રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. તમામ પ્રયાસો છતાં શાંતિ સ્થાપિત થઈ શકી નથી. હજારો લોકો મૃત્યુ પામ્યા છે, લાખો લોકોને આર્થિક નુકસાન થયું છે અને લાખો લોકો વિસ્થાપિત થયા છે. હવે ફરી એકવાર અમેરિકા આ યુદ્ધને શાંત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે અને એક નવો પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો છે. જોકે તેની હજુ સુધી સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી નથી, તે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પનું “અંતિમ અલ્ટીમેટમ” માનવામાં આવે છે.
આ પ્રસ્તાવમાં જણાવાયું છે કે યુક્રેનને ડોનબાસ પ્રદેશ રશિયાને સોંપવો જોઈએ. ડોનબાસમાં ડોનેટ્સક અને લુહાન્સ્ક પ્રદેશોનો સમાવેશ થાય છે. ક્રિમીઆને પણ રશિયાનો ભાગ ગણવામાં આવશે. આ એ જ પ્રદેશ છે જેના પર રશિયાએ 2014 માં કબજો કર્યો હતો. હાલમાં યુક્રેન ડોનબાસના લગભગ 14.5% ભાગ પર નિયંત્રણ રાખે છે.
અમેરિકાના પ્રસ્તાવમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે યુક્રેનની સાર્વભૌમત્વનું સંપૂર્ણ સન્માન કરવામાં આવશે અને રશિયા યુક્રેન કે નાટો દેશો પર હુમલો કરશે નહીં. યુક્રેનને ઘણી સુરક્ષા ગેરંટી પણ આપવામાં આવશે. યુક્રેનિયન સેનાને મહત્તમ 600,000 સૈનિકો સુધી મર્યાદિત રાખવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. પ્રસ્તાવમાં એ પણ ઉલ્લેખ છે કે પોલેન્ડમાં યુરોપિયન ફાઇટર જેટ તૈનાત કરવામાં આવશે.
આ પ્રસ્તાવમાં એક રસપ્રદ શરત એ છે કે યુક્રેનને આપવામાં આવેલી કોઈપણ સુરક્ષા ગેરંટીના બદલામાં અમેરિકા “વળતર કલમ” લાદશે. આનો અર્થ એ છે કે જો યુક્રેન ક્યારેય રશિયા પર હુમલો કરે છે, તો તેની સુરક્ષા ગેરંટી આપમેળે સમાપ્ત થઈ જશે. તેવી જ રીતે જો યુક્રેન મોસ્કો અથવા સેન્ટ પીટર્સબર્ગ પર મિસાઇલ હુમલો કરે છે તો સુરક્ષા ગેરંટી અમાન્ય ગણવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો: રિસિન ઝેર આતંકી હુમલાના કાવતરાખોરો વાંચી રહ્યા હતા ‘ગુમનામ કેવી રીતે રહેવું’, ATS તપાસમાં ખુલ્યા રાજ
અમેરિકાએ યુક્રેનના પુનઃનિર્માણ માટે “યુક્રેન વિકાસ ભંડોળ” સ્થાપવાનું પણ સૂચન કર્યું છે, જેથી તેના યુદ્ધ પછીના વિકાસમાં મદદ મળી શકે.
નિષ્ણાતો માને છે કે આ યુએસ દરખાસ્ત રશિયાની તરફેણમાં ભારે પક્ષપાતી લાગે છે, જેના કારણે યુક્રેન તેની સાથે સંમત થવાની શક્યતા ઓછી છે. રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીએ પણ આ અંગે ખુલ્લેઆમ ટિપ્પણી કરી નથી, પરંતુ તેમણે ચોક્કસપણે કહ્યું છે કે તેઓ યુદ્ધનો અંત લાવવા માંગે છે. યુક્રેને સતત કહ્યું છે કે તે શાંતિ ઇચ્છે છે પરંતુ એવી જે ભવિષ્યમાં તેના દેશ સામે કોઈ આક્રમણ ના થાય તેની ખાતરી કરે.
ઝેલેન્સકીએ એમ પણ કહ્યું છે કે વર્તમાન દરખાસ્ત જો સ્વીકારવામાં આવે તો યુક્રેન માટે વિનાશની આગાહી કરી શકે છે. યુરોપિયન નેતાઓ પણ આ પ્રસ્તાવ સાથે અસંમત હોય તેવું લાગે છે અને હજુ પણ યુક્રેનને મજબૂત સમર્થન આપી રહ્યા છે. પરિણામે એવું માનવામાં આવે છે કે રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો પ્રસ્તાવ વ્યવહારિક દ્રષ્ટિએ સફળ થવાની શક્યતા ઓછી છે. વિશ્લેષકો એમ પણ કહે છે કે જો યુક્રેન દબાણ હેઠળ આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારે છે તો તેને રાજકીય નુકસાન થઈ શકે છે કારણ કે અહીં મુદ્દો યુક્રેનની સાર્વભૌમત્વ અને તેના લોકોના ગૌરવ સાથે સંબંધિત છે.
