ડોઇશ વેલે : યુક્રેનિયન એરફોર્સ તરફથી મળેલી માહિતી મુજબ રશિયા યુક્રેન પર ગાઈડેડ બોમ્બ વડે હુમલો કરી રહ્યું છે. રશિયન વાયુસેનાએ અગાઉ આવા શસ્ત્રોનો માત્ર છૂટાછવાયો ઉપયોગ કર્યો હતો, પરંતુ તાજેતરના અઠવાડિયામાં, સમગ્ર ફ્રન્ટ લાઇન પર દરરોજ 20 જેટલા ગાઈડેડ બોમ્બ હિટ રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
યુક્રેનના અધિકારીઓ કહે છે કે, દક્ષિણમાં ખેરસન શહેર અને રશિયા અને બેલારુસની સરહદે આવેલા દેશના વિસ્તારો ખાસ કરીને આ બોમ્બથી પ્રભાવિત છે. “રશિયનો વધુને વધુ બોમ્બ ફેંકી રહ્યા છે કારણ કે તેમની પાસે મિસાઈલો ખતમ થઈ રહી છે, બહુ ઓછી બચી છે, તેથી તેઓ હવે સસ્તા હવાઈ બોમ્બ તરફ વળ્યા છે,” યુક્રેનિયન એરફોર્સના પ્રવક્તા યુરી ઈહનતે DW ને આ જણાવ્યું.
“યુએસ સ્થિત ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફોર ધ સ્ટડી ઓફ વોર (ISW) એ તાજેતરના મૂલ્યાંકનમાં લખ્યું છે કે, ગાઈડેડ બોમ્બનો ઉપયોગ કરીને, રશિયન સેનાએ “મોટાભાગના યુક્રેનિયન વિમાનવિરોધી અને હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓની શ્રેણીની બહાર, નજીકની હવાઈ સહાય કરવાની ક્ષમતાના ભોગે, વધુ ઉડ્ડયન નુકસાનના જોખમને ઘટાડવા માટે ઉડ્ડયન રણનીતિમાં ફેરફાર કર્યો” હોઈ શકે છે.
ગાઈડેડ બોમ્બ શું છે?
સામાન્ય બોમ્બથી વિપરીત, ગાઈડેડ બોમ્બમાં પાંખીયા નાન અને પૂંછડીની સપાટી જેવા હોય છે, જે તેમને ગ્લાઈડિંગ ફ્લાઈટમાં મૂકવાની મંજૂરી આપે છે. એક તરફ જે ચોક્કસ નિશાન લેવા પરવાનગી આપે છે, બીજી તરફ, બોમ્બ જ્યાંથી છોડવામાં આવે છે ત્યાંથી ખૂબ જ દુર સુધી લક્ષ્યોને હિટ કરી શકે છે.
યુક્રેનના લશ્કરી નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, રશિયા પાસે હાલમાં બે પ્રકારના ગાઈડેડ બોમ્બ છે. નિષ્ણાતોએ ડોઇશ વેલેને જણાવ્યું હતું કે, તેમની પાસે કેટલાક વર્ષોથી આધુનિક, સેટેલાઇટ-ગાઈડેડ UPAB-1500B છે, જો કે, તેની અત્યંત ઊંચી ઉત્પાદન ખર્ચને કારણે, આવા બોમ્બનો ખૂબ ઓછો ઉપયોગ થાય છે.
યુક્રેનમાં મોટા ભાગના ભાગમાં, રશિયન સૈન્ય એવા બોમ્બનો ઉપયોગ કરે છે, જે મૂળભૂત રીતે ગાઈડેડ નથી અને જેનું વજન 500 (1,100lb), 1,000 અથવા 1,500 kg છે – અને તે સોવિયેત યુગના છે. ઉચ્ચ-વિસ્ફોટક FAB-પ્રકારના બોમ્બ પંખા અને સેટેલાઇટ કંટ્રોલ સિસ્ટમથી સજ્જ છે, જે ઉચ્ચ-ચોકસાઇવાળા હથિયારમાં અપગ્રેડ છે. યુક્રેનિયન ડિફેન્સ એક્સપ્રેસ ટ્રેડ જર્નલના એડિટર-ઇન-ચીફ ઓલેહ કાટકોવ કહે છે કે, રૂપાંતર ખૂબ સસ્તું છે અને વધુ સમય લેતા નથી.
યુક્રેનના સેંટર ફોર મિલિટરી એન્ડ પોલિટિકલ રિસર્ચના લશ્કરી નિષ્ણાત ઓલેકસેન્ડર કોવાલેન્કો પુષ્ટિ કરે છે કે, “તમે આ બોમ્બ માટે આવા મોડ્યુલો ઝડપથી બનાવી શકો છો, જેમાંથી ઘણા હજુ પણ સ્ટોકમાં હોય છે.” તેમણે કહ્યું કે આ ગાઈડેડ બોમ્બ આધુનિક સિસ્ટમો કરતા ઘણા ઉતરતા છે, પરંતુ રશિયા હજુ પણ તેનો ઉપયોગ લાંબા સમય સુધી યુક્રેન પર હુમલો કરવા માટે કરી શકે છે.
