Malavika Prasad : દિલ્હી હાઈકોર્ટે ગયા અઠવાડિયે ચુકાદો આપ્યો હતો કે ‘સબ’ એ સબવેની સેન્ડવિચ જ નથી, અને દિલ્હી સ્થિત રેસ્ટોરન્ટ સબર્બ સામે વૈશ્વિક ફાસ્ટ ફૂડ ચેઈન દ્વારા લાવવામાં આવેલા ટ્રેડમાર્ક ઉલ્લંઘનના કેસને ફગાવી દીધો હતો. સબમરીન સેન્ડવીચ માટે ‘સબ’ શબ્દનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે, જેમાં એક સીલીન્દ્રીકલ બ્રેડ રોલને લાબું કટ કરવામાં આવે છે અને વેજિસથી સ્ટફ કરવામાં આવે છે, કોર્ટે 12 જાન્યુઆરીએ જણાવ્યું હતું.
આ પણ વાંચો: Today News Live Updates: ખોડલધામમાં ભવ્ય મહોત્સવ, CMએ ધ્વજાની પૂજા કરી ધ્વજા ચડાવી
કોર્ટ સમક્ષ શું હતો કેસ?
સબવેએ ઈન્ફિનિટી ફૂડ્સ સામે હાઈકોર્ટમાં કેસ કર્યો, દિલ્હીમાં તેની રેસ્ટોરન્ટ્સનું નામ સુબરબ છે. સબવેએ દાવો કર્યો હતો કે પીળા અને લીલા રંગની સ્કીમ સાથેનું બ્રાન્ડ નામ અને લોગો “સબવે” જેવો જ છે.
સબવે બ્રાન્ડ નામ “સબવે” માં ટ્રેડમાર્ક ધરાવે છે, તેમજ તેની સેન્ડવીચ માટે “વેગી ડિલાઇટ” અને “સબવે ક્લબ” જેવા નામ ધરાવે છે. સબવેએ તેના મેનૂ કાર્ડ, આઉટલેટ ડેકોર અને સબર્બ દ્વારા રેસિપીના ટ્રેડમાર્ક ઉલ્લંઘનનો પણ દાવો કર્યો હતો.
ટ્રેડમાર્ક શું છે?
ટ્રેડમાર્કએ સિમ્બોલ, ડિઝાઇન, શબ્દ અથવા શબ્દસમૂહ છે જે વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલ છે. જ્યારે ટ્રેડમાર્ક રજીસ્ટર્ડ હોય, ત્યારે તેના માલિક તેના ઉપયોગ પર “વિશિષ્ટ અધિકારો” નો દાવો કરી શકે છે.
ટ્રેડમાર્ક એક્ટ, 1999, ટ્રેડમાર્ક અને તેની રજીસ્ટ્રેશન પરના શાસનને કંટ્રોલ કરે છે. આ કાયદો એવા ટ્રેડમાર્ક માટે પ્રોટેકશનની બાંયધરી આપે છે જે પેટન્ટ, ડિઝાઇન અને ટ્રેડમાર્કના કંટ્રોલર જનરલ સાથે નોંધાયેલ હોય, જેને ટ્રેડમાર્ક રજિસ્ટ્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ટ્રેડમાર્ક 10 વર્ષ માટે માન્ય છે, અને માલિક દ્વારા દર 10 વર્ષે તેને રીન્યુ કરાય છે.
ટ્રેડમાર્કનું ઉલ્લંઘન
ટ્રેડમાર્કની માલિકી ધરાવતી એન્ટિટીના ઓથોરાઇઝેશન વિના રજિસ્ટર્ડ ટ્રેડમાર્કનો ઉપયોગ કરવો એ ટ્રેડમાર્કનું ઉલ્લંઘન છે .
સમાન માલ અથવા સરખી ગુડ એન્ડ સર્વિસનો ઉપયોગ પણ ઉલ્લંઘન સમાન હોઈ શકે છે. આવા કિસ્સાઓમાં, અદાલતોએ નક્કી કરવાનું હોય છે કે શું આ બંને વચ્ચે ની મુંઝવણનું કારણ ગ્રાહકો પર અસર કરી શકે છે.
ટ્રેડમાર્કનું ઉલ્લંઘન કરવાની ઘણી રીતો છે. જો કે, ટ્રેડમાર્કના માલિકે બતાવવું પડશે કે ટ્રેડમાર્કનું એક અલગ કેરેક્ટર છે.
ભ્રામક સમાનતા (DECEPTIVE SIMILARITY) : કાયદો જણાવે છે કે જો કોઈ સિમ્બોલ બીજા સિમ્બોલ જેટલું સરખું હોઈ તો તેને ભ્રામક રીતે સમાન ગણવામાં આવે છે, જે પ્રક્રિયા ગ્રાહકને મૂંઝવણમાં મૂકે છે. આવી છેતરપિંડી સાંભળવામાં, માળખાકીય અથવા જોવામાં થઈ શકે છે.
પાસિંગ ઑફ : બ્રાન્ડ લોગો એવી રીતે લખાયેલો છે જે ગ્રાહક માટે સમજવું સરળ નથી. આવા કિસ્સાઓમાં, ઉલ્લંઘન કરતી પ્રોડક્ટ એકસરખી હોવી જરૂરી નથી, પરંતુ કમ્પિટિટર વેપારીઓના માલમાં સમાનતા હોવી જરૂરી છે. (કેડિલા હેલ્થકેર લિમિટેડ વિ કેડિલા ફાર્માસ્યુટિકલ્સ લિમિટેડ, 2001) ‘પાસિંગ ઑફ’ના દાવા માટે, કોઈ પ્રકારની છેતરપિંડી, ખોટી રજૂઆત અથવા માર્કના માલિકની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોંચાડે છે તો પાસિંગ ઓફનો દાવો થઇ શકે છે.
આ પણ વાંચો: Joshimath News: હવે જોશીમઠમાં અંધારપટ થવાનો ખતરો, વીજળીના થાંભલા અને ટ્રાન્સફોર્મર નમવા લાગ્યા
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે પાસિંગ ઑફએ “અયોગ્ય વેપાર સ્પર્ધા (unfair trade competition) કે જેના દ્વારા એક વ્યક્તિ, છેતરપિંડીથી પ્રતિષ્ઠાનો આર્થિક લાભ મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે જે અન્ય વ્યક્તિએ કોઈ ચોક્કસ વેપાર અથવા વ્યવસાયમાં પોતાના માટે સ્થાપિત કર્યો છે. “
સબવે કેસમાં, હાઈકોર્ટે પાસિંગ ઑફના મુદ્દા પર ધ્યાન આપ્યું ન હતું. જસ્ટિસ સી હરિ શંકરે કહ્યું કે પાસિંગની સ્થાપના કરવા માટે, સબવેએ દર્શાવવું પડશે કે સબવે અને સબર્બના માલસામાન અને સેવાઓ વચ્ચે “ઓછું બુદ્ધિ શાળી વ્યક્તિ” ભેળસેળ કરશે કારણ કે જે રીતે તે સબ વે એન સબર્બ માર્કના તફાવતમાં કન્ફ્યુઝ હશે.
કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે, સબવે “બજારમાં પ્રતિષ્ઠાનો આદેશ આપે છે” તરીકે આ શક્ય નહોતું, અને એવું કોઈ ઓછી બુદ્ધિ વાળું વ્યક્તિ નહોતું કે જે સબવેમાંથી ફૂડ લેવાનું હોઈ પરંતુ તેના બદલે સબર્બના આઉટલેટમાં જાય.
સબવેએ કોર્ટમાં શું દલીલ કરી
સબવેએ દલીલ કરી હતી કે બ્રાંડનું નામ અને લોગો “સબર્બ” ભ્રામક રીતે “સબવે” જેવું જ હતું અને સબર્બમાં લીલા અને પીળા રંગનું સંયોજન સબવે ટ્રેડમાર્ક જેવું જ હતું.
ડિસેમ્બર 2022માં, સબર્બે સિગ્નેજમાં વપરાતા કલર કોમ્બિનેશન તેમજ તેના સેન્ડવીચના નામ “વેજી ડિલિશિયસ” અને “સબ ઓન એ ક્લબ”ને અનુક્રમે “વેજ લોડેડ રેગ્યુલર” અને “ટોર્ટા ક્લબ” કરવાની ઓફર કરી હતી.
સબર્બએ દલીલ કરી હતી કે સબવે એ “જાણીતી બ્રાન્ડ” છે, અને કન્ઝ્યુમર સબવે સાથે કન્ફ્યુઝનમાં મૂકતા સબર્બ આઉટલેટમાં જતા નથી.
કોર્ટનો નિર્ણય
તેમના 26-પાનાના ચુકાદામાં, ન્યાયમૂર્તિ શંકરે જણાવ્યું હતું કે જ્યારે બે શબ્દો સમાન નથી લાગતા, “સબ” (પ્રથમ ભાગ) બંને ગુણ માટે સામાન્ય છે અને તેનો ઉપયોગ “સબમરીન” માટે સંક્ષેપ તરીકે થાય છે,લાંબી સેન્ડવીચની જાણીતી વિવિધતા, સામાન્ય રીતે 6 અથવા 9 ઇંચની લંબાઈ લોકો જાણે છે.
સબવે, કોર્ટે માન્ય રાખ્યું હતું કે, “સબ” પર “એક્ક્લુઝીવીટી” અથવા “એકાધિકાર”નો દાવો કરી શકતો નથી, જે તેના ટ્રેડમાર્ક “સબવે” નો પ્રથમ ભાગ છે, જ્યારે સેન્ડવીચ અને સરખી સર્વ થવી ફૂડ આઇટમ્સના સંદર્ભમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે. તે એવું પણ માને છે કે એકવાર “પેટા” ભાગ પરનો વિવાદ ઉકેલાઈ જાય, પછી સિમ્બોલના અન્ય બે ભાગો, “વે” અને “એર્બ” વચ્ચે “દેખીતી રીતે કોઈ સમાનતા” ન હતી.
