India US Trade deal : ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વાટાઘાટો ચાલી રહી છે. દરમિયાન, વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે રવિવારે અમેરિકાને સંદેશ મોકલ્યો. તેમણે કહ્યું કે ભારત અમેરિકા સાથે વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે, જ્યાં આપણી લક્ષ્મણ રેખાનું સન્માન કરવું જોઈએ. તેમણે ભાર મૂક્યો કે કેટલીક બાબતો પર તમે વાટાઘાટો કરી શકો છો અને કેટલીક બાબતો પર તમે નહીં.
જયશંકરે કહ્યું કે અમારી વેપાર વાટાઘાટોમાં બંને પક્ષો અંતિમ બિંદુ પર પહોંચ્યા નથી. નવી દિલ્હીમાં કૌટિલ્ય આર્થિક સમિટના સમાપન સત્રમાં બોલતા, જયશંકરે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા ભારત પર 50 ટકા ટેરિફ લાદવાનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું, “હું મુદ્દાઓને ઓછા કરી રહ્યો નથી, પરંતુ મને નથી લાગતું કે આપણે તેને એટલી હદે લેવું જોઈએ કે તે સંબંધોના દરેક પાસામાં ફેલાય. આપણે તેને પ્રમાણસર જોવાની જરૂર છે.”
અમેરિકા શું ઇચ્છે છે?
અમેરિકા ભારતના કૃષિ અને ડેરી બજારોમાં તેના ઉત્પાદનોની પહોંચ મેળવવા માંગી રહ્યું છે. સ્વતંત્રતા દિવસના ભાષણમાં, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અમેરિકા કે તેના ટેરિફનું નામ લીધા વિના જણાવ્યું હતું કે તેઓ ભારતીય ખેડૂતો, માછીમારો અને પશુપાલકોને અસર કરતી કોઈપણ પ્રતિકૂળ નીતિ સામે એક રક્ષણાત્મક સ્તંભની જેમ ઉભા છે.
ભારત-અમેરિકાના સંબંધોની સ્થિતિ વિશે પૂછવામાં આવતા, જયશંકરે કહ્યું, “કેટલાક મુદ્દાઓ છે, જેનો કોઈ ઇનકાર કરી રહ્યું નથી. આજે અમેરિકા સાથેની આપણી સમસ્યાઓનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે આપણે આપણી વેપાર વાટાઘાટોના કોઈ નક્કર નિષ્કર્ષ પર પહોંચી શક્યા નથી. અત્યાર સુધી આ સુધી પહોંચવામાં અસમર્થતાને કારણે નિશ્ચિત ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો છે.”
જયશંકરે રશિયન તેલ ખરીદી વિશે શું કહ્યું?
યુએસએ દ્વારા રશિયન તેલ ખરીદી પર લાદવામાં આવેલા 50 ટકા વધારાના ટેરિફ અંગે, જયશંકરે કહ્યું, “અમે આને અન્યાયી માનીએ છીએ. આમાં રશિયા સાથે સારા સંબંધો ન ધરાવતા ઘણા અન્ય દેશોનો પણ સમાવેશ થાય છે.” જયશંકરે રશિયન તેલ આયાત કરવા માટે ભારત પર અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા વધારાના દંડાત્મક ટેરિફની વિગતવાર ચર્ચા કરી, કહ્યું કે આ પગલું સ્પર્ધાત્મકતા અને બજાર અર્થશાસ્ત્રના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોને પડકારે છે.
જયશંકરે કહ્યું, “એવા સમયે જ્યારે ઉર્જાના ભાવ, ઉર્જા પર નિયંત્રણો અને નવીનીકરણીય ઉર્જા પર સબસિડીમાં ભારે તફાવત છે, ત્યારે મને આશ્ચર્ય થાય છે કે બજાર અર્થશાસ્ત્ર ક્યાં છે. જ્યારે વિશ્વમાં વેપાર કેન્દ્રિય વિષય હતો, ત્યારે ટેરિફ વિચારણાનું કેન્દ્ર બની ગયા છે. તુલનાત્મક લાભ અને સ્પર્ધાત્મકતા ક્યાં છે? આપણે ફક્ત રાજકારણના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો જ નહીં, પણ અર્થશાસ્ત્રના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો પર પણ પુનર્વિચાર કરી રહ્યા છીએ.”
