Lok Sabha Election Results Analysis , લોકસભા ચૂંટણી પરિણામ વિશ્લેષણ : એનડીએ ફરી એકવાર લોકસભા ચૂંટણી જીતી છે અને કેન્દ્રમાં તેની સરકાર બનાવી છે. તેણે જીતની હેટ્રિક ફટકારીને ઘણા રેકોર્ડ પણ પોતાના નામે કર્યા છે. પરંતુ આ વખતે ભાજપ કરતાં એનડીએ માટે જનાદેશ વધુ છે. આ વખતે ભાજપને પોતાના દમ પર બહુમતી મળી નથી, પાર્ટીને તેના સાથી પક્ષોના સંપૂર્ણ સમર્થનની જરૂર છે. મોટી વાત એ છે કે 10 વર્ષમાં આ પહેલીવાર છે જ્યારે NDAનો આંકડો 300ને પણ પાર નથી થયો.
લોકસભા ચૂંટણી પરિણામ વિશ્લેષણ : લોકશાહીની જીત, ભાજપને પાઠ
હવે આ વખતે જાહેર જનાદેશ પણ એવો જ જોવા મળ્યો છે, જ્યાં એમ કહી શકાય કે એનડીએને જીત અપાવી છે, પરંતુ એ જીતમાં ઘણા પાઠ પણ ભણાવવામાં આવ્યા છે. એ જ રીતે ઇન્ડિયા ગઠબંધનને સત્તાથી દૂર રાખવામાં આવ્યું છે, પરંતુ એટલી તાકાત આપવામાં આવી છે કે આ વખતે વિપક્ષનો અવાજ દબાવવાનો નથી. ખરા અર્થમાં આ વખતે લોકશાહીના સૌથી મોટા પર્વમાં લોકશાહીનો વિજય થયો છે કારણ કે આ વખતે મજબૂત વિપક્ષનો પાયો નાખવામાં આવ્યો છે.
લોકસભા ચૂંટણી પરિણામ વિશ્લેષણ : યુપીમાં અખિલેશ રાજા, મોદી-યોગી પાછળ
232 સીટો સાથે ભારત ગઠબંધન આ વખતે ટક્કર આપી રહ્યું છે. જ્યારે બીજી તરફ 400થી વધુના નારા લગાવવામાં આવી રહ્યા હતા, ત્યારે આ પ્રકારના પ્રદર્શનથી ઘણાને આશ્ચર્ય થયું છે. આ પ્રદર્શનને કારણે દેશના સૌથી મોટા રાજ્ય ઉત્તર પ્રદેશમાં સૌથી મોટી ઉથલપાથલ મચી ગઈ છે. આ વખતે યુપીમાં સમાજવાદી પાર્ટીએ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે અને એનડીએ કરતાં વધુ બેઠકો જીતી છે. એક તરફ, જો એનડીએની સંખ્યા ઘટીને 37 બેઠકો થઈ છે, તો ભારતે 43 બેઠકો જીતી છે.
ઉત્તર પ્રદેશના દૃષ્ટિકોણથી આ પરિણામ વધુ આશ્ચર્યજનક છે કારણ કે આ વખતે રામ મંદિરના નિર્માણ પછી ચૂંટણી યોજાઈ હતી, આવી સ્થિતિમાં માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે ભાજપના પ્રદર્શનમાં રામ લહેરની અસર જોવા મળશે. પરંતુ ભાજપે આ વખતે માત્ર ફૈઝાબાદ સીટ ગુમાવી છે, તેના ઉપર નજીકની અન્ય ઘણી સીટો પર પણ તેને હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે, આવી સ્થિતિમાં યુપીમાં મોદી-યોગીનું ડબલ એન્જિન ખરાબ રીતે અડધું થઈ ગયું છે.
રાજસ્થાનમાં ભજનલાલ નિષ્ફળ, કોંગ્રેસનો ખાડો
રાજસ્થાનનો જનાદેશ પણ ભાજપ માટે દુઃસ્વપ્નથી ઓછો નથી. જે રાજ્યમાં છેલ્લી બે વખત 25 સીટો જીતવામાં આવી રહી હતી ત્યાં આ વખતે કોંગ્રેસે મોટો ફટકો માર્યો છે. રાજસ્થાનમાં ભાજપને માત્ર 14 બેઠકો મળી છે જ્યારે કોંગ્રેસને 8 બેઠકો મળી છે. તેવી જ રીતે ગુજરાતમાં પણ ભાજપે એક બેઠક ગુમાવી છે. સ્વિંગ રાજ્ય પશ્ચિમ બંગાળના પરિણામોએ પણ આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે.