ગાઈડેડ બોમ્બનું પ્રક્ષેપણ ભાગ્યે જ શક્ય છે
યુરી ઇહનાત કહે છે કે, મોટા પાયે આક્રમણ શરૂ થયાના એક મહિના પછી રશિયાએ યુક્રેનિયન-નિયંત્રિત વિસ્તારોમાં ઉડાન ભરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. જો કે, ગ્લાઈડ બોમ્બની સિરીઝ તેમને યુક્રેનિયન પ્રદેશો પર તેમના પોતાના એરસ્પેસ અથવા રશિયન હસ્તકના પ્રદેશોના એરસ્પેસમાંથી બોમ્બ ફેંકવાની મંજૂરી આપે છે. “રશિયન એરક્રાફ્ટ આ ગાઈડેડ બોમ્બને યુક્રેનિયન-નિયંત્રિત પ્રદેશમાં 50 થી 70 કિલોમીટર (31-43 માઇલ) ની ઊંડાઈએ છોડી શકે છે.” ઇહનાત કહે છે, આ એરક્રાફ્ટની ઊંચાઈ અને ઝડપ પર આધારિત છે. યુક્રેનના હવાઈ દળના પ્રવક્તા કહે છે, “આ એરક્રાફ્ટ સરહદની નજીક ઉડતા નથી કારણ કે, તેજાણે છે કે તેઓને ઠાર કરી શકાય છે – વિમાન જેટલું ઊંચું ચઢે છે, તેટલું જ તે આપણા રડાર સ્ટેશનો દ્વારા શોધી શકાય છે.”
યુક્રેન હાલમાં રક્ષા માટે સોવિયેત એન્ટી એરક્રાફ્ટ મિસાઈલ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરે છે, તેમ છતાં તેઓ ભાગ્યે જ હવાઈ બોમ્બને અટકાવી શકે છે. “વિમાન-રોધી મિસાઇલ ઑબ્જેક્ટને જાતે જ મારતી નથી, પરંતુ તેની બાજુમાં વિસ્ફોટ થાય છે અને તેને તોડી નાખે છે,” ઇહનત કહે છે, “સામાન્ય રીતે બોમ્બની સાથે કામ કરતું નથી.” ગાઈડેડ બોમ્બનો નાશ કરવા માટે, યુક્રેનને પેટ્રિયોટ્સ જેવી આધુનિક હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓની જરૂર છે, જે તાજેતરમાં યુએસ, નેધરલેન્ડ અને જર્મનીથી આવ્યા છે.
પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે, રશિયા અને બેલારુસ સાથેની સમગ્ર ફ્રન્ટ લાઇન અને સરહદોનું રક્ષણ કરવા માટે પૂરતી હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓ નથી. તેઓ એવી પણ દલીલ કરે છે કે, તેમને ફ્રન્ટ લાઇનની નજીક તૈનાત કરવું જોખમી છે. એક પત્રકાર ઓલેહ કાટકોવ, કહે છે કે રશિયન સૈનિકો પેટ્રિયટ સિસ્ટમને નષ્ટ કરવાનો પ્રયાસ કરશે, પછી ભલે તે માત્ર પ્રચાર હેતુ માટે જ કેમ ન હોય. તેમનું કહેવું છે કે, યુક્રેનને ભારે નુકસાન પહોંચાડવા માટે રશિયા ફાઈટર જેટ્સનું બલિદાન આપવા પણ તૈયાર રહેશે.
યુક્રેનને પશ્ચિમી લડાકૂ વિમાનોની જરૂર છે
કોવાલેન્કો કહે છે કે, યુક્રેન પર ગાઈડેડ બોમ્બ સામે પોતાનો બચાવ કરવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ લડાકૂ વિમાનો છે. “બૉમ્બને મારવો ખૂબ જ મુશ્કેલ છે, વાહક – રશિયન એરક્રાફ્ટનો નાશ કરવો સરળ છે.”
કોવાલેન્કો કહે છે કે, જો કે, યુક્રેન પાસે એર-ટુ-એર મિસાઇલ નથી, જે રશિયન-નિયંત્રિત વિસ્તારમાં જેટને મારી શકે. વધુમાં, હવામાં જ મિસાઇલોને માર કરે તેવી મિસાઈલ, જેમ કે તાજેતરમાં સ્લોવાકિયા દ્વારા યુક્રેનને સોંપવામાં આવી છે અને હજુ પોલેન્ડ પણ સોંપવામાં આવવાની છે, તે સોવિયેત-ડિઝાઇન કરેલા એરક્રાફ્ટ સાથે અસંગત છે.
આ પણ વાંચો – અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન ભારત આવશે, PM મોદી સાથે કરશે મુલાકાત
તેથી જ યુક્રેન કહે છે કે, તેને પશ્ચિમી ફાઇટર જેટની તાત્કાલિક જરૂર છે – જે યુએસ પ્રમુખ જો બિડેન સહિતના પશ્ચિમી નેતાઓએ અત્યાર સુધી કિવને સપ્લાય કરવાનો ઇનકાર કર્યો છે.
ડિક્લેઈમર : આ આર્ટિકલ ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ અંગ્રેજી પરથી અનુવાદીત છે, ઓરિજનલ કન્ટેન્ટ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
