Unified Pension Scheme: કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા 23 લાખ કર્મચારીઓ માટે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (યુપીએસ) લાગુ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આ પેન્શન યોજના હાલની એનપીએસની સાથે સાથે લાગુ રહેશે. યુપીએસ હેઠળ કર્મચારીઓને 25 વર્ષ સુધી કામ કર્યા બાદ સંપૂર્ણ પેન્શન મળશે. યુપીએસ તૈયાર કરવામાં એપ્રિલ 2023માં રચાયેલી ટીવી સોમનાથન સમિતિએ નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (એનપીએસ)ની મૂળભૂત સુધારણા વિશેષતાની પણ અવગણના કરી નથી. સરકારી નોકરીમાં જોડાનારાઓ માટે જાન્યુઆરી 2004 થી એનપીએસ લાગુ કરવામાં આવી હતી.
યુનિફાઇડ પેન્શન યોજનાથી સરકારી તિજોરી પર કેટલો બોજ પડશે
યુપીએસમાં સૌથી મહત્વનું એ છે કે આવક સ્થિરતા અને પરિવાર સુરક્ષા પેન્શન યોજનામાં સરકારનું યોગદાન બેઝિક સેલેરીના 14 ટકાથી વધારીને 18.5 ટકા કરવામાં આવ્યું છે. આજની તારીખમાં કર્મચારીનું યોગદાન બેઝિક પગારના 10 ટકા છે. આનાથી સરકારને ચોક્કસપણે વધુ પૈસા ખર્ચ થશે. પ્રથમ વર્ષે સરકાર પર લગભગ 6250 કરોડ રૂપિયાનો ભાર વધશે.
સરકારે 2004માં એનપીએસ રજૂ કર્યા બાદ નિવૃત્ત થયેલા કર્મચારીઓના એરિયર્સ માટે 800 કરોડ રૂપિયાના વધારાના ખર્ચનો અંદાજ પણ લગાવ્યો છે. યુપીએસ એ સરકારી કર્મચારીઓમાં ઉઠાવવામાં આવેલી ફરિયાદનો રાજકીય જવાબ છે. સામાન્ય ચૂંટણીઓના પરિણામ અને આગામી મહિનાઓમાં હરિયાણા, મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં વિપક્ષ તરફથી મોટા પડકારની સંભાવનાએ સરકારને આ પગલું ભરવાની ફરજ પડી શકે છે.
ઘણા રાજ્યો યુપીએસ અપનાવી શકે
આ ઉપરાંત, નવી યુપીએસ રાજ્યો માટે જૂની પેન્શન યોજના (ઓપીએસ) માં પાછા ફરવાનો માર્ગ બંધ કરશે. ઘણા વિપક્ષી રાજ્યોએ પણ ઓપીએસ પાછા ખેંચવાની જાહેરાત કરી હતી. જો કે, મોટાભાગના રાજ્યો યુપીએસ અપનાવશે તેવી અપેક્ષા છે. આ રાજ્ય સરકારોની તિજોરી પર દબાણ લાવવા માટે બંધાયેલું છે.
જુની પેન્શન યોજના હેઠળ સરકારી કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ બાદ માસિક પેન્શન તરીકે તેમના છેલ્લા પગારના 50 ટકા મળતા હતા. એનપીએસ હેઠળ પેન્શન બજાર પર નિર્ભર કરે છે. ગયા વર્ષે રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ, પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્યોએ એનપીએસમાંથી ઓપીએસમાં પાછા ફરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
નવી યુપીએસ માં ઓપીએસ તરફથી ખાતરીપૂર્વકના પેન્શનના લાભો તેમજ એનપીએસ તરફથી નિર્ધારિત યોગદાન શામેલ છે. યુપીએસમાં ચોક્કસ પેન્શન, ઇન્ફ્લેશન ઇન્ડેક્સ, ફેમિલી પેન્શન અને લઘુતમ પેન્શનના સ્વરૂપમાં ઓપીએસ જેવી જ સુવિધાઓ છે.
આ પણ વાંચો | યુનિફાઇડ પેન્શન યોજના OPS અને NPS થી કેટલી અલગ છે? નવી પેન્શન યોજના થી કેટલો ફાયદો થશે જાણો
આરબીઆઈ એ ઓપીએસમાં પાછા ફરવા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી
જાન્યુઆરી 2023 માં, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઈ) એ ગયા વર્ષે ઓપીએસમાં પાછા ફરવાનો વિકલ્પ પસંદ કરતા રાજ્યો માટે સરકારી નાણાં પર દબાણ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. આરબીઆઈએ કહ્યું હતું કે એનપીએસને બદલે ઓપીએસ જવાબદારીઓમાં વધારો કરશે જે ભવિષ્યમાં એક મોટું જોખમ બની શકે છે. આરબીઆઈએ કહ્યું હતું કે 2022-23 ના બજેટ અંદાજ મુજબ, રાજ્યોને અપેક્ષા છે કે 2022-23 માં પેન્શન ખર્ચ 16 ટકા વધીને 4,63,436 કરોડ રૂપિયા થઈ જશે, જે અગાઉના વર્ષમાં 3,99,813 કરોડ રૂપિયા હતો. ઓપીએસ હેઠળ પેન્શન બિલ એનપીએસ હેઠળ ૪ લાખ કરોડ રૂપિયાની સામે ૧૭ લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ પહોંચવાનો અંદાજ છે.
