ISRO SPADEX Mission: ઈસરો એ સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ (SPADEX) મિશન હેઠળ બે ઉપગ્રહોને સફળતાપૂર્વક અનડોક કરી ઐતિહાસિક સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. આ સિદ્ધિ ભારતની અવકાશ સંશોધન યાત્રામાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થઈ છે. અનડોકિંગ પ્રક્રિયા દરમિયાન ચોક્કસ ક્રમનું અનુસરણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમા SCX-01 અને SDX-2 સેટેલાઇટ અલગ કરવાનું સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થયું હતું.
What Is Undock? અનડોક એટલે શું છે?
અનડોકિંગ એટલે અવકાશમાં ડોક કર્યા બાદ 2 ઉપગ્રહો, એસડીએક્સ -01 અને એસડીએક્સ -02 ને અલગ કરવા, જેનાથી તેઓ સ્વતંત્ર રીતે કામગીરી કરી શકશે.
આ પ્રક્રિયામાં, પ્રથમ એસડીએક્સ -2 ને વિસ્તૃત કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ કેપ્ચર લીવર -3 યોજનાબદ્ધ રીતે મુક્ત કરવામાં આવ્યું હતું, અને અંતે એસડીએક્સ -2 માં કેપ્ચર લીવરને વિઘટન કરવામાં આવ્યું હતું. આ ટેકનિકલ પગલાં પછી બંને ઉપગ્રહોમાં ડિકેપ્શન કમાન્ડ્સ જારી કરવામાં આવ્યા હતા, જેના કારણે તેઓ સ્વતંત્ર રીતે અલગ થઈ ગયા હતા. તે ભારતના અંતરિક્ષ મિશન માટે એક મોટી ટેકનિકલ સફળતા માનવામાં આવે છે.
વિજ્ઞાન અને પ્રૌદ્યોગિકી મંત્રીએ ઈસરોની આ ઉપલબ્ધિ પર સમગ્ર ટીમને અભિનંદન આપતા કહ્યું કે આ દરેક ભારતીય માટે ગર્વની ક્ષણ છે.
SPADEX મિશનની આ સફળતાએ ભારતના ભવિષ્યના અંતરિક્ષ મિશન જેવા કે ભારતીય અંતરિક્ષ સ્ટેશન, ચંદ્રયાન 4 અને ગગનયાન મિશન માટે નવી સંભાવનાઓ ખોલી છે.
30 ડિસેમ્બર 2024 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવેલા આ મિશનનો હેતુ ભવિષ્યના અવકાશ મિશન માટે જરૂરી મુલાકાત, ડોકિંગ અને અનડોકિંગ તકનીકોને પ્રદર્શિત કરવાનો હતો. જાન્યુઆરીની શરૂઆતમાં, આ મિશને ડોકિંગ કરતા પહેલા ઉપગ્રહોની ભ્રમણકક્ષાને 15 મીટરથી ઘટાડીને ત્રણ મીટર કરી દીધી હતી. આ સફળતા સાથે જ ભારતે સ્પેસ ટેક્નોલોજીમાં પોતાનું સ્થાન મજબૂત કરી લીધું છે અને હવે તે અમેરિકા, રશિયા અને ચીન જેવા દેશોની હરોળમાં છે.
