Amit Kamath , Mihir Vasavda : મહિલા પહેલાન સાથે જાતિય સતામણીના વિરોધ થઈ રહ્યો છે. જંતર-મંતર પર છેલ્લા 11 દિવસોથી વિરોધ થઈ રહ્યો છે. FIR દાખલ કરાવવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો છે. સાથી ખેલાડીઓને વારંવાર અપીલ કરવામાં આવી રહી છે કે તેમની જાતીય સતામણીની ફરિયાદો સામે લાવે અને મુખ્ય આરોપીઓ સામે અવાજ ઉઠાવે.
ઉલ્લેખનીય છે કે સરકારના એમસી મેરીકોમની અધ્યક્ષતા વાળી પેનલે ભારતીય કુશ્તી મહાસંઘના પ્રમુખ ભાજપ સાંસજ બ્રીજ ભૂષણ શરણ સિંહ વિરુધ દેશની કેટલાક મુખ્ય પહેલવાનો દ્વારા યૌન શોષણના આરોપની તપાસ કરી હતી. આને એક પ્રમુખ શોધના રુપમાં લાલ ઝંડી અપાઈ. જોકે, જાણવા મળ્યું કે 2013 પ્રિવેન્શન ઓફ સેક્સ્યુઅલ હેરેસમેન્ટ (PoSH) એક્ટ દ્વારા ફરજિયાત કોઈ આંતરિક ફરિયાદ સમિતિ (ICC) નથી.
ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસની તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે 30 રાષ્ટ્રીય રમતગમત મહાસંઘોમાંથી 16 જેટલા 2018ની એશિયન ગેમ્સ, 2021માં ટોક્યો ઓલિમ્પિક્સ અને ગયા વર્ષની કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ભારતે ભાગ લીધો હતો તે શિસ્તના – આ ફરજિયાત પાલનને પૂર્ણ કરતા નથી, અને આ જ્યારે રમતગમતમાં મહિલાઓની ભાગીદારીમાં રેકોર્ડ વધારો થયો છે. ખેલો ઈન્ડિયા ગેમ્સમાં તેમની સંખ્યા આ વધતા વલણના સૂચક, 2018 થી 2020 સુધીમાં 161 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.
ICC એ PoSH કાયદા હેઠળ કોઈપણ ફરિયાદ માટે પ્રથમ પોર્ટ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું હતું, જે મહિલાઓ માટે સલામત કાર્યસ્થળ વાતાવરણ બનાવવા માટે જરૂરી એક મુખ્ય તત્વ છે. કાયદા મુજબ તેમાં ઓછામાં ઓછા ચાર સભ્યો હોવા જરૂરી છે, તેમાંથી ઓછામાં ઓછી અડધી મહિલાઓ, જેમાંથી એક બાહ્ય સભ્ય હોવી જોઈએ. જાતીય સતામણી માટે, વકીલની જેમ પ્રાધાન્યમાં એનજીઓ અથવા મહિલા સશક્તિકરણ માટે કામ કરતી સંસ્થા અથવા સંબંધિત સમસ્યાઓથી પરિચિત વ્યક્તિ.
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે તમામ 30 ફેડરેશનોની સત્તાવાર ઘોષણાઓની સમીક્ષા કરી અને તેમના પદાધિકારીઓ સુધી પહોંચીને જાણવા મળ્યું કે કુસ્તી સહિત પાંચ ફેડરેશનો પાસે આઈસીસી પણ નથી. ચાર પાસે સભ્યોની નિર્ધારિત સંખ્યા નથી. અન્ય છમાં ફરજિયાત બાહ્ય સભ્યનો અભાવ હતો અને એક ફેડરેશનમાં બે પેનલો હતી પરંતુ કોઈમાં સ્વતંત્ર સભ્ય નહોતો.
દરેકમાં ICC ની સ્થિતિ અને ફેડરેશનનો પ્રતિભાવ:
1 – જિમ્નેસ્ટિક્સ ફેડરેશન ઑફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC નથી, એક “તપાસ સમિતિ” છે જેમાં છ સભ્યોની પેનલમાં બે મહિલાઓ છે, કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી.
ટિપ્પણી: સુધીર મિતલે જણાવ્યું હતું કે “અમારી પાસે તમામ મુદ્દાઓ માટે તપાસ સમિતિ છે. અમે વિશ્વ સંસ્થાના માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરી રહ્યા છીએ. એક મહિના પહેલા સુધી, ત્યાં કોઈ કમિટી ન હતી પરંતુ હવે અમારી પાસે એક છે,”
2- ટેબલ ટેનિસ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC નથી
ટિપ્પણી: કમલેશ મહેતા, સેક્રેટરી જનરલે જણાવ્યું હતું કે “નવા વહીવટીતંત્રે થોડા મહિના પહેલા જ સત્તા સંભાળી છે, તેથી અમે કાનૂની પ્રક્રિયાઓમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છીએ અને એક મહિનાના સમયમાં ICC સ્થાપિત થશે,”
3 – હેન્ડબોલ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC નથી
ટિપ્પણી: પ્રિતપાલ સિંહ સલુજાએ જણાવ્યું હતું કે “અમારી ચૂંટણી ગયા ઓગસ્ટમાં દિલ્હી હાઈકોર્ટના આદેશના આધારે થઈ હતી. અમારી 20 મેના રોજ અમારી એજીએમ છે અને તે પછી એક કમિટી બનાવવામાં આવશે,”
4 – રેસલિંગ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC નથી
વર્તમાન સ્ટેન્ડ-ઓફ પછી, સરકારે ગયા અઠવાડિયે IOA દ્વારા નિયુક્ત એડ-હોક સમિતિને ફેડરેશનની રોજ-બ-રોજની બાબતો સોંપી દીધી છે.
