વંદિતા મિશ્રાઃ ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી માટે તડામાર પ્રચાર ચાલી રહ્યો છે. દરેક પક્ષના દિગ્ગજ નેતાઓ આ વખતની ગુજરાત વિધાસભા ચૂંટણીમાં જીત નોંધાવવા માટે એડીચોટીનું જોર લગાવી દીધું છે. ત્યારે સુરત શહેર આ વખતે ખાસ કેન્દ્રબિન્દુ છે. ગુજરાત વિધાનસભાની જાણિતી કહાની હવે બદલાઈ રહી છે. આ વખતે 27 વર્ષના નેતાઓને એક નવી સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે તો આ વાતને અવગણી ન શકાય. ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ – કોંગ્રેસ – આમ આદમી પાર્ટીનો ત્રિકોણીય જંગ જોવા મળે છે.
2017માં કોંગ્રેસનું મજબૂત પ્રદર્શન
ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી 2017માં કોંગ્રેસનું મજબૂત પ્રદર્શન જોવા મળ્યું હતું. કોંગ્રેસે 77 સીટો જીતી અને ભારતીય જનતા પાર્ટીને 99 સીટો સુધી સિમિત કરી દીધી હતી. હવે શહેરમાં એક નવી લહેર ઊભી થઈ છે. જ્યાં મતદાતાઓની એક આખી પેઢી જ્યાં માત્ર ભાજપના ધારાસભ્યોને જોઈને મોટી થઈ ત્યાં સુરતમાં 2021 કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટી મતદાતાઓ વચ્ચે ચર્ચાનો વિષય બની હતી. સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીના 27 ઉમેદવારો કોર્પોરેટર બન્યા ત્યારથી કેજરીવાલની પાર્ટીએ આ ભાજપ શહેરમાં પોતાની ઉપસ્થિતિ નોંધાવી હતી.
અનામત માટે પાટીદાર આંદોલનથી બચેલો ગુસ્સો
આંદોલન લાંબા સમયથી વિખેરાયેલું છે. ત્યારબાદ સૌથી પહેલા પ્રમુખ નેતા હાર્દિક પટેલ હવે ભાજપમાં છે. તાજેતરમાં 10 ટકા ઈડબ્લ્યૂએસ કોટાને સુપ્રીમ કોર્ટની પણ મંજૂરી મળી ગઈ છે પરંતુ અનામત આંદોલનમાં માર્યા ગયેલા પાટીદાર યુવાનો અને પડતર પ્રશ્નોના કારણે સૌરાષ્ટ્રથી સુરતમાં હીરા અને કાપડ ઉદ્યોગમાં કામ કરવા માટે આવતા પ્રવાસી પાટીદાર વસ્તીમાં સતત કડવાશ ઉભી થતી રહી છે. કામની પરિસ્થિતિઓ સામે કાર્યકર્તાઓમાં અશાંતિ છે અને મૂલ્ય વૃદ્ધિ, બેરોજગારી, ભ્રષ્ટાચાર અને શિક્ષણનો વધતા ખર્ચ ઉપર આમ આદમીની ચિંતા વધી છે. એક સત્તારૂઢ દળ સામે પણ ફરિયાદ છે. લાંબા સમય સુધી સત્તામાં રહેવાના કારણે મતદાતાઓના મનમાં સત્તાધારી પક્ષ સામે વિરોધ ઉભો થયો છે.
આમ આદમી પાર્ટીની દસ્તક, ભાજપ માટે ચિંતાનો વિષય
આ વખતની ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીની દસ્તક કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને ભારતીય જનતા પાર્ટી માટે ચિંતાનો વિષય બની છે. ભાજપના અનેક મતદાતાઓ વડાપ્રધાન મોદીને સંપૂર્ણ સમર્થન આપે છે. બીજી તરફ રાજ્યમાં ભાજપના શાસન પ્રત્યે અસંતોષ વ્યક્ત કરે છે અને કહે છે કે “મોદી નિર્દોષ છે, બ્રોકરેજ વ્યવસાયમાં પરેશભાઈ વેકરિયાની ઘોષણા”. એમટીબી કોલેજ કેમ્પસમાં વિદ્યાર્થી મેહુલ અધિરનું કહેવું છે કે રામ મંદિર, સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક, બીએસટી, જી 20 મોદીજીએ બધું જ આપ્યું છે.
યુવાનોમાં આમ આદમી પાર્ટી માટે ભારે ક્રેઝ
અનેક લોકોનું કહેવું છે કે યુવાનોમાં આમ આદમી પાર્ટી માટે ભારે ક્રેઝ છે. પરંતુ ગુજરાતમાં મેદાનમાં આ પક્ષના પ્રવેશથી ત્રિકોણીય મુકાબલોને આગળ વધવામાં મદદ મળશે. અન્ય લોકો આપને માત્ર ભાજપની વિરોધી પાર્ટીના વિકલ્પમાં જ માને છે. છેવટે આ એક એવું રાજ્ય છે જ્યાં ભાજપ માત્ર એક પાર્ટી નહીં પરંતુ વ્યવસ્થા (system) છે.
