ક્રિકેટ કે રાષ્ટ્ર હિત? મેદાન પર તાળીઓ વિરુદ્ધ શહીદોના બલિદાન, એશિયા કપમાં ભારત-પાકિસ્તાન મેચ પર ઉઠતા સવાલો

એશિયા કપ 2025 ની જાહેરાત થઈ ત્યારથી ભારતમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો માંગ કરી રહ્યા છે કે પાકિસ્તાન સાથે મેચ કોઈપણ પ્લેટફોર્મ પર ન રમવી જોઈએ. ભારત-પાકિસ્તાન મેચને લઈને #BoycottIndVsPak અને #RespectForMartyrs જેવા હેશટેગ્સ સોશિયલ મીડિયા પર સતત ટ્રેન્ડ કરી રહ્યા છે. ભૂતપૂર્વ ખેલાડીઓ અને રાજકીય નેતાઓએ પણ આ મુદ્દા પર પોતાના મંતવ્યો આપ્યા છે, જેના કારણે વિવાદ વધુ ઘેરો બન્યો છે.

સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર ચાહકોનો ગુસ્સો સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. ઘણા લોકો કહે છે કે જો ભારતીય ટીમ પાકિસ્તાન સાથે મેચ રમે છે, તો તે આતંકવાદ સામે દેશનો સંયુક્ત અવાજ નબળો પાડશે. ત્યાં જ કેટલાક દલીલ કરે છે કે ખેલાડીઓએ રાજકારણથી દૂર રહેવું જોઈએ અને રમતને રમત તરીકે જોવી જોઈએ. આ બે મંતવ્યો વચ્ચે બહિષ્કારની માંગ વધી રહી છે.

લોકો માને છે કે આતંકવાદનું આશ્રયસ્થાન એવા દેશ સાથે રમતગમત સંબંધો જાળવવા એ શહીદોની શહાદતના અપમાનથી ઓછું નથી. આમ છતાં ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI) એ સરકારનો હવાલો આપીને ભારત-પાકિસ્તાન મેચને લીલી ઝંડી આપી, જ્યારે સરકારે ઓલિમ્પિક ચાર્ટરનો હવાલો આપ્યો. આ પગલું કરોડો ભારતીયોની લાગણીઓને અવગણવા જેવું છે. રમતગમતનો હેતુ ભાઈચારો અને સંવાદિતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે, પરંતુ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ક્રિકેટ હવે રમતથી ઘણું આગળ વધીને રાજકીય અને ભાવનાત્મક યુદ્ધ બની ગયું છે.

આતંકવાદ અને સુરક્ષા સંકટ

ભારત દાયકાઓથી પાકિસ્તાન પ્રાયોજિત આતંકવાદનો ભોગ રહ્યું છે. સંસદ પર હુમલો, 26/11 મુંબઈ હુમલો અને પુલવામા હુમલો જેવી પીડાદાયક ઘટનાઓ હજુ પણ તાજી છે. આ હુમલાઓમાં સેંકડો નિર્દોષ લોકો અને સુરક્ષા કર્મચારીઓએ પોતાના જીવ ગુમાવ્યા છે. આવામાં પાકિસ્તાન સાથે રમતગમત સંબંધો જાળવી રાખવા એ શહીદોના બલિદાનનું અપમાન લાગે છે. જ્યારે આપણા સૈનિકો સરહદ પર પોતાનો જીવ જોખમમાં મૂકી રહ્યા હોય, ત્યારે સ્ટેડિયમમાં તાળીઓના ગડગડાટ વચ્ચે પાકિસ્તાન સાથે મેચ રમવી કોઈપણ રીતે વાજબી ઠેરવી શકાય નહીં.

આંતરરાષ્ટ્રીય ઉદાહરણો

રાજકીય અને માનવતાવાદી કારણોસર રમતગમતની દુનિયામાં બહિષ્કારના ઘણા ઉદાહરણો છે. દક્ષિણ આફ્રિકાને તેની રંગભેદ નીતિને કારણે 1970 થી 1991 સુધી આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યું હતું. તાજેતરમાં યુક્રેન યુદ્ધને કારણે રશિયા પર ઘણી વૈશ્વિક રમતગમત સ્પર્ધાઓમાંથી પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આનો અર્થ એ છે કે રમતગમતની દુનિયા પણ માને છે કે જ્યાં સુધી કોઈ દેશ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અને મૂલ્યોનું પાલન ન કરે ત્યાં સુધી તેની સાથે રમતગમતના સંબંધો રાખવા યોગ્ય નથી.

આ પણ વાંચો: ભારત-પાક મેચનો બોયકોટ કરો, ટીવી ચાલું ના કરો, પહેલગામ આતંકી હુમલામાં માર્યા ગયેલા શુભમ દ્વિવેદીની પત્નીની અપીલ

ધ્યાન રાખો કે ભારતે અગાઉ એશિયા કપમાં રમવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. શ્રીલંકા સાથેના તણાવપૂર્ણ ક્રિકેટ સંબંધોને કારણે ભારતે 1986 ની ટુર્નામેન્ટનો બહિષ્કાર કર્યો હતો. તાજેતરમાં લેજેન્ડ્સ લીગ ક્રિકેટમાં, ઇન્ડિયા લેજેન્ડ્સે પાકિસ્તાન સાથે રમવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો હતો, કારણ કે પડોશી દેશની ટીમ શાહિદ આફ્રિદીના નેતૃત્વમાં હતી, જે ભારત સામે આગ ઓકતો હતો. આ ઘટનાઓ દર્શાવે છે કે માત્ર જનતા જ નહીં પરંતુ ખેલાડીઓ પણ માને છે કે કોઈપણ પ્લેટફોર્મ પર પાકિસ્તાન સાથે રમવું યોગ્ય નથી.