5 – વોલીબોલ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC નથી
ટિપ્પણી: અનિલ ચૌધરી, મહાસચિવએ જણાવ્યું હતું કે “જો જાતીય સતામણીના કિસ્સાઓ છે, તો તે ફેડરેશનની સામાન્ય સંસ્થાની બેઠકમાં ઉઠાવવામાં આવશે. કોઈ અલગ સમિતિ નથી. સામાન્ય સભામાં કોઈપણ બાબત ઉઠાવવામાં આવે છે અને પછી બધા સભ્યો નક્કી કરશે કે શું કરવું જોઈએ.
6 – જુડો ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (એડમિનિસ્ટ્રેટર દ્વારા સંચાલિત)
સ્થિતિ: ICC માત્ર ત્રણ સભ્યો છે
અવતરણ: એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે “અમે ચોથા સભ્યની નિમણૂક કરવાની પ્રક્રિયામાં છીએ, જે સ્વતંત્ર નિષ્ણાત પણ હશે. તે આગામી દિવસોમાં કરવામાં આવશે,”
7 – સ્ક્વોશ રેકેટ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC માત્ર ત્રણ સભ્યો છે
ટિપ્પણી: જનરલ સેક્રેટરી,સાયરસ પોંચાએ કહ્યું કે “અમારી વાર્ષિક બેઠક થોડા અઠવાડિયામાં છે અને અમારી પાસે સમિતિમાં ચોથા સભ્ય હશે,”
8 – એમેચ્યોર કબડ્ડી ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (એડમિનિસ્ટ્રેટર દ્વારા સંચાલિત)
સ્થિતિ: ICCમાં માત્ર બે સભ્યો છે
ટિપ્પણી: એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે “અમારી પાસે અત્યારે જજ અને કોચ છે. જો અમને ફરિયાદ મળે છે, તો અમે સમિતિમાં વધુ બે સભ્યો ઉમેરીશું.”
આ પણ વાંચોઃ- વિનેશ ફોગાટની કૃપાથી સાંસદ બન્યો નથી, મારા મત વિસ્તારના લોકોએ 6 વખત જીતાડ્યો છે: બ્રિજભૂષણ સિંહ
9- બિલિયર્ડ્સ એન્ડ સ્નૂકર ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICCમાં માત્ર ત્રણ સભ્યો છે
ટિપ્પણી: એસ બાલાસુબ્રમણિયમ, પ્રમુખે કહ્યું કે “અમે તેની તપાસ કરીશું અને તેને સુધારીશું,”
10 – બેડમિન્ટન એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICC પાસે કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી (મંજુષા કંવરને બાહ્ય અને આંતરિક બંને સભ્ય તરીકે ગણવામાં આવે છે)
ટિપ્પણી: સેક્રેટરી જનરલ, સંજય મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે “મંજુષા કંવર BAI નો ભાગ નથી. પરંતુ તે BAIની પસંદગી સમિતિનો ભાગ છે. તેથી, તે સ્થાને નિર્ધારિત માપદંડોને બંધબેસે છે કે સંસ્થાની માત્ર એક મહિલા સભ્ય જ ICCનું નેતૃત્વ કરી શકે છે,”
11 – આર્ચરી એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICCમાં કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી
ટિપ્પણી: મહાસચિવ, પ્રમોદ ચંદુરકરે જણાવ્યું હતું કે “અમે રમતમાંથી ટોચના લોકોને પસંદ કરવાનું પસંદ કર્યું કારણ કે તે ખૂબ જ ગંભીર સમિતિ છે. અત્યારે, અમે કોઈ બાહ્ય સભ્ય ઉમેર્યા નથી, પરંતુ અમને ઉમેરવામાં કોઈ સમસ્યા નથી,”
12 – બાસ્કેટબોલ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICCમાં કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી. ફેડરેશન મુજબ, ભૂતપૂર્વ ખેલાડી અનિથા પોલ દુરાઈ સમિતિમાં સ્વતંત્ર સભ્ય તરીકે બમણી થાય છે. જો કે, નિયમો મુજબ સભ્ય ઓછામાં ઓછા પાંચ વર્ષનો અનુભવ ધરાવતો સામાજિક કાર્યકર હોવો જોઈએ. સભ્ય બિન-સરકારી સંસ્થા, મહિલા સશક્તિકરણ માટે કામ કરતી સંસ્થા અથવા વકીલો જેવા જાતીય સતામણી સંબંધિત મુદ્દાઓથી પરિચિત વ્યક્તિ હોઈ શકે છે.
ટિપ્પણી: ચંદર મુખી શર્મા, સેક્રેટરી જનરલે જણાવ્યું હતું કે “નિયમનું અમારું અર્થઘટન એ છે કે સ્વતંત્ર સભ્ય સંસ્થાનો ભાગ ન હોવો જોઈએ. અનીથા રાષ્ટ્રીય મહાસંઘ અથવા કોઈપણ રાજ્ય એકમનો હિસ્સો અને પાર્સલ નથી. તે પદમ શ્રી છે, ભૂતપૂર્વ કેપ્ટન છે અને સ્પોર્ટ્સ ક્વોટાને કારણે રેલ્વે સાથે કામ કરી રહી છે. તેથી, અમારા મતે, અમે માપદંડોને પૂર્ણ કરીએ છીએ,”
13 – ભારતીય ટ્રાયથલોન ફેડરેશન
સ્થિતિ: ICCમાં કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી
ટિપ્પણી: વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ રાકેશ ગુપ્તાએ કહ્યું કે ચોથો સભ્ય હતો, જોકે તેણે સભ્યનું નામ નહોતું આપ્યું કે વારંવાર કૉલ કરવા છતાં, પ્રમુખ સુરેખા રામચંદ્રન ટિપ્પણી માટે અનુપલબ્ધ હતા.
14- યાચિંગ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: ICCમાં કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી
ટિપ્પણી: કેપ્ટન જીતેન્દ્ર દીક્ષિત, જોઈન્ટ સેક્રેટરીએ જણાવ્યું હતું કે “અમારી નીતિ મુજબ, એક બાહ્ય સભ્ય, જે એક મહિલા હશે, જ્યારે જરૂર પડે ત્યારે સમિતિમાં સહ-પસંદ કરવામાં આવશે,”
આ પણ વાંચોઃ- આઈપીએલ 2023 : વિરાટ કોહલી અને ગૌતમ ગંભીર વચ્ચે છે જૂની દુશ્મની, મેદાન પર આવી વર્તુણક જોઈ નિરાશ થયા અનિલ કુંબલે
15- ભારતીય કાયાકિંગ અને કેનોઇંગ એસોસિએશન
સ્થિતિ: ICCમાં કોઈ બાહ્ય સભ્ય નથી
ટિપ્પણી: પ્રશાંત કુશવાહાએ જણાવ્યું હતું કે “અમારી પાસે વકીલોની એક પેનલ છે. જરૂરિયાત મુજબ, અમે તેમને સમિતિમાં સામેલ કરીએ છીએ અને તેમનો કાનૂની અભિપ્રાય મેળવીએ છીએ. અમારા જેવા ફેડરેશન માટે કે જે ચુસ્ત બજેટ પર ચાલે છે, આ પણ આર્થિક રીતે સધ્ધર વિકલ્પ છે,”
16- વેઈટ લિફ્ટિંગ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા
સ્થિતિ: તેની પાસે બે સમિતિઓ છે: ત્રણ સભ્યોની ICC અને ચાર સભ્યોની પ્રિવેન્શન ઓફ સેક્સ્યુઅલ હેરેસમેન્ટ કમિટી પરંતુ બંનેમાંથી કોઈ બાહ્ય, સ્વતંત્ર સભ્ય નથી.
ટિપ્પણી: નરેશ શર્મા, ખજાનચીએ જણાવ્યું હતું કે “સબીના યાદવ યુપી વેઈટલિફ્ટિંગના પ્રમુખ છે. પાલ સિંહ સંધુ દ્રોણાચાર્ય પુરસ્કાર મેળવનાર છે, આનંદે ગૌડા કર્ણાટક ફેડરેશનના છે અને રાષ્ટ્રીય સંસ્થાના જનરલ સેક્રેટરી છે. (ત્રણ PoSH સમિતિના સભ્યો છે). દરેક વ્યક્તિ રમતની અંદરથી છે, ત્યાં કોઈ બહારનો નથી. જો અમને ફરિયાદ મળશે, તો તે બંને સમિતિઓને મોકલવામાં આવશે,”
આકસ્મિક રીતે, ભારતીય બોલિંગ ફેડરેશન પાસે ICC અથવા તેના જેવી કોઈ પદ્ધતિનો કોઈ સાર્વજનિક રીતે ઉપલબ્ધ રેકોર્ડ નથી. જ્યારે આ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેના સેક્રેટરી જનરલ લોકિન્દર સિંહે દાવો કર્યો કે તેની પાસે એક છે પરંતુ તેણે કોઈ વિગતો આપી નથી.
Disclaimer :- આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો,