બંગાળમાં મા-મતી માનુષની શક્તિ
તમામ એક્ઝિટ પોલ દર્શાવે છે કે ગયા વખત કરતાં આ વખતે ભાજપ બંગાળમાં સારું પ્રદર્શન કરશે, પરંતુ તેનાથી વિપરિત, મમતાનું મા-મતિ અને માનુષનું વર્ણન વધુ કામ કર્યું અને ટીએમસીએ પોતાના દમ પર 29 બેઠકો જીતી. બંગાળ એ રાજ્ય છે જ્યાં મોદી-શાહે ઘણું ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. આ રાજ્યમાં પણ CAA કાયદાની સૌથી વધુ અસર થઈ હતી, સંદેશખાલી વિવાદને કારણે મહિલાઓની સુરક્ષા પણ એક મુદ્દો હતો. પરંતુ આ બધું હોવા છતાં જનતાએ મમતાને દિલથી મત આપ્યો.
મહારાષ્ટ્રમાં સહાનુભૂતિની લહેર, NDA અડધી!
એ જ રીતે મહારાષ્ટ્રમાં પણ પરિસ્થિતિ એનડીએને અનુકૂળ ન હતી અને મહા વિકાસ અઘાડી 29 બેઠકો પર આગળ હતી. ઉદ્ધવ જૂથની શિવસેનાએ પણ સારું પ્રદર્શન કર્યું અને શરદ જૂથની એનસીપીએ પણ તેની સંખ્યા વધારી. બીજી તરફ ભાજપ અને તેના સાથી પક્ષોને ભારે નુકસાન વેઠવું પડ્યું હતું. હવે, ભાજપને જે પણ આંચકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, તેની ભરપાઈ ઓડિશામાંથી કરવામાં આવી હતી જ્યાં આ વખતે ભાજપના વાવાઝોડાએ રાજ્યમાં ક્લીન સ્વીપ કર્યું હતું. ભાજપે 21માંથી 19 બેઠકો જીતી હતી.
લોકસભા ચૂંટણી પરિણામ કઈ પાર્ટી કેટલી બેઠક જીતી?
પાર્ટી જીતેલી બેઠક ભારતીય જનતા પાર્ટી – BJP 240 ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ – INC 99 સમાજવાદી પાર્ટી – સપા 37 ઓલ ઈન્ડિયા તૃણમૂલ કોંગ્રેસ – AITC 29 દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ – DMK 22 તેલુગુ દેશમ – TDP 16 જનતા દળ (યુનાઇટેડ) – જેડી(યુ) 12 શિવસેના (ઉદ્ધવ બાળાસાહેબ ઠાકરે) – SHSUBT 9 રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી – શરદચંદ્ર પવાર – NCPSP 8 શિવસેના – SHS 7 લોક જનશક્તિ પાર્ટી (રામ વિલાસ) – LJPRV 5 યુવા શ્રમિક રાયથુ કોંગ્રેસ પાર્ટી – YSRCP 4 રાષ્ટ્રીય જનતા દળ – RJD 4 ભારતીય કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (માર્કસવાદી) – સીપીઆઈ(એમ) 4 ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ – IUML 3 આમ આદમી પાર્ટી – AAAP 3 ઝારખંડ મુક્તિ મોરચા – JMM 3 જનસેના પાર્ટી – JnP 2 ભારતીય સામ્યવાદી પક્ષ (માર્કસવાદી-લેનિનવાદી) (લિબરેશન) – CPI(ML)(L) 2 જનતા દળ (સેક્યુલર) – જેડી(એસ) 2 વિદુથલાઈ ચિરુથાઈગલ કાચી – VCK 2 ભારતીય કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી – CPI 2 રાષ્ટ્રીય લોકદળ – RLD 2 જમ્મુ અને કાશ્મીર નેશનલ કોન્ફરન્સ – JKN 2 યુનાઇટેડ પીપલ્સ પાર્ટી, લિબરલ – UPPL 1 આસોમ ગણ પરિષદ – AGP 1 હિન્દુસ્તાની અવમ મોરચા (સેક્યુલર) – HAMS 1 કેરળ કોંગ્રેસ – KEC 1 ક્રાંતિકારી સમાજવાદી પક્ષ – આરએસપી 1 રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી – NCP 1 પીપલ્સ પાર્ટીનો અવાજ – VOTPP 1 જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટ – ZPM 1 શિરોમણી અકાલી દળ – SAD 1 રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક પાર્ટી – RLTP 1 ભારત આદિવાસી પાર્ટી – BHRTADVSIP 1 સિક્કિમ ક્રાંતિકારી મોરચા – SKM 1 મારુમલાર્ચી દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ – MDMK 1 આઝાદ સમાજ પાર્ટી (કાંશી રામ) – ASPKR 1 અપના દળ (સોનીલાલ) – ADAL 1 AJSU પાર્ટી – AJSUP 1 ઓલ ઈન્ડિયા મજલિસ-એ-ઈત્તેહાદુલ મુસ્લિમીન – AIMIM 1 સ્વતંત્ર – IND 7
ભાજપનો વિસ્તાર થયો, પરંતુ તમિલનાડુએ વધુ રાહ જોવાનું કહ્યું
આ સિવાય દક્ષિણના રાજ્ય તેલંગાણામાં પણ ભાજપે પોતાની સીટો ચારથી વધારીને આઠ કરી છે. કેરળમાં પહેલીવાર પાર્ટીનું ખાતું ખોલવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તમિલનાડુમાં મહેનતનું બહુ ફળ મળ્યું નથી. હવે આ તમામ પરિણામો એ બતાવવા માટે પૂરતા છે કે લોકોએ NDAની સરકાર ચોક્કસ બનાવી છે, પરંતુ આ વખતે તે અગાઉની બે સરકારો કરતાં નબળી છે અને તેના સાથી પક્ષો પર નિર્ભર રહેવું પડશે. બીજી તરફ, નિષ્ણાતો પણ માને છે કે આ આદેશ પીએમ મોદીની પોતાની લોકપ્રિયતા પર ફટકો છે.
આ પણ વાંચોઃ- ઉત્તર પ્રદેશ લોકસભા ચૂંટણી પરિણામ 2024 : અયોધ્યામાં ન મળ્યા ભાજપને રામલલ્લાના આશીર્વાદ, આસપાસની સીટો પણ ગુમાવી
મોદી મેજીકમાં ઘટાડો, લોકપ્રિયતા પ્રશ્નમાં
આવું એટલા માટે કહેવું પડે છે કારણ કે યુપી હોય, મહારાષ્ટ્ર હોય કે બંગાળ, દરેક જગ્યાએ મોદીનો ચહેરો હતો. દરેક જગ્યાએ તેની ગેરંટીનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો, આવી સ્થિતિમાં જ્યારે એક જ રાજ્યોમાં સૌથી ઓછી બેઠકો ઉભરી આવી છે, તેનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે મોદી જાદુ અમુક હદ સુધી ઓસરી ગયો છે. આનો સૌથી મોટો પુરાવો એ પણ છે કે પીએમ મોદી પોતે તેમની વારાણસી સીટ માત્ર 1 લાખથી વધુના માર્જીનથી જીતવામાં સફળ રહ્યા છે, જ્યારે ગત વખતે તફાવત 3 લાખથી વધુ હતો. આ ઉપરાંત વારાણસીની આસપાસની સીટો પર પણ ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
અંતિમ નિષ્કર્ષ શું છે?
આવી સ્થિતિમાં આ વખતે આદેશ સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે મોદીની સરકાર નહીં પરંતુ એનડીએ સરકાર બનાવવાની વાત કરવામાં આવી છે. દેશની જનતા ગઠબંધન સરકાર ઈચ્છે છે, તેઓ કોઈ એક વ્યક્તિની મજબૂત સરકાર ઈચ્છતા નથી. આના ઉપરથી એ પણ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે દેશને કોંગ્રેસ મુક્ત ભારત નથી જોઈતું, પણ તેને મજબૂત વિપક્ષની પણ જરૂર છે.
