ભૂખ લાગે ત્યારે ઘણીવાર લોકો તેના કારણે ગુસ્સે થવાની અથવા ચીડિયાપણું અનુભવી છે . પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે ‘હેંગરી’ શબ્દનો અર્થએ ભૂખ લાગે ત્યારે તમે ગુસ્સે અને ચીડિયા થાઓ તે થાય છે, તો ‘હન્ગ્રી’ અને ‘એન્ગ્રી’ બંને વચ્ચેની કડી શું છે? તારણ, તમારા હોર્મોન્સ તેની પાછળનું કારણ હોઈ શકે છે. ના, તે અમે નથી, પ્રસૂતિશાસ્ત્રી અને સ્ત્રીરોગવિજ્ઞાનીએ Instagram ની પોસ્ટમાં લખ્યું હતું, જેમાં તેણે તમે અનુભવેલા હોર્મોન્સની ભૂમિકા વિશે વાત કરી હતી. “મને ગમે છે કે ‘હેંગરી’ શબ્દ એકસાથે ભૂખ્યા અને ગુસ્સે બંને હોવા તરીકે બનાવવામાં આવ્યો છે કારણ કે કેટલાક લોકો જ્યારે ભૂખ્યા હોય ત્યારે ચીડિયા થઇ જાય છે.”
ડૉ. સ્કોટે ઉમેર્યું હતું કે, જ્યારે પણ તમે ભૂખ્યા હો ત્યારે વાસ્તવમાં એવું નથી થતું?” કેટલાક હોર્મોનલ કારણો જણાવતી વખતે તમે કદાચ એવું અનુભવી રહ્યા છો.
હોર્મોન્સ તમને ‘હેંગરી’ બનાવે છે
ડૉ. સ્કોટ દ્વારા શેર કર્યા મુજબ, નીચે એવા હોર્મોન્સ છે જે તમને ‘હેંગરી’ બનાવી શકે છે.
કોર્ટિસોલ અને ઇન્સ્યુલિન:
તમારું શરીર તણાવના લીધે કોર્ટિસોલ બનાવે છે. પરંતુ આપણું શરીર ડેડલાઈન પર સ્ટ્રેસમાં હોવાનો તફાવત જાણતું નથી. જ્યારે કોર્ટિસોલ વધે છે, ત્યારે બ્લડ સુગર વધે છે, અને પછી ઇન્સ્યુલિન. જ્યારે ઇન્સ્યુલિન વધે છે, ત્યારે બ્લડ સુગર ઘટી જાય છે. આ ક્રેવિંગ તરફ દોરી જાય છે, સામાન્ય રીતે મીઠી વસ્તુઓ માટે ક્રેવિંગ વધારે થાય છે.
એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોન:
એસ્ટ્રોજન અને ભૂખ વચ્ચે સંબંધ છે. જ્યારે મહિલાઓમાં મેનોપોઝનો સમય હોય છે, ત્યારે આપણું એસ્ટ્રોજન ઓછું થાય છે, પરિણામે ભૂખ લાગે છે. બીજો સમય PMS (પિરિયડ પહેલાના અઠવાડિયાનો સમયગાળો) દરમિયાન હોય છે જ્યારે પ્રોજેસ્ટેરોન જોઈએ તેટલું વધારે હોતું નથી. આમાં મેગ્નેશિયમ એક કોફેક્ટર છે, અને તે ડાર્ક ચોકલેટમાં જોવા મળે છે, તેથી જ આપણે સામાન્ય રીતે પીએમએસ દરમિયાન તેની ક્રેવિંગ કરીએ છીએ. આપણા પિરિયડના પહેલાનો સમય એ છે કે જ્યારે પ્રોજેસ્ટેરોન સૌથી વધુ હોવો જોઈએ, પરંતુ જેમ જેમ ઉંમર વધે તેમ તેમ તેમ તે ઘટતું જાય છે, જેનાથી અચાનક ભૂખ લાગે છે.
આ પણ વાંચો: ભાગ્યશ્રીએ લીલા કઠોળના ફાયદાઓની આપી યાદી, સ્વાદિષ્ટ રેસીપી કરી શેર
ડોપામાઇન અને સેરોટોનિન:
ડોપામાઇન એ ન્યુરોટ્રાન્સમીટર છે જે આપણને જ્યારે કોઈ કામ પૂર્ણ કરીએ ત્યારે સિદ્ધિની અનુભૂતિ આપે છે. ડોપામાઇન આપણા શરીર દ્વારા ક્રેવિંગ કરે છે, અને તે ટેસ્ટોસ્ટેરોન સાથે જોડાયેલું છે. તણાવને કારણે ટેસ્ટોસ્ટેરોન ઘટે છે, તે ખોરાકના રૂપે સંતોષની લાગણીનો અનુભવ કરાવે છે. સેરોટોનિન એ આપણું ફીલ ગુડ હોર્મોન છે, જે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ દ્વારા વધે છે. જો તમારું સેરોટોનિનનું સ્તર ઓછું હોય તો તમને સ્વીટ ક્રેવિંગ થાય છે જે તમારા ઊંઘ સાથે અસંબંધિત હોઈ શકે છે.
