Amrita Nayak Dutta : બુઘવા સેનાએ જણાવ્યું હતું કે, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા 2023 ને બાજરીનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ તરીકે જાહેર કર્યું છે તેને ધ્યાનમાં રાખીને સ્વદેશી અનાજના વપરાશને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સેનાએ ઉત્તરીય સરહદો (northern borders) સહિત વિવિધ સ્થળોએ તૈનાત સૈનિકોના રાશનમાં મીલેટ્સનો સમાવેશ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
સેનાએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “લેન્ડમાર્ક નિર્ણયએ સુનિશ્ચિત કરશે કે સૈનિકોને અડધી સદી પછી દેશી અને પરંપરાગત અનાજ પૂરા પાડવામાં આવશે, જ્યારે ઘઉંના લોટના ઉપયોગના બદલે આ અનાજ (1966 માં) બંધ કરવામાં આવ્યું હતું.”
તે જણાવે છે કે બાજરી હવે તમામ સૈનિકો માટે દૈનિક ભોજનનો એક અભિન્ન ભાગ બનશે.
આર્મીએ જણાવ્યું હતું કે ,મીલેટ્સમાંથી બનેલા ભોજનના સ્વાસ્થ્ય લાભો ઘણા છે, અને તે ભારતીય ભૌગોલિક અને આબોહવાની પરિસ્થિતિઓને અનુરૂપ છે અને આ રીતે જીવનશૈલીના રોગોને ઘટાડવા અને સૈનિકોના સંતોષ અને મનોબળને વધારવામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું હશે. “બાજરીમાં પ્રોટીન, સૂક્ષ્મ પોષક તત્ત્વો અને ફાયટોકેમિકલ્સનો સારો સ્ત્રોત હોવાનો ફાયદો છે, આમ સૈનિકના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક સાબિત થઇ શકે છે.”
સૈન્યના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે સૈનિકો માટે રાશનનું પ્રમાણ કેલરી મૂલ્ય નક્કી કરવા માટે અગાઉ કરવામાં આવેલા અભ્યાસના આધારે નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
વિવિધ સ્થળોએ તૈનાત સૈનિકો માટે જરૂરી ખોરાક અને તેઓને સંતુલિત આહાર મળે તેની ખાતરી કરવા માટે રાશનમાં મીલેટ્સનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
આ પણ વાંચો: શું દહેજ બાદ દીકરીનો પારિવારિક સંપત્તિ પર અધિકાર હોય છે? બોમ્બે હાઇકોર્ટે ગોવા કેસ મામલે આપી પ્રતિક્રિયા
સેનાએ આગામી નાણાકીય વર્ષથી સૈનિકો માટેના રાશનમાં અનાજ, ચોખા અને ઘઉંના લોટના અધિકૃત અધિકારના 25 ટકાથી વધુ ન હોય તેવા મીલેટ્સનાના લોટની ખરીદી માટે સરકારની મંજૂરી માંગી છે.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “હાઈ અલ્ટીટ્યૂડ એ તૈનાત સૈનિકોની કેલરીની ઉણપ પૂરી કરવા માટે અતિ-ઉંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં સેવા આપતા સૈનિકોને વિશેષ રાશન આપવામાં આવે છે.”
મીલેટ્સના લોટની ત્રણ લોકપ્રિય જાતોમાં, બાજરી, જુવાર અને રાગી, સૈનિકોને તેમની પસંદગીને ધ્યાનમાં રાખીને જારી કરવામાં આવશે. સૈનિકો જે વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરે છે અને તેઓ જે માંગ કરે છે તેના આધારે અનાજ ખરીદવામાં આવશે અને તેમને આપવામાં આવશે.
બીજા અધિકારીએ કહ્યું કે આનો અર્થ એ છે કે સૈનિકોને ચોક્કસ સ્થાન પર આપવામાં આવનાર અનાજ તેઓ શું પસંદ કરે છે તેના પર નિર્ભર રહેશે. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “ઉદાહરણ તરીકે, દક્ષિણ ભારત અને ઉત્તરપૂર્વીય ભારતના સૈનિકો ચોખાને પસંદ કરે છે, જ્યારે ઉત્તર ભારતના સૈનિકો ઘઉંને પસંદ કરે છે.”
આર્મી બાજરીમાંથી બનતી સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ તૈયાર કરવા માટે રસોઇયાઓની કેન્દ્રિય તાલીમ પણ ચલાવી રહી છે, અને ઉત્તરીય સરહદો પર તૈનાત સૈનિકોને મિલેટસનું ફૂડ રજૂ કરવા પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: covid-19ના વધતા કેસો વચ્ચે કેન્દ્રની સમીક્ષા બેઠક, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ હાઇલેવલની મીટિંગમાં આપ્યા આદેશ
આર્મીના જણાવ્યા અનુસાર, બાજરીના ખોરાકને CSD કેન્ટીન દ્વારા રજૂ કરવામાં આવી રહ્યો છે અને શોપિંગ કોમ્પ્લેક્સમાં સમર્પિત કોર્નર બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં ‘Know Your Millet’ જાગૃતિ અભિયાન પણ ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે.
અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે બાજરી અનિવાર્યપણે એક સ્વદેશી અનાજ છે, ત્યારે તાજો અભ્યાસ સૈનિકોની કેલરીની જરૂરિયાતોને આધારે હાઈ અલ્ટીટ્યૂડ અથવા અન્ય મુશ્કેલ સ્થળોએ ટકાવારી નક્કી કરવામાં મદદ કરશે.
કેન્દ્ર મીલેટ્સના વપરાશને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક પગલાં લઈ રહ્યું છે, અને કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય આને ચલાવતું નોડલ મંત્રાલય છે. સરકારના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે તમામ કેન્દ્રીય મંત્રાલયો અને વિભાગોને આંતરરાષ્ટ્રીય મીલેટ્સ વર્ષ નિમિત્તે તેમની પ્રવૃત્તિઓનું આયોજિત કેલેન્ડર તૈયાર કરવા અને સબમિટ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