રમતગમતનો રાજકીય ઉપયોગ

ભારત-પાકિસ્તાન મેચ હંમેશા રમતગમતની ભાવનામાં જોવા મળતી નથી. પાકિસ્તાનમાં ભારત પરની દરેક જીતને ‘રાજકીય જીત’ અને ‘જેહાદ જેવી સિદ્ધિ’ તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે. ત્યાંના મીડિયા અને સરકાર તેને યુદ્ધમાં ફેરવે છે. આનાથી બંને દેશો વચ્ચે નફરત વધુ ઘેરી બને છે. જો રમતગમતનો ઉદ્દેશ્ય શાંતિ અને સંવાદ હોય તો પાકિસ્તાન સાથે તે બિલકુલ શક્ય લાગતું નથી.

રાષ્ટ્રીય સન્માન વિરુદ્ધ આર્થિક લાભ

એ સાચું છે કે ભારત-પાકિસ્તાન મેચ પ્રસારણકર્તાઓ અને આયોજકો માટે સોનાની ખાણ સાબિત થાય છે. ફક્ત આ એક મેચમાં અબજો રૂપિયાની જાહેરાત આવક દાવ પર લગાવવામાં આવે છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે શું આપણે આર્થિક લાભ માટે આપણા રાષ્ટ્રીય સન્માન અને સુરક્ષાના મુદ્દાઓને અવગણી શકીએ? દેશનું ગૌરવ અને શહીદોનું બલિદાન પૈસા કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ છે.

ભારતનું વલણ અને ભવિષ્ય

ભારતે 2012 થી પાકિસ્તાન સાથે કોઈ દ્વિપક્ષીય ક્રિકેટ શ્રેણી રમી નથી. બંને ટીમો ફક્ત ICC ટુર્નામેન્ટ અથવા એશિયા કપ જેવી સ્પર્ધાઓમાં જ એકબીજાનો સામનો કરે છે. ભવિષ્યમાં આ વલણ મજબૂત બનવું જોઈએ. જો ભારત નિશ્ચિતપણે કહે છે કે તે કોઈપણ પ્લેટફોર્મ પર પાકિસ્તાન સાથે મેદાન શેર કરશે નહીં, તો તે માત્ર એક મજબૂત સંદેશ મોકલશે નહીં પરંતુ આતંકવાદ સામે વૈશ્વિક મોરચાને પણ મજબૂત બનાવશે.

આ પણ વાંચો: મહેસાણા નજીક આવેલા ખાતર પ્લાન્ટમાં ભીષણ આગ, 2 કામદારોના મોત; બે ઘાયલ

જો સૈનિકો પણ આવું કહેવા લાગે તો…

ઘણીવાર એવી દલીલ કરવામાં આવે છે કે રમતવીરો અને કલાકારોને સરહદોથી બંધાયેલા ન હોવા જોઈએ, કારણ કે તેમનો ઉદ્દેશ્ય રમતગમત અને કલા દ્વારા લોકોને જોડવાનો છે, પરંતુ જો દેશની સેના પણ આ જ દલીલ અપનાવે તો શું થશે? શું સૈનિકો એમ કહી શકે છે કે તેમને પણ બીજા દેશના સૈનિકો સાથે કોઈ વ્યક્તિગત દુશ્મનાવટ નથી, તેથી તેમણે સરહદ પર લડાઈ ન કરવી જોઈએ અને પોતાનો જીવ ગુમાવવો જોઈએ નહીં? વાસ્તવિકતા એ છે કે સેના રાષ્ટ્રીય હિતમાં દરેક બલિદાન આપે છે. આવામાં કલાકારો અને ખેલાડીઓએ પણ સમજવું જોઈએ કે તેમનું આચરણ ફક્ત વ્યક્તિગત નથી પરંતુ રાષ્ટ્રીય ગૌરવ સાથે સંબંધિત છે.

કહેવાનો અર્થ એ છે કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે રમતગમત સંબંધોનો પ્રશ્ન ફક્ત ક્રિકેટ પૂરતો મર્યાદિત નથી. તે દેશની સુરક્ષા, શહીદોની શહાદત અને રાષ્ટ્રીય આત્મસન્માન સાથે જોડાયેલો પ્રશ્ન છે. રમતગમતને શાંતિનું પ્રતીક કહેવામાં આવે છે, પરંતુ જ્યારે તે જ રમત નફરત, તણાવ અને રાજકીય ષડયંત્રનું પ્લેટફોર્મ બની જાય છે, ત્યારે તેનાથી દૂર રહેવું જ સમજદારીભર્યું છે. પાકિસ્તાનનો સામનો ત્યારે જ થવો જોઈએ જ્યારે તે આતંકવાદ અને નફરતની રાજનીતિ છોડીને સભ્યતા અને શાંતિના માર્ગ પર આવે.