વહેલા જાગવું એ પ્રોડકટીવીટી, સક્રિયતા, સતર્કતા અને આવનારા દિવસનું સારું મેનેજમેન્ટ સહિત શારીરિક અને માનસિક લાભોની સાથે જોડાયેલું છે. ઉપરાંત, તમારો દિવસ વહેલો શરૂ કરીને, તમને મહત્વપૂર્ણ કાર્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે વધુ સમય મળે છે. પરંતુ, જ્યારે કેટલાક માટે વહેલા જાગવાનો અર્થ એ છે કે તેમના દિવસો સવારે 5-6 વાગ્યે શરૂ થાય છે, જ્યારે અન્ય લોકો તેમનાથી પણ વહેલા ઉઠવાનું પસંદ કરે છે. પરંતુ, કયો સમય જાગવાનો ‘શ્રેષ્ઠ સમય’ છે?
તાજેતરમાં, યોગ શિક્ષક જૂહી કપૂરે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર શેર કર્યું કે તે બ્રહ્મમુહૂર્ત દરમિયાન સવારે 4:30 વાગ્યે ઉઠે છે. તેમણે લખ્યું હતું કે, “બ્રહ્મમુહૂર્ત (સંસ્કૃત-બ્રહ્મમુહૂર્ત, ‘બ્રહ્માનો સમય’) સૂર્યોદયના એક કલાક અને 36 મિનિટ પહેલાં શરૂ થાય છે,” જો કોઈ વ્યક્તિ સૂર્યાસ્તથી સૂર્યોદય સુધીનો સમયગાળો તરીકે રાત્રિને ધ્યાનમાં લે છે, તો રાત્રિના છેલ્લા ક્વાર્ટરમાં બ્રહ્મમુહૂર્ત છે.
આ પણ વાંચો: Ludhiana gas leak: શા માટે હાઇડ્રોજન સલ્ફાઇડ ‘માનવ શરીર માટે ઝેરી’ છે?
નિષ્ણાત શેર કર્યું હતું કે, “તે સવારે 3:30 થી 5:30 અથવા 6:00 વાગ્યાની વચ્ચે હોય છે, અથવા સૂર્યોદયનો સમય ગમે તે હોય – જેમ આપણે જાણીએ છીએ કે સૂર્યોદયનો સમય ઋતુઓ અને ભૌગોલિક સ્થાનો સાથે અલગ પડે છે, બ્રહ્મમુહૂર્ત પણ તે મુજબ બદલાય છે,” કપૂરે ઉમેર્યું હતું કે આ સર્જકનો સમય છે અને, જેમ કે, તમે બ્રહ્મમુહૂર્તને તમારા માટે ખુબજ સારો સમય તરીકે જોઈ શકો છો.
ઉમેરતા, ડૉ. લક્ષ્મી વર્મા કે, BAMS, MD(Ayu), LYEF વેલનેસના સલાહકાર અને સલાહકાર, જણાવ્યું હતું કે, “બ્રહ્મમુહૂર્ત એ ભારતીય સંસ્કૃતિમાં સૂર્યોદયના લગભગ દોઢ કલાક પહેલાના સમયગાળાને સંદર્ભિત કરવા માટે વપરાતો સંસ્કૃત શબ્દ છે. તે દિવસનો પવિત્ર સમય માનવામાં આવે છે અને પરંપરાગત રીતે યોગ, ધ્યાન અને પ્રાર્થના જેવી આધ્યાત્મિક પ્રથાઓ માટે સૌથી શુભ સમય માનવામાં આવે છે.
નિષ્ણાતે ઉમેર્યું કે તે ખૂબ જ સરળ રીતે ગણતરી કરી શકાય છે,રાત્રિને 14 ભાગોમાં વહેંચવામાં આવી છે અને રાત્રિનો છેલ્લો ભાગ બ્રહ્મમુર્ત છે. “
ફાયદા શું છે?
