પરવાળાના ખડકો એ અનિવાર્યપણે માત્ર મોટા ચૂનાના પત્થરોની રચનાઓ છે જે હજારો નાના કોરલ જીવો દ્વારા બનાવવામાં આવે છે જેને પોલિપ્સ કહેવાય છે. તેઓ 100 થી વધુ દેશોમાં જોવા મળે છે, અને પિના કોલાડાની જેમ, તેઓ ઉષ્ણકટિબંધીય વિસ્તારોમાં છે. પરંતુ તેઓ વધુ સ્વસ્થ દેખાતા નથી.
ક્લાઈમેટ ચેન્જના કારણે સમુદ્રના તાપમાનમાં વધારો એ કોરલ બ્લીચિંગની ઘટનાઓનું મુખ્ય કારણ છે. તે ત્યારે છે જ્યારે ખડકો તેમના કલર માટે જવાબદાર સહજીવન શેવાળને બહાર કાઢે છે. જો તે લાંબા સમય સુધી થાય છે, તો કોરલ આખરે મરી થાય છે.
છેલ્લા ત્રણ દાયકામાં ગ્રહે તેના લગભગ અડધા છીછરા પાણીના કોરલને ગુમાવી ચૂક્યો છે. અને વર્તમાન દરે, તેમાંથી 90% સુધી સદીના મધ્ય સુધીમાં અદૃશ્ય થઈ જશે.તે ખરેખર એક મોટી ડીલ છે.
ખડકો શેના માટે સારા છે?
ચાલો પૂર પ્રોટેકશનની શરૂઆત કરીએ. વિશ્વભરના લગભગ 200 મિલિયન લોકો તેમના દરિયાકાંઠાના સમુદાયોને તોફાન અને મોજાઓથી બચાવવા માટે ખડકો પર આધાર રાખે છે. તેમાંથી ઘણા લોકો યુએસમાં રહે છે.
કોરલ રીફ નીચા ક્રેસ્ટેડ બ્રેકવોટરની જેમ કામ કરે છે અને 97% વેવ એનર્જીને શોષી લે છે. આ દરિયાકાંઠાના પૂર અને ધોવાણને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે.
યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ જીઓલોજિકલ સર્વે મુજબ, ફ્લોરિડા, હવાઈ અને પ્યુર્ટો રિકો જેવા વિસ્તારોમાં ખડકો દર વર્ષે $1.8 બિલિયનના નુકસાનને ટાળવામાં મદદ કરે છે. અને જો તે ખડકો માત્ર 1 મીટરની ઊંચાઈ ગુમાવે છે, તો $5 બિલિયનની સંપત્તિ અને આર્થિક નુકસાન થઇ શકે છે.
દરિયાકાંઠાના પૂર વધારે થવાની આગાહી સાથે, ખડકો વધુ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.”પરંતુ તે ફક્ત એવા લોકો માટે જ સંબંધિત છે જેઓ દરિયા કિનારે રહે છે.”
દરિયાકાંઠાના સંરક્ષણ એ એકમાત્ર નથી જે ખડકો કરે આપણા માટે છે.
ખડકો બીજું શું કરે છે?
પરવાળાના ખડકો પૃથ્વીની સપાટીના 0.5% કરતા ઓછા ભાગને આવરી લે છે, પરંતુ તે તમામ દરિયાઈ પ્રજાતિઓમાં લગભગ 25% રહે છે. દરિયાના વરસાદી જંગલો જેવા પરંતુ સાપ વિનાના હોય છે, પરંતુ ત્યાં કેટલાક સાપ હોઈ શકે છે.
જૈવવિવિધતા સાથે તે વધુ સારું છે. તે ગ્રહોની સ્થિતિસ્થાપકતા પ્રદાન કરે છે, સંભવિત વૈજ્ઞાનિક શોધોનો વિશાળ સંસાધન, અને લાખો વર્ષોના ઉત્ક્રાંતિનું પરિણામ છે. જૈવવિવિધતા એક સ્વસ્થ જીવન અને સામાજિક સુખાકારીને આધાર આપે છે.
પરવાળાના ખડકો વિશે આપણે જે જાણીએ છીએ તે લગભગ બધું જ આપણા કિનારાની નજીકના લોકો પર આધારિત છે, પરંતુ તેમાંના મોટા ભાગના દૂરના, એટલે કે ઉજ્જડ સમુદ્રના તટપ્રદેશમાં જૈવવિવિધ હોટસ્પોટ્સ છે, જ્યાં તેઓ ફૂડ બાઉલ, આરામ સ્ટોપ અને સફરમાં ક્રિટર માટે નેવિગેશન વેપોઇન્ટ તરીકે કામ કરે છે. આ વિવિધતા સુખદ મૂલ્યનો ખજાનો છે.
આ ખડકોના વિનાશ થવા દેવોએ એલેક્ઝાન્ડ્રિયાની મહાન પુસ્તકાલયને બાળી નાખવા જેવું છે. આપણને જાણ પણ નહિ હોય કે આપણે શું ગુમાવ્યું છે.
તે શા માટે મહત્વ ધરાવે છે?
આધુનિક દવાઓની મોટી સંખ્યામાં દવાઓ કુદરતી સ્ત્રોતોમાંથી મેળવવામાં આવે છે. અને અત્યાર સુધી, તેમાંથી મોટાભાગના જમીન સજીવોમાંથી આવે છે.
