મરીન નેશનલ પાર્ક દરિયાઇ જીવ સૃષ્ટિનો અદ્ભૂત નજારો, તમને કરી દેશે મંત્રમુગ્ધ

Marine National Park, Jamnagar: દરિયાની અંદર નેશનલ પાર્ક અથવા મરીન નેશનલ પાર્ક! સાંભળવામાં થોડું અજીબ લાગી શકે છે. પરંતુ જો નેશનલ પાર્કની વાત કરવામાં આવે તો લીલા જંગલોની તસવીર આપના માનસ પર ઉભરી આવે છે. જ્યાં હરણ, જંગલી ભેંસ, હાથી, ભાલુ અને વાઘ, સિહં કોઈ પણ પ્રકારના ડર વિના વિચરતા હોય છે. પરંતુ જો અમે તમને જણાવીએ કે કેટલાક પાર્ક પાણીની અંદર પણ છે તો શું તમને આશ્ચર્ય થશે. જી હા ભારતમાં ઘણા એવા વિશેષ નેશનલ પાર્ક છે જે પાણીની અંદર છે. (તસવીર: IE Gujarati)

કચ્છની ખાડીમાં મરીન નેશનલ પાર્ક ભારતનું સૌ પ્રથમ દરિયાઈ પાર્ક છે. જે 1980માં સ્થાપવામાં આવ્યું હતું. આ પાર્કમાં માછલીઓની વિવધ પ્રજાતિઓ અને દુર્લભ દરિયાઈ જીવો મળી આવે છે. અહીં સાફ પાણીમાં તમને શાર્ક, દરિયાઈ કાચબા અને દરિયાઈ ઘોડા જેવા જીવ જોવા મળશે. (તસવીર: IE Gujarati)

મરીન નેશનલ પાર્ક સ્થિત જીવ સૃષ્ટિ અંગે વિગત આપતાં આરએફઓ પી બી કરમોર જણાવે છે કે, મરીન નેશનલ પાર્કમાં અનેક દરિયાઇ જીવ જોવા મળે છે. ઠંડી અને ગરમીની સિઝન પ્રમાણે અહીં વિવિધ જીવ દરિયા કિનારે આવે છે જે પર્યયકોને જોવા મળે છે. પર્યટકોની સુવિધા માટે અહીં 35 જેટલા ગાઇડ પણ છે. જે ગુજરાતી, હિન્દી અને અંગ્રેજી સહિત વિવિધ ભાષા જાણે છે જેથી પર્યટકોને સારી રીતે જાણકારી મળી શકે છે.

ભારતનું પ્રથમ દરિયાઈ વન્યજીવ અભ્યારણ અને પ્રથમ દરિયાનું રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન ક્રમશ 1980 અને 1982 માં કચ્છની ખાડીમાં બનાવાયું હતું. જે પ્રાકૃતિક દુનિયાની સાથે વાતચીત કરવા માટે સરકારી ચેતનાની એક મોટી છલાંગ હતી. આ અભ્યારણ 458 વર્ગ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું છે, જેમાં પાર્ક 163 કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું છે. આ જામનગર જિલ્લાના ઉત્તરી તટ અને કચ્છના દક્ષિણી તટની સાથે 42 ઉષ્ણકટિબંધીય દ્વીપોનો એક દ્વીપ સમૂહ છે. (તસવીર: IE Gujarati)

આ અભ્યારણ જ્વારના ઓછામાં ઓછા અને વધુમાં વધુ સ્તરો વચ્ચે આંતરજ્વારીય ક્ષેત્રમાં સ્થિત છે. જે ઉચ્ચ જ્વારમાં પાણીની નીચે રહે છે અને ઓછા જ્વાર દરમિયાન સામે આવે છે. આ આપણને દરિયાઈ આવાસોની સૌથી સમૃદ્ધ વિવિધતાને જોવાની તક આપે છે. જેમાં ખારા ઘાસના મેદાનો, ભેજવાળા વિસ્તારો, ખડકાળ કિનારાઓ, કાદવની ખાડીઓ, નદીમુખો, રેતાળ કિનારાઓ, પરવાળાના ખડકો અને મેન્ગ્રોવ્સનો સમાવેશ થાય છે. 2004 માં સુનામી દરમિયાન થોડા વિસ્તારો કે જે હજુ પણ સુરક્ષિત હતા અને અખંડ મેન્ગ્રોવ જંગલો હતા તે નાટ્યાત્મક રીતે સ્પષ્ટ કરે છે કે ખુલ્લા અને અસુરક્ષિત વિસ્તારોની તુલનામાં આ કેટલું મહત્વપૂર્ણ છે. (તસવીર: IE Gujarati)

