Maharashtra Election: મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડમાં મતગણતરી ચાલુ છે. જોકે અત્યાર સુધીમાં જે પણ વલણો સામે આવ્યા છે. તેના મતે મહારાષ્ટ્રમાં મહાગઠબંધનની સરકાર બનવા જઈ રહી છે. જેની કમાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસના હાથમાં હોઈ શકે છે. કારણ કે ભાજપ રાજ્યમાં સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી આવી છે. ઝારખંડની વાત કરીએ તો હેમંત સોરેનના નેતૃત્વમાં જેએમએમ-કોંગ્રેસ ગઠબંધન આગળ છે.
મહારાષ્ટ્રમાં 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં મહાયુતિને મોટો ઝટકો લાગ્યો હતો. લોકસભાની 48 બેઠકોમાંથી મહાયુતિએ 17 બેઠકો જીતી હતી. જ્યારે વિપક્ષી ગઠબંધન મહાવિકાસ અઘાડીએ 30 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે રાજ્યમાં 28 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી પરંતુ 9 બેઠકો જીતી હતી. જ્યારે કોંગ્રેસે 27 બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા, તે 13 બેઠકો પર સફળ રહી હતી પરંતુ મહારાષ્ટ્રમાં વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પવન ભાજપ તરફ વળ્યો છે.
મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી માત્ર કોંગ્રેસ અને ભાજપ માટે જ નહીં પરંતુ શિવસેના અને એનસીપી માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. શિવસેના અને એનસીપી બંનેમાં ભાગલા પડી ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં આ જીતે લગભગ નક્કી કરી લીધું કે અસલી શિવસેના અને એનસીપી કોણ હશે. કારણ કે આ અંગે બંને જૂથો પોતપોતાના દાવા મજબૂત કરશે. મહાયુતિની આ જીતથી એક વાત સ્પષ્ટ છે કે ઉદ્ધવ ઠાકરે અને શરદ પવારના પડકારો વધશે. કારણ કે તેમને જનતાની સામે પોતાની જાતને જાળવી રાખવા માટે મંથન કરવું પડશે.
આ પણ વાંચો: શું છે મારી લાડલી બહેન યોજના, જેણે મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં મહાયુતિની જીતમાં નિભાવી મહત્ત્વની ભૂમિકા
બીજો મહત્વનો મુદ્દો એ છે કે મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપની આ મોટી જીત હિન્દુત્વની રાજનીતિ પર બાળાસાહેબ ઠાકરેના પરિવારના દાવાને નબળો પાડશે અને રાજ્યમાં હિન્દુત્વની રાજનીતિ પર શિવસેના સાથે સમાન હરીફાઈ નહીં થાય.
બીજો મુખ્ય મુદ્દો એ છે કે મુંબઈ દેશની આર્થિક રાજધાની ગણાય છે. આવી સ્થિતિમાં મહાયુતિ સરકારની રચના અને તેની કમાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસના હાથમાં હોવાથી ભાજપને ઘણો ફાયદો થશે. ત્યાં જ મહારાષ્ટ્રની હાર કોંગ્રેસ માટે કોઈ મોટા આંચકાથી ઓછી નથી, કારણ કે તાજેતરમાં જ તેને હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણીમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
લોકસભા ચૂંટણીની વાત કરીએ તો ભાજપે 240 સીટો જીતી હતી અને તેના નેતૃત્વમાં એનડીએની સરકાર બની હતી. જો કે એનડીએએ સર્વસંમતિથી નરેન્દ્ર મોદીને પોતાના નેતા તરીકે પસંદ કર્યા અને મોદી ત્રીજી વખત દેશના વડાપ્રધાન બન્યા.
એક્સપર્ટનું માનવું છે કે લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામને ભાજપ અને નરેન્દ્ર મોદી માટે ફટકા તરીકે જોવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે તેનાથી એનડીએના ઘટકોનું મહત્વ વધી ગયું હતું. જેના પરથી એક વાત સ્પષ્ટ હતી કે પીએમ મોદી તેમના પ્રથમ બે કાર્યકાળની જેમ નિર્ણયો લેવાથી દૂર રહેશે.
આ અગાઉ 2014 અને 2019માં ભાજપે કેન્દ્રમાં પોતાના દમ પર સરકાર બનાવી હતી. આ વખતે બહુમતી ન મળવાને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઘટતી લોકપ્રિયતા સાથે જોડવામાં આવી હતી પરંતુ હરિયાણામાં જીત, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સારા પ્રદર્શન બાદ મહારાષ્ટ્રની જીતે ફરી એકવાર મોદીની લોકપ્રિયતા પરના પ્રશ્નાર્થ ચિન્હનો અંત લાવી દીધો છે. આવામાં એમ કહી શકાય કે વડાપ્રધાનની લોકપ્રિયતા યથાવત્ રહી છે. જેનું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ હરિયાણા પછી મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી છે.
આ પણ વાંચો: હેમંત સોરેને પત્ની કલ્પનાને આપ્યો જીતનો શ્રેય, X પર ફોટો શેર કરીને કહી ખાસ વાત
E
અહીં ઝારખંડનો પણ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે. એવું કહેવાય છે કે મહારાષ્ટ્રની સરખામણીમાં ઝારખંડની રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે એટલી હાજરી નથી જેટલી મહારાષ્ટ્રની છે. કારણ કે ભારત ઝારખંડમાં જેએમએમના નેતૃત્વમાં ગઠબંધન સરકાર બનાવવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે પરંતુ મહારાષ્ટ્રની સરખામણીમાં ઝારખંડમાં રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં બહુ ઓછી દખલગીરી છે. ઝારખંડ બહુ નાનું રાજ્ય છે.
મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપની આ જીત સાથે એનડીએમાં પાર્ટીનું વર્ચસ્વ વધુ મજબૂત થશે અને સાથી પક્ષોનો પ્રભાવ હવે નબળો પડતો જણાશે. કારણ કે બિહારમાં આવતા વર્ષે વિધાનસભાની ચૂંટણી છે અને અહીં પણ ભાજપ નીતીશ કુમાર સાથે સીટોની વહેંચણીમાં પોતાની ઈચ્છા મુજબ સોદો કરી શકે છે.
જો કે કેન્દ્રમાં મોદી સરકાર નીતિશ કુમાર અને ચંદ્રાબાબુ નાયડુના સમર્થનથી ચાલી રહી છે પરંતુ લોકસભા ચૂંટણી બાદ ભાજપની સતત જીતથી સમીકરણ બદલાશે. આવી સ્થિતિમાં નીતીશ કુમાર અને ચંદ્રબાબુ નાયડુ મોદી સરકાર સાથે વધુ તોલમોત કરી શકશે નહીં.
વડાપ્રધાન મોદી હવે વધુ મજબૂત બનશે
હરિયાણામાં છેલ્લા દસ વર્ષથી ભાજપની સરકાર હતી અને તે સતત ત્રીજી વખત જીતી હતી. રાજ્યમાં 10 વર્ષ સુધી સત્તા વિરોધી લહેર અને સરકાર વિરોધી અનેક ચળવળો ચાલી રહી હોવા છતાં ભાજપ ત્રીજી વખત સત્તામાં આવ્યું. ભાજપનું મજબુત થવું માત્ર વિપક્ષી પાર્ટીઓ માટે જ નિરાશાજનક નથી પરંતુ એનડીએના સાથી પક્ષો માટે પણ સારી સ્થિતિ રહેશે નહીં.
મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપે સૌથી વધુ 149 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી. મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ ભાજપે મોદીની લોકપ્રિયતા અને નીતિઓના આધારે ચૂંટણી લડી હતી. આવી સ્થિતિમાં મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપની જીતને મોદીની જીત ગણાવવામાં આવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપની અંદર મોદીની સ્થિતિ વધુ મજબૂત બનશે કારણ કે લોકસભા ચૂંટણી બાદ મોદીની લોકપ્રિયતા પર સવાલો ઉઠી રહ્યા હતા.
ત્યાં જ મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામ કોંગ્રેસ માટે ખૂબ જ નિરાશાજનક છે કારણ કે લોકસભા ચૂંટણીમાં 99 બેઠકો જીત્યા પછી પાર્ટીને જે નવી ઊર્જા મળી હતી ત્યાં અટકવાની સ્થિતિ આવશે. પાર્ટીએ તેની ભાવિ રણનીતિ પર પુનર્વિચાર કરવો પડશે અને લોકો રાહુલ ગાંધી અને કોંગ્રેસના નેતૃત્વ પર પણ સવાલ ઉઠાવશે. લોકો રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વ પર સવાલ ઉઠાવશે.
આ પણ વાંચો: મહારાષ્ટ્રની જીત પર PM નરેન્દ્ર મોદીનું પહેલું નિવેદન, કહ્યું- હું લોકોને ખાતરી આપું છું…
જોકે તમામ પક્ષોએ મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી એકસાથે લડી હોવાથી કોઈ એક વ્યક્તિ પર દોષનો ટોપલો ઢોળવો મુશ્કેલ બની શકે છે. દિલ્હીમાં અઢી મહિના પછી જ વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. ફેબ્રુઆરી 2025માં યોજાનારી આ ચૂંટણીમાં ત્રણ મુખ્ય પક્ષો ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટી વચ્ચે કોઈ ગઠબંધન થયું ન હતું અને આ ગઠબંધન દિલ્હીમાં પણ થવાનું નથી.
મહારાષ્ટ્રની ચૂંટણીમાં મહાયુતિની જીતમાં મોટી ભૂમિકા ભજવનાર માઝી લડકી બહુ યોજના શું છે?
મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોની અસર દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણી પર પડી શકે છે. જો કે દિલ્હીમાં આમ આદમી પાર્ટી મજબૂત છે અને તેની સરખામણી અન્ય રાજ્યો સાથે થઈ શકે તેમ નથી.
હિંદુત્વની રાજનીતિની જીત
મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન ‘બટેંગે તો કટેંગે’ સૂત્રની ખૂબ ચર્ચા થઈ હતી. યુપીના સીએમ યોગીએ મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભામાં ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન આ સ્લોગનનો વ્યાપક ઉપયોગ કર્યો હતો. એવું માનવામાં આવતું હતું કે આ સૂત્ર હિન્દુ સમુદાયની વિવિધ જાતિઓને એક કરવાનું હતું.
જ્યારે આ સૂત્રને લઈને વિવાદ ઊભો થયો ત્યારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન ‘જો આપણે એક થઈએ તો સલામત છીએ’ સૂત્ર સાથે આવ્યા હતા. આ નારાને હિન્દુ સમુદાયને એક કરવાના દૃષ્ટિકોણથી પણ જોવામાં આવ્યો હતો. મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપે પુરો પ્રયાસ કર્યો હતો કે આ ચૂંટણીઓ જાતિના આધારે વિભાજિત ન થાય. ઝારખંડમાં ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપે કથિત બાંગ્લાદેશી ઘૂસણખોરોનો મુદ્દો જોરદાર રીતે ઉઠાવ્યો હતો.
