Lok Sabha Election 2024, લોકસભા ચૂંટણી: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમના તાજેતરના ચૂંટણી ભાષણોમાં દાવો કર્યો હતો કે કોંગ્રેસ પાર્ટી લઘુમતીઓ માટે બજેટના 15 ટકા અનામત રાખવા માંગે છે. તેમણે કહ્યું કે આ પ્રકારનું બજેટ વિતરણ અથવા નોકરી કે શિક્ષણમાં ધર્મ આધારિત આરક્ષણને લાગુ કરવા દેવામાં આવશે નહીં. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ પણ આ અંગે નિવેદન બહાર પાડવું પડ્યું, પરંતુ ચાલો સમજીએ કે આ સમગ્ર મામલો શું છે.
પીએમએ સૌથી પહેલા મહારાષ્ટ્રના નાસિક જિલ્લામાં રેલી દરમિયાન આ મુદ્દે નિવેદન આપ્યું હતું. પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે તેઓ બજેટનો 15% લઘુમતીઓ માટે સમર્પિત કરવા માંગે છે. તેઓ લઘુમતીઓ માટે આરક્ષણ ઈચ્છે છે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે મેં તેનો સખત વિરોધ કર્યો હતો. ભાજપે આવું થવા દીધું નથી. ડૉ. બી.આર. આંબેડકર પણ ધર્મના આધારે અનામતના વિરોધમાં હતા.
ચિદમ્બરમે પીએમ મોદીને આપ્યો જવાબ
પીએમ મોદીના દાવાઓની વિપક્ષી રાજકીય પાર્ટીઓએ આકરી ટીકા કરી હતી. કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા પી. ચિદમ્બરમ યુપીએ સરકારમાં મંત્રી હતા. તેમણે કહ્યું કે તે સંપૂર્ણપણે ખોટું છે. ચિદમ્બરમે કહ્યું કે આપણે બધા જાણીએ છીએ કે છેલ્લા 75 વર્ષથી ફક્ત એક જ વાર્ષિક નાણાકીય નિવેદન છે, તો પછી બે બજેટ કેવી રીતે હોઈ શકે, એક હિંદુઓ માટે અને એક મુસ્લિમો માટે? આ અપમાનજનક છે.
ખરેખર, પર એક પોસ્ટ માં અલ્પસંખ્યકો માટેના વિકાસ પ્રોજેક્ટો પર ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. નિવેદનમાં ‘મુસ્લિમ’ શબ્દ દેખાયો ન હતો… આ જ નિવેદન 2016-17 (NDA) માટે લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયના પરિણામ બજેટમાં દેખાયું હતું…. આ સંપૂર્ણપણે સામાન્ય નિવેદન પરિણામમાં કેવી રીતે આવ્યું?
ચિદમ્બરમે પીએમ મોદી પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા
ચિદમ્બરમે લખ્યું કે અલ્પસંખ્યક બાબતોના મંત્રાલયનું બજેટ જાદુઈ રીતે ‘મુસ્લિમો માટેના બજેટ’માં બદલાઈ ગયું?… દેખીતી રીતે, માનનીય વડા પ્રધાને એક સામાન્ય અહેવાલમાં સામાન્ય નિવેદન લીધું અને તેને UPA હેઠળ ‘મુસ્લિમો માટેના બજેટ’માં બદલી નાખ્યું. કોઈએ તેમને કહ્યું નથી કે એનડીએ હેઠળના બજેટમાં પણ આ જ નિવેદન આવ્યું હતું!
જો કે પીએમ મોદીએ તેમના દાવા અંગે સ્પષ્ટતા કરી ન હતી, પરંતુ તેઓ 2004ની મનમોહન સિંહ સરકારના 15 મુદ્દાના કાર્યક્રમનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા હતા. એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે જ્યાં પણ શક્ય હોય ત્યાં, વિવિધ યોજનાઓ હેઠળ લક્ષ્ય અને બજેટના 15% લઘુમતીઓ માટે રાખવામાં આવશે.
15 મુદ્દાનો કાર્યક્રમ ક્યારે બનાવવામાં આવ્યો હતો?
લઘુમતી કલ્યાણ માટેના 15-પોઇન્ટ પ્રોગ્રામની જાહેરાત તત્કાલીન વડા પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધી દ્વારા 1983માં કરવામાં આવી હતી. તે “કોમી વિસંગતતા અને હિંસાના જોખમનો સામનો કરવા, સરકારી રોજગારમાં લઘુમતીઓનું પ્રતિનિધિત્વ સુનિશ્ચિત કરવા અને આર્થિક સશક્તિકરણના કાર્યક્રમોમાં યોગ્ય હિસ્સો પ્રદાન કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું.
