Sujit Bisoyi , Sourav Roy Barman : વિધાર્થીઓમાં વધતી સ્યુસાઇડની ઘટનાની ચિંતાને લીધે, IIT કાઉન્સિલે મંગળવારે IIT ભુવનેશ્વર ખાતેની બેઠકમાં દરેક કેમ્પસમાં ઓછામાં ઓછા એક માનસિક સ્વાસ્થ્ય સલાહકારની નિમણૂક ( mental health counsellor) કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. કેન્દ્રીય શિક્ષણ પ્રધાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં સાત કલાકથી વધુ ચાલેલી બેઠકમાં આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો, જે દરમિયાન એન્જિનિયરિંગ કોલેજો માટે સામાન્ય પ્રવેશદ્વારમાં JEE એડવાન્સ્ડને સબમિટ કરવાની દરખાસ્તને ઘણી IITના ડિરેક્ટરો અને અધ્યક્ષોના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
કાઉન્સિલની બેઠક, જે શૈક્ષણિક બાબતો પર નિર્ણય લેવા માટે તમામ 23 પ્રીમિયર એન્જિનિયરિંગ કોલેજોની સર્વોચ્ચ સંકલન સંસ્થા છે, જેમાં ઘણી આઈઆઈટીએ ટ્યુશન ફીમાં વધારાની જરૂરિયાત સમજાવી હતી, જે એજન્ડામાં પણ હતી, પરંતુ કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો ન હતો.
બેઠકમાં, વિદ્યાર્થીઓના મેન્ટલ હેલ્થ અને વેલનેસની વિસ્તૃત ચર્ચા કરવામાં આવી હતી, જેમાં પ્રધાને “સંસ્થાઓમાં ભેદભાવ માટે શૂન્ય ટોલેરેન્સની મજબૂત પદ્ધતિ” વિકસાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.
પ્રધાને બેઠકની અધ્યક્ષતા કર્યા પછી પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, “તાજેતરમાં, એવા સંકેતો મળ્યા છે કે જે IIT કેમ્પસમાં ક્યારેય ન થવી જોઈએ. કોઈપણ કેમ્પસમાં કોઈપણ પ્રકારનો ભેદભાવ ન હોવો જોઈએ તે સુનિશ્ચિત કરવાની ફેકલ્ટીઓ, ડીન અને ડિરેક્ટર્સની જવાબદારી છે. તે એક સામાજિક પડકાર છે,”
દરેક આઈઆઈટીને મેન્ટલ હેલ્થની પ્રોબ્લમ સાથે સંઘર્ષ કરતા વિદ્યાર્થીઓ, અધવચ્ચે અભ્યાસ છોડી દેવા અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં વધારે પગલાં લેવા પાછળના ચોક્કસ કારણો અંગેના અહેવાલો સબમિટ કરવાનો પણ નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. એક સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું કે, “એવું અવલોકન કરવામાં આવ્યું હતું કે અંડરગ્રેજ્યુએટ અભ્યાસક્રમોની સરખામણીમાં અનુસ્નાતક સ્તરે ડ્રોપઆઉટ દર વધુ હતો કારણ કે ઘણા વિદ્યાર્થીઓ જોબ માર્કેટમાં જોડાવાનું છોડી દે છે.”
સૂત્રએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, IIT આગામી થોડા મહિનામાં માનસિક સ્વાસ્થ્યના પાસા પર એક વિશેષ બેઠક યોજે તેવી શક્યતા છે જેમાં વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો તેમજ વાલીઓને આમંત્રિત કરવામાં આવશે.
IIT ભુવનેશ્વરના ડાયરેક્ટર શ્રીપદ કરમલકરે જણાવ્યું હતું કે, “કાઉન્સિલના સભ્યોએ હાલના 1:20ના રેશિયોની સરખામણીમાં વિદ્યાર્થી શિક્ષક રેશિયોને 1:10 સુધી વધારવાનું સૂચન કર્યું હતું. તે શિક્ષકોને વિદ્યાર્થીઓની સમસ્યાઓ પર વધુ સારી રીતે ધ્યાન આપવામાં મદદ કરશે. વર્ગખંડમાં હાજરી અને હોસ્ટેલમાં હાજરી બંને દ્વારા વિદ્યાર્થીઓને તેમની સંભવિત સમસ્યાઓની ઓળખ કરવા પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.”
આ પણ વાંચો: હું બીજેપી સાથે રહેવા માંગુ છું, મુકુલ રોયના નિવેદનથી હલચલ તેજ, અમિત શાહ પાસે માંગ્યો મુલાકાતનો સમય
એક નિવેદનમાં, કેન્દ્રએ પ્રધાનને ટાંકીને કહ્યું હતું કે IIT એ વિદ્યાર્થીઓ માટે તમામ સપોર્ટ સિસ્ટમ્સ પ્રદાન કરવી જોઈએ અને તમામ પ્રકારના ભેદભાવ માટે ઝેરો ટોલરેંસ હોવી જોઈએ.
એકટીવ રિસ્પોન્સ : IIT કાઉન્સિલની બેઠકના એજેન્ડા પર મેન્ટલ હેલ્થ અંગેની ચિંતાઓ દર્શાવે છે કે સત્તાવાળાઓ દ્વારા અસરકારક હસ્તક્ષેપની માંગણી કરતી વિવિધ વિદ્યાર્થી સંસ્થાઓ દ્વારા કરવામાં આવેલા તાજેતરના કેમ્પસ વિરોધની અસર પડી છે. કેમ્પસમાં ‘ઝેરો ટોલરન્સ’ માટે સરકારની હાકલ પણ અસમાન વર્તનની હાજરીની ઈન્ડાયરેક્ટ માન્યતા છે.
