમત થયા.
જ્યારે બંને દેશો હંમેશા પરસ્પર અને લાંબા ગાળાના હિતોના આધારે પરંપરાગત મિત્રતા શેર કરે છે, ત્યારે ઘણા મુદ્દાઓ પર નવી સમજણ પણ ઉભરી આવી છે. પુતિન સાથેની વાતચીત બાદ, સંરક્ષણ, વેપાર, ઉર્જા અને આર્થિક સહયોગ જેવા મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં ભાગીદારીને વધુ મજબૂત બનાવવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો.
આ ઉપરાંત, ઇમિગ્રેશન, આરોગ્ય અને તબીબી શિક્ષણ, ખાદ્ય સુરક્ષા, ખાતરો અને દરિયાઈ સહયોગ પર અનેક મહત્વપૂર્ણ કરારો થયા. એવી પણ આશા છે કે વાર્ષિક દ્વિપક્ષીય વેપાર US$100 બિલિયન સુધી પહોંચશે. નવીનતા માટે લોકોની વધતી જતી વૈશ્વિક જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, બે કરારો થયા છે, જે બંને દેશો વચ્ચે માનવ શ્રમની હિલચાલને એક નવી શક્તિ અને તક માટેનું વાહન બનવા સક્ષમ બનાવશે.
રશિયા ઝડપથી વિકસતા ભારતીય અર્થતંત્રને અવિરત બળતણ પૂરું પાડવાનું ચાલુ રાખવા માટે પણ તૈયાર છે અને “મેક ઇન ઇન્ડિયા” પહેલને પણ સમર્થન આપશે. વધુમાં ધ્રુવીય પાણીમાં ભારતીય ખલાસીઓને તાલીમ આપવામાં સહયોગ, જેમાં લોજિસ્ટિક્સનો સમાવેશ થાય છે, અને હિંદ મહાસાગર માર્ગ પર સંભવિત પ્રગતિ સહકારના નવા પરિમાણો ખોલી શકે છે.
ભારતને તેના વેપાર અને રોકાણ ક્ષેત્રોમાં વધુ વિવિધતા, સંતુલન અને સ્થિરતા લાવવાની જરૂર છે. તાજેતરના સમયમાં અમેરિકા દ્વારા ટેરિફ અને શરતો લાદવાનો દબાણ, દેશની નીતિઓને મનસ્વી રીતે પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ હતો. જોકે, ભારતે એક રીતે પોતાનો સ્વતંત્ર માર્ગ પસંદ કર્યો છે અને પરંપરાગત મિત્ર રશિયા સાથેના સંબંધો અંગે કોઈ નવી નીતિ અપનાવવાની જરૂર અનુભવી નથી.
આ પણ વાંચોઃ- ભારત અને રશિયા 2030 સુધી આર્થિક સહયોગ કાર્યક્રમ પર સહમત થયા, આ ક્ષેત્રોમાં થઇ સમજુતી
હવે, પુતિનની મુલાકાત અને અનેક મુદ્દાઓ પર થયેલા કરારો પછી, ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંબંધો નવી ગતિ મેળવશે. બંને પક્ષોએ સુરક્ષા, અર્થતંત્ર, વેપાર અને સંસ્કૃતિના ક્ષેત્રોમાં સહયોગને પ્રાથમિકતા આપવાનો સંકલ્પ કર્યો છે. ભવિષ્યમાં નવી ભૂરાજકીય પરિસ્થિતિઓ ઉભરી શકે છે, પરંતુ ફક્ત એક ન્યાયી અને બહુધ્રુવીય વિશ્વ જ નવા વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરી શકશે. રશિયા અને ભારત વચ્ચેનો સહયોગ આમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
