Success Story: પંજાબન ફરીદકોટના કોટકપુરાના ભૂમિહીન 59 વર્ષીય મનજીત સિંહ નામના ખેડૂતે ભાડાની લગભગ 10 એકર જમીન પર ખેતી કરીને હળદરની ખેતીને વ્યવસાયમાં ફેરવી દીધી છે. ભૂમિહીન ખેડૂત મનજીત સિંહે પોતાના દૃઢ નિશ્ચય અને મહેનતથી પ્રતિ એકર 80,000 રૂપિયાનું ભાડું ચૂકવીને દર વર્ષે 4 લાખ રૂપિયા પ્રતિ એકરની કમાણી કરી છે. તેમની સફળતા કૃષિમાં સખત મહેનત અને વ્યૂહાત્મક આયોજનની શક્તિને રેખાંકિત કરે છે.
ગ્રેજ્યુએટ અને કુશળ લઘુલિપિ લેખક મનજીત સિંહને બાળપણથી જ ખેતીનો શોખ હતો. તેમના પરિવાર પાસે એક સમયે 2.5 એકર જમીન હતી પરંતુ તેની માતાની લાંબી બિમારીના કારણે તેમણે 1980માં જમીન વેચવી પડી હતી. બાદમાં મનજીત સિંહે કપાસ અને બાસમતી માટે ઈન્ટિગ્રેટેડ પેસ્ટ મેનેજમેન્ટ (IPM) પ્રોજેક્ટ્સ પર પંજાબ એગ્રીકલ્ચરલ યુનિવર્સિટી (PAU) સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. બાદમાં તેમણે બહુરાષ્ટ્રીય જંતુનાશક કંપનીઓમાં નોકરી સ્વીકારી અને અમૂલ્ય કૃષિ અનુભવ મેળવ્યો હતો.
મનજીત સિંહનું જીવન 1990ના દાયકામાં બદલાઈ ગયું જ્યારે તેમણે જમીનનો નાનો પ્લોટ ભાડે રાખીને ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું. 2010 સુધીમાં તેઓ હળદર અને અન્ય રોકડિયા પાકો ઉગાડવા માટે ભાડાપટ્ટે જમીનના મોટા પ્લોટ પર ખેતી કરતા હતા.
આ પણ વાંચો: ધો-12 નાપાસ વ્યક્તિ બની ગયો બિઝનેસમેન, 7 દિવસમાં કરી 340 કરોડની કમાણી!
સિંહ તેમની મોટાભાગની જમીન પર પોતે ઉત્પન્ન કરેલા બીજનો ઉપયોગ કરીને મૂળ હળદર અને પંજાબ એગ્રીકલ્ચરલ યુનિવર્સિટી (PAU)ની વિવિધતા PH-1 બંનેની ખેતી કરે છે. તેમનો હળદર પાવડર આંતરરાષ્ટ્રીય ઓર્ડર પણ મેળવે છે અને આ તેમના એન્ટરપ્રાઇઝની વિશાળ પહોંચ દર્શાવે છે.
વ્યાપક જ્ઞાન અને અનુભવે સિંહને સાથી ખેડૂતોના વિશ્વાસુ સલાહકાર બનાવ્યા છે. તેમનું હુલામણું નામ ‘ખેતી દા ડૉક્ટર’ (કૃષિ ડૉક્ટર) છે. તેઓ હંમેશા ખેડૂત સમુદાય પ્રત્યે તેમની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે.
આટલી બધી સફળતા છતાં સિંહને ભાડૂત ખેડૂત તરીકે ઘણા પડકારોનો સામનો કરવો પડે છે. નીતિ સુધારાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા, સિંહે સરકારને ભાડૂત ખેડૂતોને ઓળખવા વિનંતી કરી, જેઓ પંજાબના કૃષિ કાર્યબળના 20-30 ટકા છે. સિંહ વૈવિધ્યસભર કૃષિના મહત્વ પર પણ ભાર મૂકે છે.
સિંહ કહે છે, “સફળતાની એકમાત્ર ચાવી સખત મહેનત છે. હું ખેડૂતોને અપીલ કરું છું કે તેઓ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા પાકોનું ઉત્પાદન કરવા માટે પોતાને સમર્પિત કરે અને ઘઉં અને ડાંગરની ખેતીથી મોટા પાયે દૂર જઈને નવીનતા લાવવાનો પ્રયાસ કરે.
