ન્યુ યોર્ક સ્ટેટ મંગળવારે (2 મે) ના રોજ તેનું બજેટ પસાર કર્યું હતું, જેમાં 2026 સુધીમાં રાજ્યમાં નવી ઇમારતોના નિર્માણમાં કુદરતી ગેસ સ્ટવ અને ભઠ્ઠીઓ પર પ્રતિબંધ મૂકતી પ્રથમ પ્રકારની જોગવાઈનો સમાવેશ થાય છે. ગવર્નર કેથી હોચુલે, લોકોને ખાતરી આપી હતી કે, આ હાલની ઇમારતોને અસર કરશે નહીં, તેમણે આ નીતિને એક એવી ગણાવી છે, જેનાથી દેશ આખરે આગળ વધશે.
તેણીએ કહ્યું કે, “હું ખૂબ જ સ્પષ્ટ કરવા માંગુ છું. હું જાણું છું કે લોકો આનું ખોટું અર્થઘટન કરવાનું પસંદ કરે છે, પરંતુ હાલના ગેસ સ્ટવ ધરાવતા લોકો, તમે તેને રાખવા માટે સ્વાગત કરવા માંગતા હતા,” તેઓ ખાતરી કરવા માગતા હતા કે, તે “સંક્રમણ માટે” ઉબડ-ખાબડ રસ્તો નથી. તેમનુ દબાણ પણ એટલા માટે પણ આવ્યું કેમ કે, સમાન નીતિઓ માટેના સૂચનોએ અમેરિકન રાજકારણીઓને વધુને વધુ વિભાજિત કર્યા છે, મોટે ભાગે પાર્ટી લાઇન સાથે.
2026 થી, નવી બાંધવામાં આવે તે ઇમારતોએ ઇલેક્ટ્રિક સંચાલિત ઇન્ડક્શન સ્ટોવ અને હીટ પંપ સાથે બાંધકામ કરવું પડશે. નવી ઈમારતોમાં, સાત માળ કે તેથી ઓછા માળના બાંધકામો માટે અશ્મિ-ઈંધણ ઉપકરણોની સ્થાપનાની પરવાનગી આપવામાં આવશે નહીં. મોટી ઇમારતો પર પ્રતિબંધ 2029 માં શરૂ થશે. જો કે, તેમાં મુક્તિ આપવામાં આવી છે, જેમ કે વ્યાપારી ખાદ્ય સંસ્થાઓ માટે. હાલમાં, યુ.એસ.માં લગભગ 30 થી 40 ટકા ઘરો હજુ પણ ગેસ સ્ટવનો ઉપયોગ કરે છે.
ગેસના સ્ટવને ગેરકાયદેસર જાહેર કરવા પાછળનું કારણ શું છે?
કુદરતી ગેસ પૃથ્વીમાંથી કાઢવામાં આવે છે, જે સ્ટવ અને ભઠ્ઠી જેવા ઉપકરણોને શક્તિ આપે છે. પરંતુ નિષ્ણાતોએ આવા સાધનોના ઉપયોગથી સંબંધિત ચિંતાના બે મુખ્ય ક્ષેત્રો તરફ નિર્દેશ કરે છે – (1) પર્યાવરણ અને (2) આરોગ્ય.
પર્યાવરણ
પ્રાકૃતિક વાયુ મુખ્યત્વે મિથેન છે, જે એક ગ્રીનહાઉસ ગેસ છે – જે વાતાવરણમાં નોંધપાત્ર માત્રામાં ગરમીને ફસાવવામાં સક્ષમ છે. જેમ કે, યુ.એસ. એનર્જી ઇન્ફોર્મેશન એડમિનિસ્ટ્રેશન (ઇઆઇએ) નોંધે છે, કુદરતી ગેસ પ્રમાણમાં સ્વચ્છ-બર્નિંગ અશ્મિભૂત ઇંધણ છે, જેના પરિણામે લગભગ તમામ પ્રકારના વાયુ પ્રદૂષકો અને CO2નું ઓછું ઉત્સર્જન થાય છે, જ્યારે કોલસા અથવા પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોની તુલનામાં સમાન પ્રમાણમાં ઉર્જા ઉત્પન્ન થાય છે.
પરંતુ તેના ઉપયોગમાં ખામીઓ પણ છે. EIAનો અંદાજ છે કે, 2021 માં, ઊર્જા માટે કુદરતી ગેસના દહનમાંથી યુએસ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જન કુલ યુએસ ઊર્જા સંબંધિત CO2 ઉત્સર્જનના લગભગ 34 ટકા જેટલું હશે. જમીનમાંથી કુદરતી વાયુના નિષ્કર્ષણમાં કેટલાક ગ્રીનહાઉસ વાયુઓના પ્રકાશનનો પણ સમાવેશ થાય છે.
