US China summit today : અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ આજે દક્ષિણ કોરિયામાં તેમના ચીની સમકક્ષ શી જિનપિંગને મળી રહ્યા છે. બંને દેશો વચ્ચે વધતા ટેરિફ તણાવ વચ્ચે છ વર્ષ પછી બંને વિશ્વ નેતાઓ વચ્ચે થનારી સામ-સામે મુલાકાત પર બધાની નજર છે. રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, ટ્રમ્પે કહ્યું, “આ બેઠક ખૂબ જ સફળ રહેશે.”
બુસાનમાં બેઠક પહેલા, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દક્ષિણ કોરિયાના બુસાનમાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી. બેઠક દરમિયાન, ટ્રમ્પે કહ્યું, “અમારી બેઠક ખૂબ જ સફળ રહેવાની છે.” એશિયા-પેસિફિક ઇકોનોમિક કોઓપરેશન (APEC) સમિટની બાજુમાં બોલતા, ટ્રમ્પે કહ્યું, “તેઓ ખૂબ જ કઠોર વાટાઘાટકાર છે, જે સારી વાત નથી. અમે એકબીજાને ખૂબ સારી રીતે જાણીએ છીએ. અમારા હંમેશા ખૂબ સારા સંબંધો રહ્યા છે…”
બંને દેશોના ટોચના નેતાઓ વચ્ચેની આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે વિશ્વની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ પહેલેથી જ વેપાર યુદ્ધમાં ફસાઈ ગઈ છે જેણે વૈશ્વિક અર્થતંત્રને તબાહ કરી દીધું છે, પરંતુ બંને દેશો હવે તેમના વેપાર તણાવને ઓછો કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
વોશિંગ્ટન દ્વારા નિકાસ નિયંત્રણોના વિસ્તરણ અને ચીન દ્વારા દુર્લભ પૃથ્વી નિકાસ પર કડક પ્રતિબંધો વચ્ચે તાજેતરના અઠવાડિયામાં બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ફરી વધ્યો છે. આ બદલો લેવાને કારણે ટ્રમ્પે 1 નવેમ્બરથી ચીની માલ પર 100 ટકા ટેરિફ લાદવાની ધમકી આપી હતી.
જોકે, બંને પક્ષોના અધિકારીઓ કહે છે કે મલેશિયામાં વેપાર વાટાઘાટોના તાજેતરના રાઉન્ડ પછી સપ્તાહના અંતે અમેરિકા અને ચીને સ્પષ્ટ પ્રગતિ કરી છે. બંને દેશો વચ્ચે વેપાર સોદાની રૂપરેખા પરનો કરાર દક્ષિણ કોરિયામાં એશિયા-પેસિફિક ઇકોનોમિક કોઓપરેશન (APEC) સીઈઓ સમિટ દરમિયાન ટ્રમ્પ અને શી જિનપિંગ વચ્ચે બેઠક માટેનો તબક્કો નક્કી કરે છે.
નોંધનીય છે કે જાન્યુઆરીમાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ વ્હાઇટ હાઉસ પરત ફર્યા પછી બંને નેતાઓ વચ્ચે આ પહેલી સામ-સામે મુલાકાત હશે. ટ્રમ્પ અને ક્ઝી છેલ્લી વાર 2019 માં જાપાનના ઓસાકામાં G20 સમિટ દરમિયાન મળ્યા હતા. દાવ વધારે છે, જેમાં 10 નવેમ્બરની વેપાર યુદ્ધવિરામ અને યુએસમાં TikTok વેચાણ પર કરારનો સમાવેશ થાય છે. આ વાતચીતમાંથી બંને પક્ષો શું અપેક્ષા રાખે છે?
યુએસ શું ઇચ્છે છે?
યુએસ ચીન સાથે ઉકેલવા માંગતા મુદ્દાઓની યાદી નીચે મુજબ છે:
ફેન્ટાનાઇલ – એ નોંધનીય છે કે ટ્રમ્પે સૌપ્રથમ ફેબ્રુઆરીમાં ચીની માલ પર ટેરિફ લાદ્યો હતો, જેમાં બેઇજિંગ દ્વારા અમેરિકામાં ગેરકાયદેસર દવાઓના પ્રવાહને રોકવામાં નિષ્ફળતાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. દરમિયાન, ચીને આગ્રહ કર્યો છે કે તેણે આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે પહેલાથી જ વ્યાપક પગલાં લીધા છે. આ અંગેના કરારથી ટ્રમ્પ દ્વારા ફેન્ટાનાઇલ પર લાદવામાં આવેલા 20 ટકા ટેરિફમાં આંશિક અથવા સંપૂર્ણ ઘટાડો થઈ શકે છે.
દુર્લભ ખનિજો – વેપાર તણાવ વચ્ચે, ચીને આ મહત્વપૂર્ણ ખનિજો પર અભૂતપૂર્વ નિકાસ નિયંત્રણો લાદ્યા હતા, જેના કારણે વૈશ્વિક અછત થઈ હતી અને પુરવઠા શૃંખલાઓ ખોરવાઈ હતી. ચિંતાનો વિષય એ છે કે બેઇજિંગ દુર્લભ પૃથ્વીના પ્રોસેસિંગમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે, જે વૈશ્વિક પ્રોસેસ્ડ ઉત્પાદનના 90 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવે છે.