કેટલાક શ્રેષ્ઠ કોરલ રીફ ફ્રિંજ દ્રીપ પિરોટન, નારલા, અઝાદ અને પોસિટારામાં મળી આવે છે, જે મોટા ભાગે ગુજરાતીએ માટે પણ આશ્ચર્યની વાત હોય છે. અહીં 52 કોરલ પ્રજાતઓ હોય છે, જેમાં 42 કઠોર અને 10 નરમ છે. કોરલ લાખો રંગીન જાનવરોથી બનેલ હોય છે જેને પોલીપ્સ કહેવામાં આવે છે. જે શેવાળ અને અન્ય પાંદડાઓ દ્વારા વિભિન્ન પ્રકારના આકર્ષક આકાર અને સંરચનાઓની સાથે બનેલ હોય છે. (તસવીર: IE Gujarati)

અહીં મેન્ગ્રોવ્સની 7 પ્રજાતિઓ છે, જે ખારા અને તાજા પાણીની વ્યવસ્થા વચ્ચે સંતુલન જાળવવા અને કિનારાને ધોવાણથી બચાવવા જેવા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે. મેન્ગ્રોવ વૃક્ષોને તેમના અનન્ય મૂળ દ્વારા ઓળખી શકાય છે, જે કાદવ અને પાણીની બહાર ઉગે છે. (તસવીર: IE Gujarati)

નીચી ભરતી વખતે છીછરા પાણીમાં ચાલવાથી તમે વિશાળ દરિયાઈ એનિમોન્સ, ફૂલો જેવા પ્રાણીઓ અને તેની નીચે ઝીંગા પણ જોશો. અહીં 40 થી વધુ જળચરોની પ્રજાતિઓ, સ્ટારફિશ, જેમાંથી કેટલીકને સ્પર્શ કરવામાં આવે ત્યારે તેમના હાથ છોડી દેવાની ભયાનક ક્ષમતા હોય છે, દરિયાઈ કાકડીઓ, એક પ્રાણી જે શિકારીઓને વિચલિત કરવા માટે તેના શરીરના ભાગોને ખેંચે છે, ઓક્ટોપસ જે પોતાને છદ્માવે છે, પફર માછલી જે આત્મરક્ષા માટે ફૂલી જાય છે અને અચાનક બહાર નીકળી જાય છે. અહીં ડોલ્ફિન જે ક્યારેક દૂરના પાણીમાં દેખાય છે. (તસવીર: jamnagar.nic.in)

ગુજરાતના દરિયા કિનારાના ગ્રીન સી ટર્ટલ અને અન્ય દરિયાઈ કાચબાના સંવર્ધન માટે યોગ્ય છે. આ વિસ્તારનો ઊંડો સમુદ્ર પ્લાન્કટોન ખાતી વ્હેલ શાર્કનું ઘર છે, જેને વિશ્વની સૌથી મોટી માછલી ગણવામાં આવે છે, જે હવે જોખમમાં છે કારણ કે તેના માંસ અને કોમલાસ્થિ તેલ માટે તેને મારી નાખવામાં આવે છે. (તસવીર: gujarattourism)

કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી મરિન નેશનલ પાર્ક 350 કિમી દૂર આવેલું છે. જ્યાં પહોંચવા માટે તમે તમે અમદાવાદ એરપોર્ટથી જામનગર પહોંચી શકો છો અને ત્યાંથી પ્રાયવેટ વ્હીકલમાં આગળ જઈ શકો છો. નરાલા સુધી પહોંચવાનો શ્રેષ્ઠ રસ્તો જામનગરથી છે. જે 56 કિલોમીટર દૂર છે. ત્યાં જવા માટે અને પરત આવવા માટે કાર ભાડે લેવી એક સારો વિકલ્પ છે. (તસવીર: IE Gujarati)