પરંતુ 80% જીવન પાણીની નીચે છે તે જોતાં, સંશોધકો આવતીકાલની ફાર્માસ્યુટિકલ્સ બનાવવા માટે નવા કેમિકલ્સ અને ઉત્સેચકોની જરૂરિયાતને સંતોષવા માટે વધુને વધુ દરિયાઈ જીવોની શોધ કરી રહ્યા છે. કેટલાક અનુમાન દ્વારા જાણવા મળ્યું છે કે સમુદ્રમાં નવી દવા શોધવાની સંભાવનાઓ, ખાસ કરીને પરવાળાના ખડકોમાં, જમીન પરની દવા શોધવા કરતાં સેંકડો ગણી વધારે છે.
બીજું જણાવીએ તો માણસો વર્ષમાં લગભગ 150 મિલિયન ટન સીફૂડ ખાય છે અને આ માછલીઓને ક્યાંક પ્રજનન કરવું પડે છે. પરવાળાના ખડકો ગ્રૂપર અને સ્નેપર, તેમજ લોબસ્ટર જેવા અપૃષ્ઠવંશી પ્રાણીઓ માટે વ્યાપારી રીતે મહત્વની કેટલીક માછલીઓ માટે નર્સરી ગ્રાઉન્ડ તરીકે આશ્રય અને કાર્ય કરે છે.
આ પણ વાંચો: ગ્રીસ ટ્રેન એક્સીડેન્ટ: બે ટ્રેન વચ્ચે ભયાનક અથડામણ, 32 લોકોના મોત અને 100થી વધુ ઘાયલ
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશનની આવશ્યક દવાઓની સૂચિમાં સમાવિષ્ટ કેન્સર વિરોધી એજન્ટ Ara-C, કેરેબિયન રીફ પર દરિયાઈ જળચરોમાં જોવા મળે છે.
ક્યારેય દરિયાઈ સસલા વિશે સાંભળ્યું છે? તે કેટલાક ગેસ્ટ્રોપોડ્સ તરીકે પણ ઓળખાય છે જે વધુ ડોજી ક્વેસાડિલા જેવા દેખાય છે. પરંતુ તેઓ સારા દેખાવમાં જે અભાવ ધરાવે છે, તે ડોલાસ્ટેટિન 10 ની હાજરી સાથે પૂરી કરે છે, જેનું સ્તન અને યકૃતના કેન્સર, ગાંઠો અને લ્યુકેમિયાની સારવાર તરીકે ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે.
એક પરમાણુ, એલ્યુથેરોબિન, જે કેન્સરના કોષોની વિકાસને ધીમો કરે છે તેવું માનવામાં આવે છે, તે કોમન કોરલની સામાન્ય પ્રજાતિમાં જોવા મળે છે. વૈજ્ઞાનિકો તેના આનુવંશિક કોડનો ઉપયોગ કરીને તે સમજવા માટે સક્ષમ થયા છે કે તેઓ કેવી રીતે ટૂંક સમયમાં કેમિકલને મોટા જથ્થામાં ઉત્પાદન કરી શકશે. કુદરતની દવા કેબિનેટની બીજી સફળતાની વાર્તા ટ્રેબેક્ટેડિન છે, જે દરિયાઈ સ્ક્વિર્ટ ઇક્ટેનાસિડિયા ટર્બિનટામાં જોવા મળે છે અને તેનો ઉપયોગ કીમોથેરાપીમાં થાય છે.
કેટલાક અભ્યાસો વૈશ્વિક સ્તરે કોરલ રીફ ફિશરીઝનું મૂલ્ય $6.8 બિલિયન પ્રતિ વર્ષ દર્શાવે છે. લગભગ એક અબજ લોકો તેમના ખોરાક અથવા આવકનો સ્ત્રોત સીધા ખડકોમાંથી મેળવે છે. માલદીવ જેવા દેશોમાં, તે લોકોને તેમના આહારમાંથી 77% પ્રાણી પ્રોટીન પ્રદાન કરે છે. જો સારી રીતે વ્યવસ્થાપન કરવામાં આવે તો, ખડકો ખોરાકનો આ મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત પૂરો પાડવાનું ચાલુ રાખી શકે છે.
અને જો સારી રીતે સંચાલિત ન હોય તો?
સંભવિત ખોરાકની અછત પરિણમી શકે છે. ખાસ કરીને જ્યારે ક્લાઈમેટ ચેન્જના લીધે પાક નિષ્ફળ જાય છે. કેન્યામાં રીફના નુકસાનના અભ્યાસમાં 1998માં પરિબળોના સંયોજનથી સમુદ્રને 1-2 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે ગરમ કર્યા પછી મુખ્ય માછલી પકડવામાં ભારે ઘટાડો થયો હોવાનું બહાર આવ્યું છે.
તે સામૂહિક સ્થળાંતરની સંભાવનાનો ઉલ્લેખ કરવા માટે નથી, કારણ કે લોકો દુષ્કાળ અને પૂરને ટાળવાનો પ્રયાસ કરે છે.
તો આપણે શું કરી શકીએ?
ખડકોને બચાવવા માટેના અસંખ્ય રસ્તાઓ છે, પરવાળાનું પ્રત્યારોપણ કરીને સ્થાનિક રિસ્ટોરેશનના પ્રયાસો, રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો જેવા કામ કરતા દરિયાઈ સંરક્ષણ વિસ્તારોની સ્થાપના, અને કૃષિ અને પાણીના પ્રવાહને અટકાવવા વગેરે રસ્તાઓ અપનાવી શકે છે.
