વંદિતા મિશ્રા : કર્ણાટકમાં વિધાનસભા ચૂંટણીના મતદાનના આડે માત્ર એક સપ્તાહ જ બાકી રહ્યું છે ત્યારે ચૂંટણીના મેદાનમાં સ્થાનિક રાજકીય પક્ષો સાથે ભાજપ અને કોંગ્રેસ મોટા પક્ષો આમને સામને આવી ગયા છે. સત્તામાં રહેલી ભાજપ પાર્ટી ફરીથી સત્તા મેળવવા માટે મોદીને ચૂંટણી મેદનામાં ઉતાર્યા છે. ત્યારે બીજી તરફ કોંગ્રેસ પણ પોતાના સ્ટાર પ્રચારકો પણ ચૂંટણી જંગમાં ઉતાર્યા છે. જોકે, ચૂંટણીમાં કે જેમાં કોઈ મુદ્દો જુદા જુદા પ્રદેશોમાં ખેંચાતો નથી, કોઈ પરિબળ રાજ્યની વિવિધતાઓને એક સમાન કરતું નથી. ચૂંટણી સમયે પરિબળો બદલાય છે અને વધઘટ થાય છે. પરંતુ તમે કર્ણાટકમાં તેની હાજરી અનુભવી શકો છો. મતદાનને બરાબર એક અઠવાડિયું બાકી છે, વર્તમાન ભાજપ માટે જે “ડબલ-એન્જિન સરકાર” ના દાવા અને વચનને તેના પ્રપંચી “પૂર્ણ બહુમત” ને અનુસરવાનું કેન્દ્રિય હેતુ બનાવી રહી છે.
સત્તાવિરોધી, મુખ્યત્વે મોંઘવારી અને ભ્રષ્ટાચારને કેન્દ્રમાં રાખીને, અને ખેડૂતોની નબળાઈઓ, શિક્ષણ અને નોકરીઓ અંગેની ચિંતાઓ, દક્ષિણ કર્ણાટકના માંડ્યા, તુમાકુરુ અને મૈસૂર જિલ્લાઓમાં એક જોરદાર અને અડગ અવાજ છે. આ જ્ઞાતિ-પ્રભુત્વવાળો વોક્કાલિગા પ્રદેશ છે જ્યાં JD(S) મજબૂત છે, કોંગ્રેસ સાથે યુદ્ધ-રેખા દોરવામાં આવી છે અને ભાજપ પ્રવેશ કરવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે.
તે ઉડુપી, દક્ષિણ કન્નડ અને ઉત્તરા કન્નડના દરિયાકાંઠાના જિલ્લાઓમાં વધુ અવગણના છે, જ્યાં સીરીયલ હિન્દુત્વની ગતિવિધિઓ પાછળ દાયકાઓથી ભાજપે ગઢ બનાવ્યો છે. તે ઉત્તર કર્ણાટકમાં હુબલી-ધારવાડમાં મૌન છે , જ્યાં જાતિ ફરીથી માથું ઊંચું કરે છે.પ્રબળ લિંગાયતોમાં પરંપરાગત આધારને કારણે ભાજપને ફાયદો છે.
બે મુખ્યમંત્રીઓ, ત્રણ નાયબ મુખ્યમંત્રીઓ, કર્ણાટક ભાજપનું નિર્માણ કરનાર વ્યક્તિ બી.એસ. યેદિયુરપ્પાની કેન્દ્રસ્થાનેથી બહાર નીકળતી સરકાર દ્વારા તેને મુખ્યત્વે કર્ણાટકના અંતમાં નીચું દેખાડવામાં આવે છે અને તે ક્ષતિગ્રસ્ત છે.
અલબત્ત, ભાજપ માટેની આ નબળી કડી, ઘણા લોકો નિર્દેશ કરશે, તે ભાજપની પોતાની મોટી સ્ક્રિપ્ટના પરિણામ તરીકે પણ જોઈ શકાય છે – કેન્દ્રીય મોદી-શાહ પક્ષના ઘાટમાં કર્ણાટક ભાજપને રિમેક કરવાનો તેનો પ્રોજેક્ટ છે.