કેન્ડીડાની અતિશય વૃદ્ધિ:
યીસ્ટની અતિશય વૃદ્ધિ (કેન્ડીડા) ને લીધે ક્રેવિંગ વધારે થઇ શકે છે અને તે મુખ્યત્વે સ્વીટ ફૂડ્સ તરફ દોરે છે.
ડૉ સ્કોટે તારણ કાઢ્યું હતું કે, “જો તમે વારંવાર હેન્ગરી થાઓ છો તો આ મુદ્દાઓ તપાસવા જોઈએ”
શું ખરેખર કોઈ લિંક છે?
indianexpress.com સાથે વાત કરતા, નાણાવટી મેક્સ સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલના ડાયેટ એન્ડ ન્યુટ્રિશનના હેડ, ઉષાકિરણ સિસોદિયાએ જણાવ્યું હતું કે, “તમે ખાધા વિના લાંબા બ્રેકને લીધે હેન્રી થઈ શકો છો, પરિણામે લોહીમાં શર્કરાનું પ્રમાણ ઓછું થઈ શકે છે અથવા તો વધારે સુગર અથવા શુદ્ધ કાર્બોહાઈડ્રેટ્સવાળા ખોરાકનું સેવન પણ કરી શકો છો. જે હેંગરી હોવાની લાગણીને પેદા કરી શકે છે.”
આ પણ વાંચો: મગરમાંથી ચેપી રોગની દવા બનશે, એક સંશોધનમાં દાવો કરાયો
શું તમને ભૂખ લાગે તેનું મુખ્ય કારણ તમારા હોર્મોન્સ હોઈ શકે?
જો કે, અન્ય પરિબળો પણ ના લીધે પણ અસ્વસ્થતા અનુભવી શકે છે.સિસોદિયાએ સમજાવ્યું હતું કે, “ઓછી ઊંઘ, તણાવ અને શરીરમાં પાણી ઓછું થઇ જવું જેવા પરિબળો પણ આ તેમાં ફાળો આપી શકે છે. નિયમિત ભોજન જે પ્રોટીન, ફાઇબર અને હેલ્ધી ફેટ્સ સાથે સંતુલિત હોય તે ખાવાથી બ્લડ સુગર લેવલમાં ઘટાડો થતો અટકાવવામાં અને હેંગરીની લાગણીની સંભાવનાને ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.”
પરંતુ, સમીના અન્સારી, વરિષ્ઠ આહાર નિષ્ણાત અને ન્યુટ્રિશનિસ્ટ, કેર હોસ્પિટલ્સ, હાઇ-ટેક સિટી, હૈદરાબાદના જણાવ્યા અનુસાર, આપણે શા માટે “હેન્ગ્રી” રહીએ છીએ તેમાં હોર્મોન્સ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. “જ્યારે આપણે ભૂખ્યા હોઈએ છીએ, ત્યારે આપણું શરીર ‘ઘ્રેલિન’ નામનું હોર્મોન ઉત્પન્ન કરે છે, જે મગજને ભૂખ વધારવા અને ખોરાકનો વપરાશ વધારવા માટે સંકેત આપે છે. જ્યારે આપણે ખાલી પેટે હોઈએ ત્યારે ઘ્રેલિનનું સ્તર વધે છે અને જમ્યા પછી ઓછું થઇ જાય છે. જો કે, ઘ્રેલિન ભૂખને વધારે ઉપરાંત, તે આપણા મૂડ અને વર્તનને પણ બદલી નાખે છે. અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે ઘ્રેલિનનું સ્તર તણાવ અને ચિંતાના વધતા સ્તર સાથે સંકળાયેલું છે, જે ચીડિયાપણું અને ગુસ્સામાં ફાળો આપી શકે છે”.
નિષ્કર્ષમાં, અંસારીએ જણાવ્યું હતું કે “નોંધવું જોઈએ કે વધારે ભૂખ્યા થવું કે જે વ્યક્તિને હેંગરી થવાનું કારણ બને છે તે સ્વાસ્થ્ય માટે ચિંતાજનક નથી. પરંતુ અન્ય આરોગ્યની ચિંતાઓ અને ડાયાબિટીસ, સ્વાદુપિંડ અથવા યકૃતની વિકૃતિઓ અને મૂત્રપિંડ સિન્ડ્રોમ જેવા મેટાબોલિક તણાવ ધરાવતા લોકોએ આ હેંગરી ફીલિંગનો સામનો કરવા માટે યોગ્ય પગલાં લેવા જોઈએ કારણ કે તે પાછળથી સમસ્યા પેદા કરી શકે છે.”
