વિશ્વ ઓટિઝમ જાગૃતિ દિવસ દર વર્ષે 2 એપ્રિલના રોજ મનાવવામાં આવે છે. ઓટીઝમ એ કેટલાક અન્ય ન્યુરોડેવલપમેન્ટલ ડિસઓર્ડરના સ્પેક્ટ્રમનો એક ભાગ છે જેમાં મુખ્યત્વે ઓટીઝમ, એસ્પર્જર્સ ડિસઓર્ડર અને રેટ સિન્ડ્રોમનો સમાવેશ થાય છે. ઓટીઝમ સ્પેક્ટ્રમ ડિસઓર્ડરનો વ્યાપ દર 10,000 બાળકોમાં 8-10 જેટલો છે, જે સામાન્ય રીતે પુરુષોમાં જોવા મળે છે.
ચોક્કસ કારણ જોકે વ્યાખ્યાયિત કરી શકાતું નથી, જો કે, આનુવંશિકતા અને વારસાગતતા નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવે છે. ઓટીઝમમાં સામાજિક કમ્યુનિકેશન અને રિપિટિવ બિહેવિયર ક્ષતિનો સમાવેશ થાય છે અને તે અવ્યવસ્થિત ભાષા વિકાસ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે. આમાંના લગભગ 30 ટકા બાળકોમાં બૌદ્ધિક વિકલાંગતા પણ હોઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો: આલિયા ભટ્ટના ટ્રેનર દરરોજ આ યોગ આસનોની પ્રેક્ટિસ કરવાનું કરે છે સૂચન
જો કે, એસ્પર્જર ડિસઓર્ડરમાં ભાષાની ક્ષતિના માપદંડનો સમાવેશ થતો નથી. જ્યારે, રેટ સિન્ડ્રોમનું નિદાન ત્યારે થાય છે જ્યારે સ્ત્રી બાળક 6 મહિનાની ઉંમર સુધી સામાન્ય વિકાસ દર્શાવે છે અને તે પછી હાથની પુનરાવર્તિત હિલચાલ, ભાષાનો ઉપયોગ ઘટવો, સામાજિક જોડાણમાં ઘટાડો વગેરે દર્શાવે છે.
ઓટીઝમ ધરાવતા બાળકો સમાન પ્રવૃત્તિ રાખવાનો આગ્રહ દર્શાવી શકે છે, કેટલીક એકટીવીટી પ્રત્યે સેન્સિટિવ હોઈ શકે છે, જ્યારે તેઓ અવાજ જેવા ચોક્કસ ઉત્તેજનાને પ્રતિસાદ આપી શકતા નથી. તેઓ અસ્થિર મૂડ બતાવી શકે છે અને રડી શકે છે, હસે છે, અચાનક અને ક્યારેક લાંબા સમય સુધી ચિડાઈ શકે છે.
આવા બાળકનું ધ્યાન નબળું પણ હોઈ શકે છે અને તે હાયપરએક્ટિવ હોઈ શકે છે. તે ADHD (ધ્યાન ખાધ હાયપરએક્ટિવિટી ડિસઓર્ડર) સાથે પણ સંકળાયેલ હોઈ શકે છે. આ બાળકોમાં અનિદ્રાની સમસ્યા હોઈ શકે છે.
તેઓ તેમની વય જૂથના બાળકો કરતાં ઘણી સારી યાદો, ગણતરી કૌશલ્ય જેવી વિશેષ ક્ષમતાઓ ધરાવતા હોવાનું પણ જાણીતું છે.
આ પણ વાંચો: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કોવિડ -19 બાળકોમાં સ્થૂળતાનું જોખમ વધારી શકે : અભ્યાસ
ઓટીઝમ ધરાવતા બાળકને ક્યારેય ‘ઓટીસ્ટીક ચાઈલ્ડ’ તરીકે લેબલ ન લગાવવું જોઈએ. તેઓ વિશેષ છે અને યોગ્ય ઉપચાર સાથે, તેઓ સુધારો બતાવી શકે છે. ઉપરાંત, જો કોઈ સંકળાયેલ બૌદ્ધિક વિકલાંગતા હોય, તો બાળકને એક વિશેષ શાળામાં દાખલ કરી શકાય છે જ્યાં તેઓ વિશેષ બાળકની ક્ષમતાઓ અનુસાર રચાયેલ અભ્યાસક્રમ શીખી શકે છે અને તે સ્પર્ધાથી વધુ પડતું પણ અનુભવતું નથી જે જો તેને અન્ય શાળાઓમાં પ્રવેશ આપવામાં આવે તો તે થઈ શકે છે. .
શરૂઆતથી નિદાન જરૂરી છે, આથી માતા-પિતા, શિક્ષકો અને સમગ્ર સમાજને ઓટીઝમના સંકેતો વિશે જાગૃતિ વધારવાની જરૂર છે. મેનેજમેન્ટમાં બાળકની ઉંમર પ્રમાણે સ્પીચ થેરાપી, સામાજિક કૌશલ્યની તાલીમ, જ્ઞાનાત્મક વર્તણૂકીય ઉપચારનો સમાવેશ થાય છે. હળવું ઓટીઝમ સ્પષ્ટપણે દેખાતું ન હોઈ શકે અને દિનચર્યામાં નોંધપાત્ર રીતે દખલ ન કરી શકે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં, મૂડ સ્વિંગ, અનિદ્રા અને અતિસક્રિયતાને નિયંત્રિત કરવા માટે ઘણી દવાઓ વિકસાવી છે જે જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કરી શકે છે.
