હોળી, રંગોનો તહેવાર, દેશભરમાં વ્યાપકપણે ઉજવવામાં આવે છે. હોળી રંગ સાથે રમવાની વાત છે, ત્યારે રંગોની હાનિકારક અસરો પર પૂરતો ભાર મૂકી શકાતો નથી. જેમ કે, નિષ્ણાતો માત્ર ત્વચા માટે જ નહીં પરંતુ શ્વસનતંત્ર માટે પણ રાસાયણિક રંગોના ઉપયોગ સામે સાવચેતી રાખવા કહે છે.
તબીબી પ્રેક્ટિશનરોના મતે, સ્ટોરમાંથી ખરીદેલા હોળીના રંગોમાં ભારે ધાતુઓ, કાચના તૂટેલા ટુકડા, રસાયણો અને જંતુનાશકો હોઈ શકે છે જે ક્રોનિક ઑબ્સ્ટ્રક્ટિવ પલ્મોનરી ડિસીઝ (COPD) જે એક દીર્ઘકાલીન બળતરા ફેફસાની સ્થિતિ જે ફેફસામાંથી હવાના પ્રવાહને અવરોધે છે.
ઝાયનોવા શાલ્બી હોસ્પિટલ્સના પલ્મોનોલોજિસ્ટ ડૉ. ચેતન જૈને indianexpress.comને જણાવ્યું હતું કે, “રંગોમાં પારા, સિલિકા, સીસું, કાચ અને જંતુનાશકો અથવા ડિટર્જન્ટ જેવા જોખમી રસાયણો ભરેલા હોય છે જે ત્વચા, આંખો અને ફેફસાં માટે પણ ઝેરી હોય છે. રંગો મોંમાં પ્રવેશી શકે છે અને અસ્થમા, શ્વાસનળીનો સોજો અને ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ જેવી પરિસ્થિતિઓને વધારી શકે છે. COPD એક ફેફસાનો રોગ છે જે ફેફસાંમાંથી હવાના પ્રવાહમાં અવરોધનું કારણ બને છે.”
આ પણ વાંચો: હેલ્થ ટિપ્સ: આ જડીબુટ્ટીઓ મિક્સ કરીને બનાવો અદભૂત નેચરલ કલર, જે હેયર બ્લેક કરવામાં થશે મદદગાર
ડૉ જૈને સલાહ આપી હતી કે , “બ્રોન્કાઇટિસ, અસ્થમા અને એલર્જી બધા ક્રોમિયમ દ્વારા વધે છે, જે હોળીના રંગોમાં પણ હાજર હોય છે, તેમજ પારો કે જે કિડની, લીવર અને અજાત બાળકના સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરે છે. આયર્ન પ્રકાશ પ્રત્યે ત્વચાની સંવેદનશીલતા વધારી શકે છે. વધુમાં, આ રંગોમાં હાજર સિલિકા શુષ્ક ત્વચાનું કારણ બની શકે છે. તેથી, જાગ્રત રહેવું અને કોઈપણ વિચિત્ર ફેરફારોની જાણ તમારા ડૉક્ટરને કરવી અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે,”
વાસ્તવમાં, કાર્બનિક સૂકા રંગોનો શ્વાસ પણ અસ્થમા/સીઓપીડીની તીવ્ર વૃદ્ધિને ઉત્તેજિત કરી શકે છે. વોકહાર્ટ હોસ્પિટલ્સ, મીરા રોડના ઈન્ટરનલ મેડિસિન, કન્સલ્ટન્ટ ડો. અનિકેત મુલેએ જણાવ્યું હતું કે, “રંગને શ્વાસમાં લેવાનું ટાળવાનો પ્રયાસ કરો કારણ કે તેનાથી ઉધરસ અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.”
આ પણ વાંચો: હોળી 2023 : જો રંગોને કારણે ત્વચાને નુકસાન થવાનો ડર હોય તો આ ટિપ્સ અપનાવો
ડો. તન્વી ભટ્ટ, પલ્મોનોલોજિસ્ટ, SRV હોસ્પિટલ ચેમ્બુરના જણાવ્યા અનુસાર, રંગો પણ નાસિકા પ્રદાહ તરફ દોરી જાય છે (એક પ્રતિક્રિયા જે આંખો, નાક અને ગળામાં થાય છે જ્યારે હવામાં એલર્જન લક્ષણો ઉશ્કેરે છે) જેના કારણે નાક વહેવું, છીંક આવવી અને ન્યુમોનોટીસ પણ થાય છે. તે છાતીમાં દુખાવો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને થાકનું કારણ બને છે.
શું કરી શકાય?
ઓર્ગેનિક રંગોનો ઉપયોગ કરીને હોળી રમતી વખતે સુરક્ષિત રહેવું વધુ સારું છે. ભટ્ટે ઉમેર્યું હતું કે “જો તમે ભૂલથી કોઈપણ રંગનું સેવન કરો છો તો નિષ્ણાતની સલાહ લો.”