કારણો ગમે તે હોય બસવરાજ બોમ્માઈ સરકાર તમામ પ્રદેશોમાં ભાજપના સમર્થકોમાં પણ અદભૂત હાજરી છે. અને નરેન્દ્ર મોદી મોટાભાગે જ્યાં હિન્દુત્વની અપીલ પહેલેથી જ મજબૂત છે ત્યાં ભાજપ માટે બળ ગુણક તરીકે કામ કરે છે. રાજ્યમાં કોંગ્રેસ અથવા JD(S)અન્ય વિસ્તારોમાં તેઓ વિભાજીત ટિકિટનો ભાગ બને છે.
બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો જો કર્ણાટકમાં ભાજપ માટે હિંદુત્વ અને મોદીના વધુ પ્રચંડ પરિબળો દ્વારા તેની રાજ્ય સરકાર સામેની સત્તાવિરોધીતાને કાબૂમાં લેવાનો પડકાર છે, તો કોંગ્રેસની સંભાવનાઓ માત્ર તેના પર નિર્ભર કરે છે કે આ બધું હોવા છતાં તે સત્તાવિરોધી કેટલી વધે છે.
આ પણ વાંચોઃ- શરદ પવાર: વ્યવહારિક અને ચિરસ્થાયી રાજનેતા બહાર, આવી છે રાજનીતિક સફર
તુમાકુરુ જિલ્લાના યેદિયુરુ ગામમાં એક પ્રદેશમાં જ્યાં ટીપુ સુલતાન દર્શાવતું બીજેપીનું હિન્દુત્વ અભિયાન સામાન્ય રીતે સ્થાનિક જાતિ અવિશ્વાસને અસર કરે છે. અહીં અદિચુંચનાગીરીના વોક્કાલિગા મથાએ ટીપુ વિરુદ્ધ બે કથિત વોક્કાલિગા યોદ્ધાઓને ઉભો કરવાના પક્ષના પ્રયાસ વિરુદ્ધ નિવેદન આપ્યું હતું.
નાનો વ્યવસાય ચલાવતા કુમાર કહે છે કે “કર્ણાટક એક ખેડૂત કેન્દ્રિત રાજ્ય છે પરંતુ ભાજપ કોન્ટ્રાક્ટરોની સંભાળ રાખે છે. તેઓ અન્ય રાજ્યોમાંથી એવા લોકોને લાવે છે જેઓ વેતનમાં ઘટાડો કરે છે અને જીવન ખર્ચમાં વધારો થવા છતાં સ્થાનિકો માટે નોકરી ગુમાવે છે.”
લગ્નના ફંકશન માટે ફૂલ ડેકોરેટર તરીકે કામ કરતા રામુ કહે છે કે “LPG સિલિન્ડરના ભાવ વધી ગયા છે. લોકો પહેલા માટીના વાસણમાં લાકડા પર રાંધતા હતા, હવે તે વચ્ચે ફસાઈ ગયા છે.” એલપીજીની વધતી કિંમત, રૂ. 400-600 થી રૂ. 1,200-1,400 અને નાળિયેરની ડૂબતી કિંમત, લગભગ રૂ. 18,000 પ્રતિ ટનથી રૂ. 8,000 સુધી, મોટાભાગે અહીં વાતચીતમાં જોવા મળે છે.
કુમારે કહે છે કે ભાજપ સરકાર સામે કુખ્યાત “40 ટકા કમિશન” આરોપનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે સૌપ્રથમ વડાપ્રધાનને કોન્ટ્રાક્ટર એસોસિએશન દ્વારા લખવામાં આવેલા પત્રમાં કરવામાં આવ્યો હતો. “ઈ-ટેન્ડરિંગમાં છેડછાડ છે, જો અગાઉ કમિશન 10 ટકા હતું, તે હવે 40 ટકા છે. રસ્તાઓની નબળી ગુણવત્તામાં ભ્રષ્ટાચાર દેખાય છે”,
રાજ્યભરમાં હુબલીમાં જગદીશ શેટ્ટર, ભાજપના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન અને છ ટર્મના ધારાસભ્ય જેઓ ચૂંટણીની પૂર્વસંધ્યાએ કોંગ્રેસમાં પ્રવેશ્યા હતા. ભ્રષ્ટાચારની ચિંતાઓને માન્યતા આપે છે કે “KIMS મેડિકલ કોલેજ, હુબલીમાં, ડૉક્ટરોની 30 બેઠકો પડી છે. છેલ્લા વર્ષથી ખાલી, ઇન્ટરવ્યુ પછી પણ કોઈ ભરતી નથી. મુખ્યમંત્રીના પોતાના જિલ્લા હાવેરીની મેડિકલ કોલેજમાં છેલ્લા આઠ મહિનાથી ઇન્ટરવ્યુ બાદ 76 બેઠકો ખાલી પડી છે. ફાઇલો ખસેડવામાં આવે છે, કોઈની નિમણૂક કરવામાં આવતી નથી અને દર્દીઓને તકલીફ પડે છે.