ડૉ. વર્માએ સમજાવ્યું કે આયુર્વેદ મુજબ, ત્રણેય દોષો શરીરમાં હાજર છે, એટલે કે વાત, પિત્ત અને કફ. “આ દોષો દિવસના વિવિધ સમયે સક્રિય હોય છે. દિવસની શરૂઆતમાં, કફ દોષ પ્રબળ છે, દિવસના મધ્યમાં, પિત્ત દોષ, અને રાત્રે, વાટ દોષ સક્રિય છે. આ જ પેટર્ન રાત્રિ દરમિયાન પણ જોવા મળે છે. વાત દોષ હલનચલન સાથે સંકળાયેલ હોવાનું જાણીતું છે, અને તે હવા અને અવકાશના તત્વોથી બનેલું છે. તે શારીરિક કાર્યો જેમ કે શ્વાસ, રક્ત પ્રવાહ અને નાબૂદી તેમજ સર્જનાત્મકતા અને સંચાર જેવા માનસિક કાર્યોનું સંચાલન કરે છે. જ્યારે વાત સંતુલિત હોય છે, ત્યારે વ્યક્તિ મહેનતુ, સર્જનાત્મક અને અનુકૂલનશીલ હોય છે. તેથી, જ્યારે વાત પ્રબળ હોય ત્યારે તમારા દિવસની શરૂઆત કરવી તમારા એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે વધુ સારું છે,”
આ પણ વાંચો: Apple Cider Vinegar : એપલ સીડર વિનેગર તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે કેમ હાનિકારક છે?
કપૂરે શેર કર્યા મુજબ, બ્રહ્મમુહૂર્તમાં જાગવાના ફાયદા,
- આ સમયે તમારા બંને નસકોરા સક્રિય છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, “તમે વધુ સારી રીતે શ્વાસ લઈ શકશો,”
- આ સમયે ખલેલ પહોંચાડનાર કોઈ નથી. તેથી, સર્જનાત્મક પાસાઓને પ્રતિબિંબિત કરવા અને તેના પર કામ કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય છે.
- આ સમયે મેલાટોનિનનું કુદરતી ઉત્પાદન અને પિનીયલ ગ્રંથિનો સ્ત્રાવ વધારે છે.
- બ્રહ્મમુહૂર્ત દરમિયાન, તમારું મન સક્રિય હોય છે, તમારી ઇન્દ્રિયો સતર્ક હોય છે અને તમે વધુ સાહજિક છો.
ડૉ. વર્માએ ઉમેર્યું હતું કે તે પાચન અને ચયાપચયમાં વધારો કરે છે, તણાવ અને ચિંતાનું સ્તર ઘટાડે છે અને આધ્યાત્મિક જાગૃતિ અને જોડાણમાં વધારો કરે છે.
આ ફાયદાઓ હોવા છતાં, આટલું વહેલું જાગવું એ ઘણા લોકો માટે મુશ્કેલ કાર્ય જેવું લાગે છે. પરંતુ, ચિંતા કરશો નહીં! કપૂર પાસે તમારા માટે કેટલીક અસરકારક ટિપ્સ છે.
- સૌપ્રથમ, તમારો સૂવાનો સમય યોગ્ય રીતે સેટ કરો. જો તમે ભ્રમમુહુર્ત દરમિયાન જાગવા માંગતા હો, તો તમારે 10 વાગ્યા સુધીમાં વહેલા સૂવાની જરૂર છે. તમારી બોડી ક્લોક આટલી વહેલી જાગવા માટે સેટ કરવી જરૂરી છે જે ત્યારે જ થશે જ્યારે તમે સમયસર સૂઈ જાઓ.
- તમારે રૂમમાં સંપૂર્ણ અંધારું હોવું જરૂરી છે. આ તમને ગાઢ ઊંઘવામાં મદદ કરશે અને તમને તાજા જાગવાની પરવાનગી આપશે, તે પણ તમારા મનપસંદ સમયે વહેલા.
- રાત્રે 9 વાગ્યા સુધીમાં તમારો મોબાઈલ ફોન/ટીવી/ટેબ્લેટ બાજુ પર મૂકી દો.
- રાત્રે ઊંડા શ્વાસ લેવાની પ્રેક્ટિસ કરો જેથી તમને સારી ઊંઘ આવે.
- તમે જાગવાનો સમય તમારી ડાયરીમાં લખો અને તમારી જાતને નક્કી કરો. તમારી જાતને વચન આપો. યોગ નિષ્ણાતે કહ્યું હતું કે, “તમને એલાર્મની જરૂર નથી,”
Disclaimer : આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો,
