અવિનાશ નાયર : રાજ્ય સંચાલિત સરદાર સરોવર નર્મદા નિગમ લિમિટેડ (SSNNL) એ નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં રૂ. 1,156 કરોડની ખોટ નોંધાવી, જેનું કારણ નર્મદા ડેમમાંથી વીજ વેચાણમાં ઘટાડો અને વધતા ખર્ચને આભારી છે. ગુજરાત વિધાનસભાના તાજેતરમાં પૂરા થયેલા બજેટ સત્ર દરમિયાન રજૂ કરાયેલ કંપનીના વાર્ષિક અહેવાલમાં પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં પોસ્ટ કરાયેલા રૂ. 739 કરોડની સરખામણીમાં ખોટમાં 56 ટકાનો વધારો દર્શાવવામાં આવ્યો છે.
ગુજરાત સરકાર દ્વારા ડેમ, કેનાલ સિસ્ટમ અને હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ સહિત સરદાર સરોવર પ્રોજેક્ટના અમલીકરણ, સંચાલન અને જાળવણી માટે સ્થાપવામાં આવેલી કંપની, 2021-22માં તેની કામગીરીમાંથી થતી આવકમાં ઘટાડો અને ખર્ચમાં વધારો જોવા મળે છે. આવક, જેમાં રૂ. 978 કરોડની કામગીરીમાંથી આવકનો સમાવેશ થાય છે, તે 2021-22માં સાત ટકા ઘટીને રૂ. 1,054 કરોડ થયો હતો, જ્યારે સમાન સમયગાળા દરમિયાન ખર્ચ 18 ટકા વધીને રૂ. 2,211 કરોડ થયો હતો.
કંપનીની કમાણી પર સૌથી વધુ અસર ત્યારે પડી જ્યારે વીજળીનું વેચાણ 39.5 ટકા ઘટીને રૂ. 147 કરોડ થયું હતું. નર્મદા ડેમ પર 1,450 મેગાવોટનો હાઇડ્રો પ્રોજેક્ટ 2021-22માં 174.8 કરોડ યુનિટ વીજળી ઉત્પન્ન કરશે, જેમાંથી 16 ટકા (ગુજરાતનો હિસ્સો) ગુજરાત ઉર્જા વિકાસ નિગમ લિમિટેડ (GUVNL)ને વેચવામાં આવ્યો હતો. પાવરના વેચાણની સરખામણીએ પાણીના વેચાણથી SSNNLની આવક લગભગ સાત ટકા વધીને રૂ. 831 કરોડ થઈ છે.
વર્ષ દરમિયાન વધેલા ખર્ચમાં પમ્પિંગ સ્ટેશન, પાવર હાઉસ અને બ્રાન્ચ કેનાલો અને ડિસ્ટ્રીબ્યુટરીઓના સંચાલન અને જાળવણીનો સમાવેશ થાય છે. SSNNLનો પાવર કોસ્ટ પણ નોંધપાત્ર રીતે વધીને રૂ. 520 કરોડ થયો છે. વાર્ષિક અહેવાલ જણાવે છે કે, હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ દ્વારા ઉત્પાદિત થતી વીજળીમાંથી માત્ર 16 ટકા જ ગુજરાતમાં આવે છે અને બાકીની મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં વહેંચવામાં આવે છે, રાજ્ય સંચાલિત SSNNL હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિકના સમગ્ર સંચાલન અને જાળવણીનો 100 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
આ પણ વાંચો – આરોગ્ય કેન્દ્રોમાં 1,277 સ્ટાફ નર્સની જગ્યાઓ બજેટમાં મંજૂર, પણ સરકાર અમલ કરવામાં નિષ્ફળ : CAG રિપોર્ટ
ભારતના કોમ્પ્ટ્રોલર એન્ડ ઓડિટર જનરલ (CAG)ના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, SSNNL એ ગુજરાતની 16 જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓમાં સામેલ છે, જેણે 2021-22માં ખોટ નોંધાવી છે. 31 માર્ચ, 2022 સુધી કંપનીની સંચિત ખોટ રૂ. 6,741 કરોડ હતી.