તેથી, ન્યુ યોર્કમાં ડેમોક્રેટિક ધારાશાસ્ત્રીઓ માટે કુદરતી ગેસ સંચાલિત ઉપકરણોનો ઉપયોગ રાજ્યના લાંબા ગાળાના ઉત્સર્જન લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવામાં અવરોધ તરીકે જોવામાં આવ્યો હતો. રાજ્ય 1990ના સ્તરની સરખામણીમાં 2030 સુધીમાં ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જનમાં 40 ટકા અને 2050 સુધીમાં 85 ટકા ઘટાડાનો લક્ષ્યાંક ધરાવે છે.
કેટલીકવાર, ગેસના નિષ્કર્ષણમાં ફ્રેકીંગનો પણ સમાવેશ થાય છે, એક એવી પદ્ધતિ, જેમાં ઉચ્ચ દબાણયુક્ત પ્રવાહી પદાર્થ અથવા પાણીનો ઉપયોગ ખડકોના માધ્યમથી તિરાડો પાડવા માટે થાય છે, જેની નીચે ગેસ ફસાઈ જાય છે. પાણીનો બગાડ કરવા અને ભૌગોલિક રચનાઓને અસુરક્ષિત રાખવા બદલ તેની ટીકા કરવામાં આવી છે.
આરોગ્ય
આરોગ્યની અસરોના સંદર્ભમાં, તે વર્ષોથી જાણીતું છે કે, કુદરતી ગેસના સળગાવવાથી નીકળતા કેટલાક વાયુઓ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. પરંતુ સ્ટવના ઉપયોગની મુશ્કેલીઓ પર ચોક્કસ, ઘરગથ્થુ-સ્તરની આંતરદૃષ્ટિ તાજેતરમાં જ જાણીતી બની છે.
ઉદાહરણ તરીકે, હાર્વર્ડ TH ચાન સ્કૂલ ઑફ પબ્લિક હેલ્થના સંશોધકો દ્વારા ‘હોમ ઈઝ વ્હેર ધ પાઈપલાઈન એન્ડ્સઃ કેરેક્ટરાઈઝેશન ઓફ વોલેટાઈલ ઓર્ગેનિક કમ્પાઉન્ડ્સ પ્રેઝન્ટ એટ ધ પોઈન્ટ ઓફ રેસિડેન્શિયલ એન્ડ યુઝર’ શીર્ષકના અભ્યાસે એલાર્મ મોકલ્યું હતું. ઘંટ વાગી રહ્યા છે. તે જાણવા મળ્યું કે, સમગ્ર ગ્રેટર બોસ્ટન વિસ્તારમાં ઘરોમાં વપરાતો કુદરતી ગેસ, અભ્યાસનું કેન્દ્ર છે, તેમાં વિવિધ સ્તરના અસ્થિર કાર્બનિક રસાયણો છે, જે લીક થવા પર ઝેરી હોવાનું જાણીતું છે. આ સંયોજનો કેન્સર પેદા કરવા સાથે સંકળાયેલા છે અને અન્ય સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડનારા પ્રદૂષકોની રચના કરવાની ક્ષમતા પણ ધરાવે છે. યુએસ એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોટેક્શન ઓથોરિટી (EPA) દ્વારા વ્યાખ્યાયિત કર્યા મુજબ બેન્ઝીન, ટોલ્યુએન, ઇથિલબેન્ઝીન, ઝાયલીન અને હેક્સેન સહિત ઓછામાં ઓછા 21 વિવિધ જોખમી વાયુ પ્રદૂષકો સામેલ છે.
હાર્વર્ડ ચેઇન સી-ચેન્જના સહ-લેખક અને સંશોધન વૈજ્ઞાનિક જોનાથન બ્યુનોકોરે જણાવ્યું હતું કે, “આ અભ્યાસ દર્શાવે છે કે, સ્ટવ અને ઓવન જેવા ગેસ ઉપકરણો આપણા ઘરમાં ખતરનાક રસાયણોનો સ્ત્રોત બની શકે છે, ભલે આપણે તેનો ઉપયોગ ન કરતા હોઈએ. આ જ રસાયણો શહેરોની ગેસ વિતરણ પ્રણાલીઓ અને સપ્લાય ચેનમાં પણ લીક થઈ રહ્યા છે, અને અસ્તિત્વમાં હોવાની શક્યતા છે.”
કુદરતી ગેસને બાળવાથી નાઈટ્રસ ઓક્સાઈડ (NOx) જેવા પ્રદૂષકો પણ ઉત્પન્ન થાય છે અને સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના સંશોધકો દ્વારા 2022ના અભ્યાસ (‘નેચરલ ગેસ સ્ટોવ, કૂકટોપ્સ અને ઓવનમાંથી મિથેન અને NOx ઉત્સર્જન’નું શીર્ષક આપવામાં આવ્યું છે) ઘરની એકંદર હવાની ગુણવત્તામાં ઘટાડો. રસોડાના કદ અને વેન્ટિલેશન જેવા પરિબળો પણ આને અસર કરે છે, નાના રસોડા અને ઓછા વેન્ટિલેશન આઉટલેટ્સ જોખમી પ્રદૂષકોના વધુ સંચય તરફ દોરી જાય છે.
US EPA નોંધે છે કે, નાઈટ્રસ ઓક્સાઇડ, ખાસ કરીને નાઈટ્રસ ડાયોક્સાઇડની ઊંચી સાંદ્રતા ધરાવતી હવા શ્વાસમાં લેવાથી માનવ શ્વસનતંત્રમાં વાયુમાર્ગમાં બળતરા થઈ શકે છે. ટૂંકા ગાળામાં આવા સંપર્કમાં આવવાથી શ્વસન સંબંધી રોગો વધી શકે છે, ખાસ કરીને અસ્થમા, ઉધરસ, નસકોરા અથવા શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલીનું કારણ બની શકે છે. અસ્થમા ધરાવતા લોકો, તેમજ બાળકો અને વૃદ્ધોને સામાન્ય રીતે વધુ જોખમ હોય છે.
તો શા માટે ન્યુ યોર્કના પગલાની ટીકા થઈ રહી છે?
ટીકાકારો કહે છે કે, આવા બાંધકામ સાધનોને દૂર કરવાની જરૂરિયાતથી, નવા બાંધકામમાં ખર્ચમાં વધારો કરશે અને વિદ્યુત ગ્રીડ પર વધુ દબાણ લાવશે, એપીએ અહેવાલ આપ્યો છે. આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં, યુએસ કન્ઝ્યુમર પ્રોડક્ટ સેફ્ટી કમિશનના નિયમનના સૂચનથી એવા ગ્રાહકો પણ ડરી ગયા છે, જેમણે લાંબા સમયથી આવા ઉપકરણોનો ઉપયોગ કર્યો છે. રિપબ્લિકન ધારાશાસ્ત્રીઓ સરકાર પાસે સામાન્ય ઘરગથ્થુ ચીજવસ્તુને “લેવાની” સત્તા ધરાવતા હોવાના વિચારની પણ વિરુદ્ધ છે, તેને નિરર્થકતા તરીકે જોતા. તેલ અને ગેસ ઉદ્યોગ, તેના ગેસના નિષ્કર્ષણ સાથે સંકળાયેલા હિતો પણ આવી નીતિઓનો વિરોધ કરે છે.
અગાઉ ઉલ્લેખિત હાર્વર્ડ અભ્યાસ સહિત કેટલાક અભ્યાસોમાં, સંશોધકોએ કેટલીક વ્યૂહરચનાઓની રૂપરેખા આપી છે, જે તબક્કાવાર દૂર થતી નથી. તેણે પ્લમ્બર્સ અથવા કોન્ટ્રાક્ટરો દ્વારા ઘરમાં કુદરતી ગેસ લીક શોધ સર્વેક્ષણ હાથ ધરવા અથવા વેન્ટિલેશન સુધારણામાં રોકાણ કરવા માટે વ્યક્તિગત પગલાં સૂચવ્યા છે.
નીતિ સ્તરે, તે સૂચન કરે છે કે, ગેસ યુટિલિટી પ્રદાતાઓએ કુદરતી ગેસની રચના પર વધુ વિગતવાર માહિતી નિયમિતપણે માપવા અને જાણ કરવી જોઈએ. અને તેણે કન્ઝ્યુમર પ્રોડક્ટ સેફ્ટી કમિશનને પ્રદૂષક ઉત્સર્જનને મર્યાદિત કરવા માટે ગેસ સ્ટોવ માટે કામગીરીના ધોરણો નક્કી કરવા જણાવ્યું હતું.
આ પણ વાંચો –
શું આ અન્ય જગ્યાએ કરવામાં આવ્યું છે?
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં, વોશિંગ્ટન રાજ્યએ તાજેતરમાં ફરજિયાત કર્યું છે કે, ગરમી પંપ હવે મોટાભાગની ઇમારતોમાં ભઠ્ઠીઓને બદલવી પડશે. આ સિવાય, દેશની 80 થી વધુ સ્થાનિક સરકારોએ તમામ-ઇલેક્ટ્રિક નવી બાંધકામ જરૂરિયાતોને મંજૂરી આપી છે, તેમાંથી ઘણી કેલિફોર્નિયાની નગરપાલિકાઓ સાથે છે, એપીએ અહેવાલ આપ્યો છે. પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે પણ ઘરગથ્થુ વાયુ પ્રદૂષણ માટેના ધોરણો ફરજિયાત બનાવવા એ અત્યારે એક નવો વિચાર છે.
(AP ના ઇનપુટ્સ સાથે)
ડિસક્લેઈમર : આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, ઓરિજનલ કન્ટેન્ટ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