આપણી સીમાઓનું સન્માન કરવું જોઈએ – જયશંકર
વેપાર સોદા અંગે, જયશંકરે કહ્યું, “અમે વાટાઘાટો કરી રહ્યા છીએ.” તેમણે કહ્યું, “વિશ્વના સૌથી મોટા બજાર, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથે વેપાર કરાર આવશ્યક છે, ખાસ કરીને કારણ કે મોટાભાગના દેશો કરાર પર પહોંચ્યા છે. પરંતુ તે એક એવી સમજ હોવી જોઈએ જે આપણી લાલ રેખાઓ અને સીમાઓનું સન્માન કરે. કેટલીક બાબતો એવી છે જેના પર તમે વાટાઘાટો કરી શકો છો, અને કેટલીક એવી છે જેના પર તમે વાટાઘાટો કરી શકતા નથી. અમે આ વિશે ખૂબ સ્પષ્ટ છીએ, અને હકીકતમાં, આ ચર્ચાઓ માર્ચથી ચાલી રહી છે.”
જયશંકરે ક્વાડ વિશે વાત કરી
અમેરિકા, ભારત, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાના બનેલા ક્વાડ જૂથના ભવિષ્ય અંગે, ભારત આ વર્ષે એક સમિટનું આયોજન કરશે, અને રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ હાજરી આપશે કે નહીં તે અંગે હજુ સુધી કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. જોકે, ક્વાડ અંગે, જયશંકરે કહ્યું, “ક્વાડ જીવંત અને સારી રીતે ચાલી રહ્યું છે. આ વર્ષે ક્વાડ વિદેશ પ્રધાનોની બે બેઠકો થઈ છે.”
આ પણ વાંચોઃ- Sonam Wangchuk: સ્વતંત્ર ન્યાયિક તપાસ થવા સુધી હું કસ્ટડીમાં રહેવા તૈયાર છું, જોધપુર જેલમાંથી સોનમ વાંગચુકનો મેસેજ
જયશંકરે કહ્યું કે જ્યારે અમેરિકા, રશિયા અને ચીન સહિત વિશ્વના ઘણા પ્રદેશો ખરેખર પોતાના હિતોનું રક્ષણ કરી રહ્યા છે, ત્યારે ભારતનું લક્ષ્ય આનાથી આગળ વધવાનું છે. તેમણે કહ્યું, “તેઓ પોતાનું સ્થાન જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જ્યારે ભારત માટે પડકાર એ છે કે આપણે આનાથી કેવી રીતે આગળ વધીએ, આ મુશ્કેલીઓને કેવી રીતે દૂર કરીએ? ભારત માટે આગળ વધવાનો માર્ગ એ છે કે ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં ખોવાયેલા દાયકાઓની ભરપાઈ કરવામાં આવે. આજે આપણો પડકાર ઉત્પાદન ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવવાનો છે. કારણ કે ઘણા દાયકાઓ વીતી ગયા છે.
એક રીતે, હું તેને ખોવાયેલો દાયકા કહીશ. “તેથી આપણે ઘણા ક્ષેત્રોમાં આગળ વધવાની જરૂર છે, પરંતુ એવી રીતે નહીં કે જે વર્તમાન તકોને ચૂકી જાય. જો તમે આજે સરકાર દ્વારા અપનાવવામાં આવી રહેલી નીતિઓ (સેમિકન્ડક્ટર, ઇલેક્ટ્રિક વાહનો, નવીનીકરણીય ઉર્જા, ડ્રોન) જુઓ, તો આપણે આનું શ્રેષ્ઠ શક્ય મિશ્રણ બનાવવાની જરૂર છે કારણ કે આખરે, તે ટેકનોલોજી છે જે સૌથી મોટો પરિવર્તન લાવશે.”