ભાજપની પ્રણાલી દ્રશ્ય વિકાસ અને દશ્ય વિભાજનના બે સ્તંભો પર ઉભી છે. હીરા અને કાપડના કારણે સમૃદ્ધ સુરત પુલો અને ફ્લાયઓવરથી લઇને એક્સપ્રેસવે, તટીય રાજ્યમાર્ગ, મેટ્રો, આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ અને બુલેટ ટ્રેન સુધી સેંકડો કરોડોની પરિયોજનાઓનું લાભાર્થી પણ છે. સમૃદ્ધિની જેમ સામાજિક વિભાજન ભાજપે બનાવ્યું નથી પરંતુ પાર્ટીએ આને વધારે ગાઢ કરવાનું કામ કર્યું છે.
સાહિત્ય એકેડમીપુરસ્કાર વિજેતા લેખિકા અને અનુવાદક અને વીર નર્મદ દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં ભણાવતા શરીફા વિજળીવાળા યાદ કરે છે કે કેવી રીતે 1990ના દશકમાં પણ પ્રવાસીઓની મહેમાનનવાજી કરનાર શહેરમાં એક મુસલમાન તરીકે ઘર શોધવામાં સંઘર્ષ કરવો પડ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, તમારું નામ બદલો અથવા તો પોતાના વિસ્તારમાં જ રહો. 1991થી 2009 સુધી હું એક હોસ્ટેલમાં રહી, વિદ્યાર્થી બાદ પછી હું રેક્ટર તરીકે રહી. મને ઘર ત્યારે મળ્યું જ્યારે એક મસિહા જેવા બિલ્ડર મને બિન મુસ્લિમ વિસ્તારમાં એક ફ્લેટ વેચવા માટે રાજી થયા. તેઓ હમંશા કટ્ટરતા સામે લડી છે. તેઓ કહે છે કે પોતાના ભાઈના ચારે બાળકોના હિન્દુ નામ રાખ્યા જેથી કરીને તેઓ તેમને લડાઈ લડવી ન પડે. 1992 બાદ ટોપ અને તિલક ગુજરાતમાં દરેક જગ્યાએ જોવા મળે છે.
આમ આદમી પાર્ટીની લહેરને નકારી
સુરતમાં ગુરુવારે મતદાનના થોડા દિવસ પહેલા જ સુરત પશ્વિમના મંત્રી અને ભાજપના ઉમેદવાર પૂર્ણેશ મોદીનો દાવો છે કે કોઈ સત્તા વિરોધી લહેર નથી. કારણ કો લોકો ભારતના ટૂકડા કરનાર ગેંગ તૃષ્ટીકરણની રાજનીતિ નથી ઈચ્છતા. તેઓ આમ આદમી પાર્ટીના પડકારને નકારતા કહે છે કે નગરપાલિકા ચૂંટણીના પરિણામો વિધાનસભા ચૂંટણી સાથે ભાગ્યે જ મળે ખાતા હોય. પરંતુ આ વખતે એ પણ કહી શકો કે ભાજપનું બુથ મેનેજમેન્ટ પહેલાની તુલનાએ આ વખતે વધારે સૂક્ષ્મ થયું છે. ભાજપ આમ આદમી પાર્ટીને સુરનતી એક સમુદાયની પાર્ટીના રુપમાં ચિત્રિ કરે છે. વરાછા વિસ્તારમાં હીરા અને કલાઈનું કેન્દ્ર જે સૌરાષ્ટ્રના મોટાભાગના પાટીદાર પ્રવાસીઓનું ઘર છે. 2021માં આમ આદમી પાર્ટીના 27 કોર્પોરેટર વરાછાથી હતા. જેમાંથી 23 પાટીદાર હતા.
વરાછામાં યોગી ચોક પાસે પોતાના પ્રચાર કાર્યાલયમાં આમ આદમી પાર્ટીના ઉમેદવાર રામ ધદુક સિવિલ એન્જીનિયરથી કાર્યકર્તાથી રાજનેતા બનેલા ઉમેદવારની ટેગલાઈન છે હું લડીશ. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ સત્ય છે કે પાટીદાર આંદોલનમાં સામેલ કેટલાક લોકો આપમાં છે. જૂનું પાટીદાર નેતૃત્વ ભાજપ સાથે હતું, યુવા પેઢી અમારી સાથે છે. પરંતુ છેલ્લા છ મહિનામાં ગુજરાતના સમાજના વિવિધ વર્ગો, કર્મચારી યુનિયનો, ખેડૂતો, આશા વર્કરો, પેરા મેડિકલ સ્ટાફ, બેંક કર્મચારીઓમાં આંદોલન થયા છે. ભાજપ સરકાર બેકફૂટ પર છે.
આમ આદમી પાર્ટીનું ગેરેન્ટી કાર્ડ
આ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીએ ગેરન્ટી કાર્ડ ખેલ્યું છે. 300 યુનિટ મફત વિજળી, 18 વર્ષથી વધારે ઉમરની મહિલાઓ માટે 1,000 રૂપિયા દરમહિને, દરેક સ્નાકને 3000 રૂપિયા બેરોજગારી ભથ્થું આવાનો વાયદો કર્યો છે. સુરત ડાયમંડ એસોસિએશનના ઉપાધ્યક્ષ જગદીશ ખુંટ કહે છે કે “આ ચૂંટણીમાં કંઈ નવું નથી. ભાજપ સિવાય કોઈ દેખાતું નથી. ફેડરેશન ઓફ સુરત ટેક્સટાઈલ ટ્રેડર્સ એસોસિએશનના નિદેશક રંગનાથ શારદાનું કહેવું છે કે લડીને કે પ્રેમથી આ સરકાર સાથે કામ લેવાનું છે. (અમે માત્ર ભાજપ સરકાર સાથે જ વેપાર કરી શકીશું)”
