Trump Putin Alaska Summit: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચે અલાસ્કામાં થયેલી મુલાકાતનું કોઇ પરિણામ આવ્યું નથી. આ બેઠકનો મુખ્ય હેતુ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધને લઈને યુદ્ધવિરામનો સામનો કરવાનો હતો. ટ્રમ્પે આ બેઠક પહેલાં યુદ્ધવિરામને લઈને રશિયા પર દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ પુતિને નમતું જોખવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો.
સરળ હકીકત એ છે કે આ બેઠક અનિર્ણિત સાબિત થઈ. અલાસ્કાથી લગભગ 15,000 કિમી દૂર નવી દિલ્હી પણ આ બેઠકને ખૂબ જ નજીકથી નજર રાખી રહ્યું હતું.
ભારતે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે જો ટ્રમ્પ અને પુતિન વચ્ચે કોઇ સમજૂતી થશે તો અમેરિકા દ્વારા ભારત પર લગાવવામાં આવેલા 25 ટકા વધારાના ટેરિફમાંથી રાહત મળી શકે છે.
અમેરિકાન ટેરિફ પર ભારતનો પ્રત્યુત્તર
અમેરિકાએ ભારત પર આ વધારાના ટેરિફ લાદતા કહ્યું હતું કે, તે રશિયા પાસેથી મોટા પ્રમાણમાં તેલ ખરીદી રહ્યું છે અને તેમાંથી મળેલા નાણાંનો ઉપયોગ યુક્રેન સામેના યુદ્ધમાં થઈ રહ્યો હોવાથી તેણે આ કાર્યવાહી કરી છે. ભારતનું કહેવું છે કે અમેરિકા દ્વારા આ પ્રકારના ટેરિફ લગાવવા સંપૂર્ણપણે ખોટા છે.
ભારતને હજી પણ આશા છે કે અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા 25% વધારાના ટેરિફને કાં તો પાછો ખેંચી લેવો જોઈએ અથવા તો તેને લાગુ કરવા માટે 27 ઓગસ્ટની સમયમર્યાદા મુલતવી રાખવી જોઈએ.
વેપાર સોદામાં અમેરિકાની શરત ભારત સ્વીકારશે નહીં
ભારત જાણે છે કે તેના પર લાદવામાં આવેલા વધારાના ટેરિફ રશિયા પર તેમજ તેના પર દબાણ લાવવાની વ્યૂહરચના છે કારણ કે તેણે ટ્રમ્પની શરતો પર અમેરિકા સાથે કોઈ વેપાર સોદો કર્યો નથી. આ સિવાય પાકિસ્તાન સાથે યુદ્ધવિરામ અંગે ટ્રમ્પ દ્વારા કરવામાં આવેલા દાવાઓને ભારતે વારંવાર નકારી કાઢ્યા છે.
ફેબ્રુઆરી 2022માં જ્યારે રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો હતો ત્યારે ભારત મોસ્કો પાસેથી 2 ટકા કરતા પણ ઓછું તેલ ખરીદતું હતું, પરંતુ જ્યારે પશ્ચિમના દેશોએ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું બંધ કરી દીધું ત્યારે રશિયાએ તેમાંથી ઓઇલ ખરીદવા માંગતા દેશોને ડિસ્કાઉન્ટ આપવાનું શરૂ કર્યું હતું. ભારતે આ તકનો ફાયદો ઉઠાવ્યો અને થોડા જ મહિનાઓમાં ભારતે રશિયા પાસેથી મોટા પાયે ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું શરૂ કરી દીધું.
હાલમાં ભારતમાં આયાત થતા કુલ ક્રૂડ ઓઇલમાં રશિયાનો હિસ્સો 35થી 40 ટકા છે અને તે સમયે અમેરિકાની તત્કાલીન બાઈડેન સરકારના પ્રશાસને પણ ભારતને રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવા માટે પ્રેરિત કર્યા હતા, પરંતુ હવે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે ભારતે રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવું જોઈએ નહીં.
ટ્રમ્પનો દાવો – ભારત રશિયા પાસેથી ઓઇલ ખરીદશે નહીં
પુતિન સાથેની મુલાકાત બાદ ફોક્સ ન્યૂઝને આપેલા ઇન્ટરવ્યુમાં ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે રશિયાએ ભારતને તેના સૌથી મોટા તેલ ખરીદદાર તરીકે ગુમાવ્યું છે (અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા વધારાના ટેરિફ પછી).
ટ્રમ્પ-પુતિનની બેઠક પહેલાં અમેરિકાના નાણાપ્રધાન સ્કોટ બેસન્ટે ચેતવણી આપી હતી કે જો પુતિન-ટ્રમ્પની બેઠકનું પરિણામ નહીં આવે તો ટેરિફમાં વધુ વધારો થઈ શકે છે. તેમણે યુરોપના દેશોને રશિયા સાથે વેપાર કરતા દેશો પર પ્રતિબંધો લાદવામાં અમેરિકા સાથે જોડાવા અપીલ કરી હતી.
ભારતે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદી અંગે રશિયાને નિશાન બનાવવું “સંપૂર્ણપણે ખોટું” છે. ભારત લાંબા સમયથી કહેતું આવ્યું છે કે તે ઊર્જાની આયાત માટે અન્ય દેશો પર નિર્ભર હોવાથી તે તેલ ખરીદશે જ્યાંથી તેને ફાયદો થશે.
અમેરિકાની ટેરિફની ઓઇલ પર આયાત પર કોઈ અસર નથી
ભારતમાં જાહેર ક્ષેત્રની રિફાઇનરીઓના અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે તેમને રશિયાથી તેલ આયાત કરવા અંગે સરકાર તરફથી કોઈ નિર્દેશ મળ્યો નથી અને અમેરિકા દ્વારા 25 ટકા વધારાના ટેરિફની રશિયાથી તેલની આયાત પર કોઈ અસર પડી નથી.
હવે ભારતની નજર યૂક્રેન પર અમેરિકા અને રશિયા કેવી રીતે આગળ વધે છે અને આવનારા દિવસોમાં વોશિંગ્ટન અને નવી દિલ્હી વચ્ચેના સંબંધો કેવા રહેશે તેના પર છે.