યુપીએ સરકારે લઘુમતીઓના ઉત્થાન પર વિશેષ ધ્યાન આપીને આ વિચારને નવો આકાર આપ્યો. ઓક્ટોબર 2004માં પ્રથમ વખત સત્તામાં આવ્યાના થોડા મહિનાઓ બાદ, તેણે ધાર્મિક અને ભાષાકીય લઘુમતી માટે રાષ્ટ્રીય આયોગની સ્થાપના કરવાની જાહેરાત કરી, જે રંગનાથ મિશ્રા કમિશન તરીકે પ્રખ્યાત છે. પેનલે માર્ચ 2005માં કામ શરૂ કર્યું હતું.
2005 માં સંસદને સંબોધતા, તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ એપીજે અબ્દુલ કલામે કહ્યું હતું કે રંગનાથ મિશ્રા કમિશન “આ વંચિત જૂથોની સામાજિક અને આર્થિક સ્થિતિની તપાસ કરશે અને તેમની શૈક્ષણિક, રોજગાર અને આર્થિક તકોને વધારવાના દૃષ્ટિકોણથી તેમની સ્થિતિ પર શ્વેતપત્ર તૈયાર કરશે. માટે મિકેનિઝમ સૂચવશે. ભારતમાં લઘુમતી સમુદાય માટે 15-પોઇન્ટ પ્રોગ્રામનો ફરીથી મુસદ્દો તૈયાર કરવો.
આ પણ વાંચોઃ- રાયબરેલીમાં સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું – હું તમને મારો પુત્ર સોંપી રહી છું, રાહુલ તમને નિરાશ નહીં કરે
સરકારે સચ્ચર સમિતિની રચના કરી હતી
માર્ચ 2005માં, સરકારે ‘ભારતના મુસ્લિમ સમુદાયની સામાજિક, આર્થિક અને શૈક્ષણિક સ્થિતિ અંગેનો અહેવાલ’ તૈયાર કરવા માટે બીજી પેનલ – એક ‘ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિ’ -ની રચના કરી. જેની અધ્યક્ષતા નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ રાજીન્દર સચ્ચરે કરી હતી. સમિતિને મુસ્લિમ સમુદાયની સામાજિક, આર્થિક અને શૈક્ષણિક સ્થિતિનું વિશ્લેષણ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું જેથી સંબંધિત મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે સરકાર દ્વારા હસ્તક્ષેપ માટેના ક્ષેત્રોની ઓળખ કરવામાં આવે.
2006 માં, મનમોહન સિંહ સરકારે 15-પોઇન્ટ પ્રોગ્રામ માટે માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી. તેનો હેતુ શૈક્ષણિક તકો વધારવા, હાલની અને નવી યોજનાઓ દ્વારા લઘુમતીઓ માટે આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ અને રોજગારમાં સમાન હિસ્સો સુનિશ્ચિત કરવાનો છે, સ્વ-રોજગાર માટે ધિરાણ સહાયમાં વધારો કરવો અને રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારની નોકરીઓમાં ભરતી કરવી, લોકોના જીવનમાં સુધારો કરવો સુધારી શકાય.
આ પણ વાંચોઃ- લોકસભા ચૂંટણી 2024 : ઉત્તર પ્રદેશ દેશને સૌથી વધુ વડાપ્રધાન કેમ આપે છે? દિલ્હીની સત્તામાં રાજ્યનું મહત્વ સમજો
શું હતું રાજકીય પક્ષોનું વલણ?
સરકારના આ પગલાએ ડિસેમ્બર 2007માં રાજકીય વળાંક લીધો હતો. અગિયારમી પંચવર્ષીય યોજનાના ડ્રાફ્ટમાં 15 મુદ્દાનો કાર્યક્રમ સામેલ કરવા બદલ ભાજપે મનમોહન સિંહ સરકારની ટીકા કરી હતી. યુપીએ સરકાર પર લઘુમતી તુષ્ટિકરણનો આરોપ લગાવનાર ભાજપે આ સ્ટેન્ડ નેશનલ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સિલ (એનડીસી)ની 54મી બેઠક પહેલા આ યોજનાને મંજૂરી આપવા માટે બોલાવી હતી.
આ અંગેના એક નિવેદનમાં તત્કાલિન ભાજપ અધ્યક્ષ રાજનાથ સિંહે કહ્યું હતું કે લઘુમતીઓ માટે 15% ભંડોળ અનામત રાખવાના પગલા દ્વારા સાંપ્રદાયિક બજેટિંગના પાસાને સામેલ કરીને વિખવાદ, વિસંગતતા અને વિઘટનના બીજ વાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. તેમણે સરકારના આ પગલાની આકરી ટીકા કરી હતી. રાજનાથ સિંહે જાહેરાત કરી હતી કે જો સાંપ્રદાયિક બજેટિંગને સમાવવા માટે કોઈ છુપા કે છુપાયેલા પગલાં લેવામાં આવશે તો ભાજપના મુખ્યમંત્રી વિરોધ કરશે.