ક્રિષ્નારાજપેટે, માંડ્યા જિલ્લામાં, જાનકી એચટી, એક સરકારી શાળાના નિવૃત્ત મુખ્ય શિક્ષિકા, સરખામણી કરે છે. “1920ના દાયકામાં તત્કાલિન મૈસુર શાસક કૃષ્ણ રાજા વોડેયાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ કેઆરએસ ડેમ હજુ પણ અકબંધ છે, જ્યારે મોદી દ્વારા ઉદ્ઘાટન કરાયેલ રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ પાણી ભરાઈ ગયો હતો.”
આ પણ વાંચોઃ- UCC: પહેલા ઉત્તરાખંડ, પછી ગુજરાત અને હવે કર્ણાટક, શું યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ પર કંઇક મોટું કરવા જઇ રહ્યું છે ભાજપ?
પરંતુ જ્યારે તમે ગ્રામીણ માંડ્યાથી મૈસૂર શહેરમાં જાઓ છો ત્યારે ભાજપ સામેનો ગુસ્સો સ્પષ્ટ જણાય છે. અહીં ખાસ કરીને યુવાનોમાં ઘણા મતદારો કેન્દ્ર અને રાજ્ય વચ્ચે ભેદ પાડે છે. કેન્દ્રમાં મોદી જ્યારે રાજ્ય સ્તરે પસંદગી કોંગ્રેસ અને જેડી(એસ) અથવા ફક્ત સ્થાનિક ઉમેદવાર વચ્ચે છે.
મૈસૂરમાં રાજ્યની પ્રથમ ગર્લ કોલેજ જીએસએસએસ એન્જિનિયરિંગ કોલેજની રમિતા કહે છે કે “ફક્ત મોદીજી જ એક સારા નેતા છે, તેમણે સ્વચ્છ ભારત અને કોવિડ દરમિયાન સારું કામ કર્યું છે. પરંતુ કર્ણાટક ભાજપમાં કોઈ સારા નેતા નથી. મારો પરિવાર જેડી(એસ)ને સમર્થન આપે છે, તેથી રાજ્યમાં હું પણ તેને સમર્થન આપી શકું છું.
કોલેજની અન્ય એક યુવતી અક્ષતા કહે છે કે “રાજ્ય સ્તરે ત્રણેય પક્ષો વસ્તુઓને સુધારવા માટે કંઈ કરી રહ્યા નથી, હું ઉમેદવારને જોઈશ, પક્ષને નહીં.” અક્ષતા માટે પણ કેન્દ્રમાં મોદી જ છે, કારણ કે “તેમણે દેશની રક્ષા આગળ વધારી છે”. દીપિકા બીએન કહે છે: “તે અમને અહેસાસ કરાવે છે કે અમે સુરક્ષિત હાથમાં છીએ. તે અન્ય દેશોમાં રૂપિયાને મજબૂત બનાવી રહ્યો છે.
મોદી માટે સમર્થનના અભિવ્યક્તિઓ કીવર્ડ્સ સાથે “સેફ્ટી”, “ઇન્ટરનેશનલ”, “મિલિટરી” છે, પરંતુ રાજ્ય ભાજપ માટે મંજૂરી ઓછી હોવાનું જણાય છે. શહેરના લોકપ્રિય પબ બોપીઝમાં કીર્તિ, જે એક કૉલેજમાં ડેટા પ્રોસેસિંગ ઓફિસર તરીકે કામ કરે છે, આ પ્રદેશમાં ભાજપની દુર્દશાને રેખાંકિત કરે છે કે “તે અમને કહે છે કે તે કેન્દ્રમાં શું કરે છે, પરંતુ કર્ણાટકનું શું? અમે રાજ્યમાં નહીં પણ કેન્દ્રમાં વૃદ્ધિ જોઈ રહ્યા છીએ.
Disclaimer : આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો
