લીના મિશ્રા : શનિવારે થોડા કલાકો માટે, સુરતના મહિધરપુરા હીરા બજારમાં, વેપારીઓએ તેમની બેઠક છોડી દીધી, તેમના ખુરશીઓ અને લાઉડસ્પીકરો બેકાર પડી રહ્યા, કારણ કે તેઓ આમ આદમી પાર્ટી (આપ) ની રેલી માટે બજાર ચોકમાં એકઠા થયા હતા.
AAP ગુજરાત અધ્યક્ષ અને કતારગામ બેઠક પરથી ઉમેદવાર ગોપાલ ઇટાલિયા; વરાછાના ઉમેદવાર અલ્પેશ કથીરિયા; પાર્ટીના જનરલ સેક્રેટરી અને કારંજ સીટના ઉમેદવાર મનોજ સોરઠિયા; અને સુરત ઉત્તરના ઉમેદવાર મોક્ષ સંઘવી – બધા સ્ટેજ પર હતા. સૌરાષ્ટ્રની ખંભાળિયા બેઠક પરથી પક્ષના મુખ્ય પ્રધાનપદના ઉમેદવાર ઇસુદાન ગઢવી પણ વીડિયો કૉલ પર દેખાયા હતા અને ભીડ સાથે વાત કરે છે, જ્યાંથી તેઓ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
ઇટાલિયા કહે છે. “અમે યુવાન છીએ, અમને તમારા આશીર્વાદ આપો”, અનેક પરિવારો તેમને આશિર્વાદ આપવા સહમત છે. AAP નેતાઓએ ભીડને કહ્યું કે, કેવી રીતે ભાજપને મત આપવાનો અર્થ ખોટો છે, “તેઓ મોરબી બ્રિજના અકસ્માત અને નિર્દોષોના મોત માટે જવાબદાર હતા અને તક્ષશિલા આગમાં મોત માટે પણ જવાબદાર (2019 માં સુરતમાં આગ લાગી હતી કોચિંગ ક્લાસમાં જેમાં 22 વિદ્યાર્થીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા).”
ભાષણ પછી સભા ભારત માતા કી જય અને જય શ્રી રામના નારા સાથે સમાપ્ત થાય છે, લગભગ ભાજપની રેલીની જેમ – ઈન્કલાબ ઝિંદાબાદના નારા સાથે.
આજે પ્રથમ તબક્કામાં સૌરાષ્ટ્ર, સુરત અને દક્ષિણ ગુજરાતની તમામ બેઠકો જ્યાં AAPના મોટા ચહેરાઓ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. પાર્ટીનું કહેવું છે કે, તેમને જમીની હકિકત થોડી અલગ લાગે છે.
સુરત, કાઠિયાવાડથી સ્થળાંતર કરેલા લોકોનું ઘર અને 2015ના પાટીદાર અનામત આંદોલનનું કેન્દ્ર બિંદુ છે, જ્યાં AAPએ 2021ની સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓમાં પકડ બનાવી હતી. તેમણે કોર્પોરેશનની 120 બેઠકોમાંથી 27 બેઠકો જીતીને મુખ્ય વિપક્ષ તરીકે કોંગ્રેસને માત આપી હતી. આપ આને ગુજરાતમાં ત્રીજા મોરચા માટે જગ્યા બનાવવાને સંકેત તરીકે લે છે. આ સિવાય પંજાબમાં મળેલી જીતથી પાર્ટીનું પદચિહ્ન વિસ્તર્યું અને દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન અને AAP સુપ્રીમો અરવિંદ કેજરીવાલ, બાદમાં તેમના સમકક્ષ ભગવંત માનની સાથે ગુજરાતની મુલાકાતો શરૂ કરે છે.
દેખીતી રીતે, આ વખતે ગુજરાતની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં AAP વધારે દેખાઈ, તેમના રાજકીય પલંગમાં પવન વધારે છે. પરંતુ જે રાજ્યમાં ભાજપનો દબદબો છે, ત્યાં કોંગ્રેસ કરતાં વધુ સાવધ વિપક્ષ તરીકે અને પોતાને વધુ સારા ઉમેદવાર તરીકે રજૂ કરવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવી રહ્યો છે. ત્રિકોણીય લડાઈના અનિશ્ચિત તર્કને જોતાં, 8 ડિસેમ્બરે આ અંકગણિત કેવી રીતે રૂપાંતરિત થાય છે તે, માત્ર અનુમાન છે.
આ પણ વાંચો – AAP નેતાએ BJP પર ધીમા વોટિંગનો લગાવ્યો આરોપ, એન્કરે કહ્યું- ટ્રેન્ડ આવવા લાગ્યા, જુઓ કેવા મળ્યા જવાબો
વિડંબના એ છે કે, ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંને એક થઈને કહે છે કે AAPનો ઘોંઘાટ તેની તાકાત કરતા વધારે છે અને જ્યારે ત્રીજા મોરચાની વાત આવે છે ત્યારે ઈતિહાસ પણ તેની તરફેણમાં નથી. તેઓ પુરાવા તરીકે બે પૂર્વ મુખ્ય પ્રધાનોના પ્રયાસોને ઉદાહરણ તરીકે રજૂ કરે છે: રાષ્ટ્રીય જનતા પાર્ટીનું નેતૃત્વ કરનારા શંકરસિંહ વાઘેલા અને ગુજરાત પરિવર્તન પાર્ટી (GPP) નું નેતૃત્વ કરનારા કેશુભાઈ પટેલ. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ પણ કહે છે કે, આ ચૂંટણી પણ ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચેની જ લડાઈ છે.
જો કે, દક્ષિણ ગુજરાતના આદિવાસી ગામોમાં AAPના ઝંડા અને બેનરોની હાજરી વધુ જટિલ કહાની કહે છે. તાપી જિલ્લાના વ્યારા તાલુકાના ઉચ્છમલા ગામના ખેડૂત સુરજીભાઈ ગામીતે કેજરીવાલ વિશે સાંભળ્યું અને તેમની ગેરંટી તેમને “આકર્ષક” લાગી. જેમાં 300 યુનિટ મફત વીજળી, મફત શિક્ષણ, આરોગ્યસંભાળ, બેરોજગારી ભથ્થું દર મહિને રૂ. 3000 અને મહિલાઓ માટે રૂ. 1000 પ્રતિ માસ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ગામીત કહે છે, “સરકાર તો બદલવી પડે હવે”.
સાબરકાંઠા જિલ્લાના ખેડબ્રહ્મા તાલુકાના ગડુ કંપા ગામના પૂર્વ સરપંચ રવિન્દ્રભાઈ પટેલ એક લોકપ્રિય સિદ્ધાંતને રેખાંકિત કરે છે: “જેઓ કોંગ્રેસને મત આપતા હતા તેઓ હવે AAPને મત આપશે.” પરંતુ કહે છે કે કોંગ્રેસ “નંબર ટુ” રહેશે.
પટેલના મતે, “ગુજરાતમાં નરેન્દ્રભાઈની રેલીઓ-સભાઓ AAPના સહેજ પ્રભાવને પણ સફેદ કરશે”.
ગુજરાતમાં 89 બેઠકો પર ગુરુવારે પ્રથમ તબક્કા માટે મતદાન થયું છે, કેજરીવાલે 3 નવેમ્બરે ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત થયા પછી 25 રેલીઓ અને રોડ શો કર્યા છે. તેમની ઝુંબેશ મોટાભાગે દિલ્હીના સ્કૂલ મોડલને આગળ વધારવા પર કેન્દ્રિત હતી, તથા “તેમના ચૂંટણી ઢંઢેરા” ના સેટ અને અયોધ્યામાં રામ મંદિરમાં યાત્રાળુઓને મફતમાં લઈ જવાના તેમના વચન સાથે હલચલ મચાવતી હતી. ભાજપે AAPની ગેરંટીઓને “રેવડી” ગણાવી અને આ ગુજરાતના વાર્ષિક બજેટને “ઓવરશૂટ” કરે છે, તેમ કહ્યું.
કેજરીવાલે તાજેતરમાં જ “કોંગ્રેસ સમર્થકો” ને “કોંગ્રેસ પર તેમનો મત બગાડવો નહીં” અને તેના બદલે AAP ને મત આપવા વિનંતી કરતો એક વિડિયો બહાર પાડ્યો હતો.
પાર્ટીના ટોચના નેતાઓ, જેઓ એક સમયે પાટીદાર અનામત આંદોલન સાથે જોડાયેલા હતા, જેમાં ઇટાલિયા અને સોરઠિયા પણ હતા, તેઓ હવે તેમની પ્રથમ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. આ નેતા પણ સૌરાષ્ટ્રના છે, એક એવો પ્રદેશ કે જેણે 2015માં અનામત આંદોલન પછીથી ચૂંટણી મંથન જોયું છે. પાર્ટીએ 2017માં 29 સીટો પર ચૂંટણી લડી હતી પરંતુ તેમને માત્ર 0.10 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
સૌરાષ્ટ્રના ભાવનગરના એક પૂર્વ પોલીસ કોન્સ્ટેબલ ઇટાલિયાના જણાવ્યા અનુસાર, “ચૂંટણીના રાજકારણમાં પ્રવેશવાના પહેલા માત્ર બે જ રસ્તા હતા: “જો તમે દબંગ (મજબૂત) હોય અથવા તમે ભ્રષ્ટાચાર દ્વારા ખૂબ પૈસા કમાતા હોવ, અથવા તમે રાજકીય વંશમાં જનમ્યા હોવ”.
તેમનું કહેવું છે કે, AAPએ યુવાનોને રાજકારણમાં આવવાની તક આપી છે. “તેઓ બધા મૂળભૂત રીતે મારી ઉંમરના હશે. 50 વર્ષની ઉંમરે માણસ થાકી જાય છે કારણ કે તેમને જગ્યા મળતી નથી. તેથી મારા જેવા લોકો જે કઈંક કરવા માંગે છે, તેઓ સંગઠિત થાય. અમે જાણીએ છીએ કે મળશે કઈં નહીં, પરંતુ બધુ જ છે.
વિધાનસભામાં વિરોધ પક્ષના પૂર્વ નેતા અને સૌરાષ્ટ્રના અમરેલીથી કોંગ્રેસના ઉમેદવાર પરેશ ધાનાણી કહે છે કે, 20 વર્ષ પછી તેઓ એવી ચૂંટણીની રાહ જોઈ રહ્યા છે કે “જે સ્વાભાવિક રીતે લડાયેલી ચૂંટણી હશે, જ્યાં કોઈ ધ્રુવીકરણ નહીં હોય”. ધ્રુવીકરણ મુદ્દાઓને મારી નાખે છે.”
તેમણે કોંગ્રેસ માટે AAPની ધમકીને ફગાવી દીધી, પરંતુ ધાનાણી, એક પાટીદાર, તરીકે સ્વીકારે છે કે ગુજરાતની આ ચૂંટણી AAPને કારણે “મુખ્ય મુદ્દાઓ” પર લડવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો – ગુજરાત ચૂંટણી 2022 : ભાજપ કે કોંગ્રેસ, ઓછા મતદાનથી કોને ફાયદો? જાણો રસપ્રદ પરિણામ
સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં, જેમાં કુલ 54 બેઠકો છે, AAP નેતાઓ દાવો કરે છે કે, તેઓ અહીં સારું પ્રદર્શન કરશે. AAPના ગુજરાત રાજ્ય એકમના સચિવ અજીત લોખિલ, જેઓ રાજકોટમાં રહે છે, કહે છે કે આ વખતે પાર્ટીનું પ્રચાર 2014ની લોકસભા અને 2017ની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ કરતાં “સંપૂર્ણપણે અલગ” છે.
“તે શરૂઆતના દિવસો હતા જ્યારે અમે લોકોને બતાવવાનો પ્રયાસ કરતા હતા કે, AAP નામની પાર્ટી છે. પણ હવે, અમે મોટા થયા છીએ… જુઓ અમે સુરત અને રાજકોટની મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં કેટલું સારું પ્રદર્શન કર્યું.’ તેઓ કહે છે કે, AAPને રાજકોટ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં આશરે 4 લાખ મતોમાંથી લગભગ 1 લાખ મત મળ્યા છે, અને દાવો કર્યો છે કે, તેમનો પક્ષ રાજકોટની ચાર શહેરી બેઠકોમાંથી ત્રણની રેસમાં આગળ છે.
ગુજરાતમાં AAPની વેપાર પાંખના પ્રમુખ અને રાજકોટ દક્ષિણથી પાર્ટીના ઉમેદવાર શિવલાલ બેરસિયાએ સોશિયલ પ્લેટફોર્મ પર સમર્થનનો દાવો કર્યો છે. “મોંઘવારીએ પાટીદારોથી માંડીને વાણિયા અને દેવીપૂજકો સુધી બધાને પરેશાન કર્યા છે. એટલા માટે તેઓ બધા અમને મત આપશે. પાટીદારો મતદાન કરતી વખતે ખૂબ કાળજી રાખશે કારણ કે તેઓ હજુ પણ અનામત આંદોલન દરમિયાન તેમના 14 યુવાનોના મૃત્યુને ભૂલ્યા નથી.
પક્ષે દક્ષિણ ગુજરાતના આદિવાસી વિસ્તારોમાં કેટલીક સ્માર્ટ ચાલ રમી, જ્યાં તેમણે ભૂતકાળમાં ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટી (BTP) ના ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા, જેની સાથે તેમણે મે મહિનામાં ગઠબંધનની જાહેરાત કરી હતી, જે BTP નેતા છોટુ વસાવા દ્વારા એકપક્ષીય રીતે રદ કરવામાં આવી હતી.જોકે, બીટીપીના મુખ્ય સહયોગી AAPની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
ભાજપના પ્રવક્તા રાજુ ધ્રુવે AAPના આશાવાદને મોટી વાત ગણાવીને ફગાવી દીધી છે. સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં ભાજપની જીતનો દાવો કરતાં તેમણે કહ્યું કે, “આપ માત્ર ગુજરાતમાં તેની હાજરી સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે જેથી તે આવનારા દિવસોમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષ હોવાનો ડોળ કરી શકે.”
ધ્રુવ કહે છે કે, પાટીદારો ભાજપમાં પાછા આવશે. “2017 માં, હાર્દિક પટેલ તે સમુદાયને ગેરમાર્ગે દોરતો હતો અને અમે નરેન્દ્ર મોદીના વિકાસનો સંદેશ લોકો સુધી પહોંચાડવામાં નિષ્ફળ ગયા. હવે તે લેન્ડસ્કેપ બદલાઈ ગયો છે. નર્મદાનું પાણી હવે ખેડૂતોના ખેતરો અને લોકોના ઘર સુધી પહોંચી ગયું છે… PM કિસાન સન્માન નિધિ હેઠળ ખેડૂતોને 2 લાખ કરોડ રૂપિયા મળ્યા છે. આ તમામ પૈસા ગામડાઓમાં ગયા છે. અમે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પણ સારો દેખાવ કરીશું.
ભાજપના મંત્રીઓ કહે છે જે કે, AAP ફક્ત “શહેરી મતો” જ થોડા લેશે જ્યાં ભાજપ મજબૂત હશે. તે કહે છે, ‘ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં તેની કોઈ અસર નથી.
કોંગ્રેસ આપની એન્ટ્રીને ભાજપના વોટ કાપવાના માર્ગ તરીકે જોઈ રહી છે. ” ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના કાર્યકારી પ્રમુખ અને મોરબીની ટંકારા વિધાનસભા બેઠકના કોંગ્રેસના ઉમેદવાર લલિત કગથરા કહે છે.’આપના ઉમેદવારોને જે પણ વોટ મળવાના છે, તે ભાજપના મતદારોના હશે. જે અમારા માટે સારું છે અને આ ચૂંટણી જીતવાની અમારી તકો વધારે છે.
આ પણ વાંચો – ગુજરાત ચૂંટણી 2022ઃ રાજ્યમાં અંદાજીત સરેરાશ 59 ટકા મતદાન, આદિવાસી મતદારોએ દાખવ્યો ઉત્સાહ, ભાવનગરમાં નિરસતા
ઇટાલિયા આનો વિરોધ કરે છે. તેમણે કહ્યું, ‘કોંગ્રેસના બળ પર ભાજપ જીતી રહી છે. અમારા જેવા નવોદિત વ્યક્તિઓ આટલા ઓછા સમયમાં આટલી જગ્યા બનાવી છે, તો કોંગ્રેસ આટલા સમયમાં શું કરી રહી હતી? શા માટે તેમને જંગી સમર્થન મળ્યું નથી”.