સોયાબીન – વર્ષોથી, ચીન અમેરિકન સોયાબીનનો સૌથી મોટો ખરીદદાર રહ્યો છે. જોકે, મે મહિનાથી આયાત સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ ગઈ છે, જેના કારણે અમેરિકન ખેડૂતોને અસર થઈ છે. ટ્રમ્પ કદાચ આ પરિસ્થિતિ બદલવાની આશા રાખી રહ્યા હશે.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ – ટ્રમ્પ યુક્રેનમાં યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે વધુ દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરશે. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી છે કે મોસ્કોના નજીકના સાથી શી જિનપિંગ આ સંઘર્ષને સમાપ્ત કરવાના તેમના પ્રયાસોમાં મદદ કરશે. ટ્રમ્પે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી માટે ચીન પર ટેરિફ લાદવાની વારંવાર ધમકી પણ આપી છે, જે તેમણે ભારત સાથે પહેલાથી જ કરી છે.
સમાન તક – વોશિંગ્ટન ચીન સાથેના તેના આર્થિક સંબંધો વિશે લાંબા સમયથી ચાલી આવતી ચિંતાઓને પણ સંબોધિત કરી રહ્યું છે, જેમાં નોંધપાત્ર વેપાર ખાધ, બેઇજિંગની ઔદ્યોગિક સબસિડી સિસ્ટમ અને ચોક્કસ બજારોમાં વિદેશી ઍક્સેસ પર મર્યાદાઓનો સમાવેશ થાય છે.
ચીન શું આશા રાખી રહ્યું છે?
યુએસ ટેક નિયંત્રણ – ચીનને AI ચિપ્સ અને અન્ય ટેકનોલોજીની નિકાસ પર યુએસ પ્રતિબંધો બેઇજિંગ માટે એક મોટી ચિંતા રહી છે, જે તેણે વેપાર ચર્ચા દરમિયાન ઉઠાવી છે.
તાઇવાન મુદ્દો – એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે ચીનની શાસક કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી લોકશાહી તાઇવાનને પોતાનું હોવાનો દાવો કરે છે, ભલે તેણે ક્યારેય તેના પર નિયંત્રણ રાખ્યું ન હોય. તેથી, ચીન યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સને તાઇપેઈની સ્વતંત્રતાને ટેકો ન આપવા અને આ બાબતમાં સામેલ ન થવા વિનંતી કરી શકે છે.
અમેરિકા ચીનના ઉદયને રોકી રહ્યું છે – તાજેતરના વર્ષોમાં, બેઇજિંગે વોશિંગ્ટનના પગલાંને ચીનના આર્થિક વિકાસ અને તકનીકી મહત્વાકાંક્ષાઓને રોકવાના પ્રયાસો તરીકે જોયા છે. ચીન ઇચ્છે છે કે અમેરિકા ચીની કંપનીઓ પર રોકાણ પ્રતિબંધો હળવા કરે.
અન્ય મુદ્દાઓ
ટિકટોક – વેપાર વાટાઘાટો દરમિયાન, ટ્રમ્પ અને શી જિનપિંગ બંનેએ ટિકટોક પર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં પ્રગતિ કરી છે. બિડેન વહીવટ હેઠળ પસાર થયેલા કાયદા અનુસાર, ટિકટોકની યુએસ સંપત્તિઓ યુએસ ખરીદદારોને વેચવી આવશ્યક છે. તેથી, આ સપ્તાહની બેઠકમાં આ બાબતે કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપી શકાય છે.
બંદર પર ટેરિફ – અમેરિકાના બંદરો પર ડોક કરાયેલા ચીની નિર્મિત જહાજો પર ટેરિફ લાદવાના વોશિંગ્ટનના તાજેતરના પગલા પર ચીને વારંવાર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. બદલામાં, બેઇજિંગે યુએસ જહાજો પર સમાન ટેરિફ લાદ્યા છે. બંને નેતાઓ આ મુદ્દા પર ચર્ચા કરે તેવી અપેક્ષા છે.
આ પણ વાંચોઃ- ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એક જ શ્વાસમાં પીએમ મોદી, શહબાઝ શરીફ અને આસિમ મુનીરના કર્યા વખાણ
પરમાણુ શસ્ત્રો – ટ્રમ્પે ચર્ચા માટેના વિષયોમાંથી એક તરીકે પરમાણુ શસ્ત્ર નિયંત્રણનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે.
જીમી લાઇની મુક્તિ – એશિયા જતા પહેલા, ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે તેઓ તેમના ચીની સમકક્ષ પર હોંગકોંગના મીડિયા મેગ્નેટ, બ્રિટિશ નાગરિક અને હવે બંધ થયેલા એપલ ડેઇલી અખબારના સ્થાપક જીમી લાઇને મુક્ત કરવા દબાણ કરી શકે છે. લાઇ હોંગકોંગમાં 2019 ના લોકશાહી તરફી વિરોધ પ્રદર્શનોના બેઇજિંગના દમનના એક કટ્ટર ટીકાકાર રહ્યા છે અને 2020 થી અટકાયતમાં છે. એકંદરે, વિશ્વ ટ્રમ્પ અને શી વચ્ચેની બેઠક પર નજીકથી નજર રાખશે.





